Мария Авдеева Канаш районĕнчи Кайăкьялĕнче пилĕк ачаллă çемьере çуралса ÿснĕ. Марье шăллĕ, Энтри, пилĕк çултах суккăрланнă. Ялта тĕшмĕше ĕненекенсем ăна тухатнă тесе те калаçкаланă. «Атте тĕп килтен уйрăлса тухсан çулталăкран çĕре кĕчĕ. Эпĕ ун чухне тăхăр çулта пулнă. Çурт-йĕр çавăрсан виçĕ çултанах çунса кайрăмăр.
Тĕпсакайĕнче хăмасем кăвакăшса кăмпаланчĕç. Мĕн тумалла-ши?
Нина Манеева. Канаш районĕ.
Тĕпсакай - хушма хуçалăхра туса илнĕ пахчаçимĕçе, тулли банкăсене упрамалли чи меллĕ вырăн. Ăна çулталăкра пĕр хут лайăх тасатса типĕтмелле. Унсăрăн кăвакăш, пăнтăх кăмпи вăй илет, пахчаçимĕç те хăвăрт çĕрĕшет.
Тĕпсакайне тасатса типĕтмелли вăхăт - июль уйăхĕ.
Кивĕ япаласене, юлнă пахчаçимĕçе кăлармалла.
Тĕпсакайне çÿпĕ-çапăран лайăх тасатмалла. Хăйăра та тăпра таранах пуçтарса илмелле.
Фитофтор - помидорăн анлă сарăлнă, хăрушă чирĕ. Тепĕр майлă - ăна «ÿсен-тăрана çиекен» теççĕ. Енчен томат чирлесен çулçисем хăмăрланса çĕрме тытăнаççĕ. Унтан чир тунипе çимĕçне куçать. Помидор аври 2-3 кунранах пĕтет. Чир çумăрлă çу кунĕсенче уйрăмах пысăк сăтăр кÿрет. Помидора вăхăтра сиплеме тытăнсан нимĕн те хăратаймĕ.
Ăсчахсем палăртнă тăрăх - çĕрулмипе томат чирне пуçараканĕ кăмпа мар, оомицет текен микроорганизм. Ăна темиçе çул каялла тупса палăртнă. Фитофтороз та çак ушкăнах кĕрет. Вăл конидипе ?куçман спора% сарăлать. Çил, çумăр ăна аталанма пулăшать кăна.
Пахра юханшыв çинчен Аркадий Никитин илтменччĕ те, пĕлменччĕ те. Вăрçă пуçлансан темиçе эрнерен çав юханшыв хĕрринчи Подольск хулинче Шупашкар каччи артиллери училищин курсанчĕ пулса тăчĕ. Ку училищĕре чăвашсем самайăн. Вĕсем пехота училищинче татах та йышлăрах. Вĕреннĕ хушăра Аркадий чылай курсантпа паллашрĕ.
Выльăх-чĕрлĕх тухтăрĕ ялта яланах кирлĕ çын пек туйăнатчĕ мана. Патăрьел районĕнчи Вăрманхĕрринче пурăнакан Иван Иванов ветеринартан: "Тепĕр чух çĕр варринче те чĕнеççĕ пулĕ", - тесе ыйтрăм та хуравне илтсен кăшт аванмарлантăм. Интернет çинчен маннă иккен эпĕ. Выльăх çумне чир-чĕр çулăхсан мĕнпе сиплемеллине нумайăшĕ унта вуласа пĕлет. Ветеринартан пулăшу ыйтмаççĕ мар, паллах. Анчах ытларах - интернетри сĕнÿ-канаш чăнахах юрăхлине, ăна мĕнле пурнăçламаллине пĕлес шухăшпа. Çакă ветеринарăн ĕçĕ чакнине пĕлтермест.
- Çамрăк та хастар, - теççĕ Патăрьел районĕнчи Анат Туçари Леонид Кузнецов фермер пирки.
Росреестрăн Чăваш Енри управленийĕ республикăра çĕр саккунне мĕнле пăхăнса пынине тĕрĕслесех тăрать. Çулталăк пуçланнăранпа саккуна пăснă 935 тĕслĕх тупса палăртнă. Йĕркене пăхăнманшăн 442 çынна административлă явап тыттарнă. Пĕтĕмĕшле штраф хисепĕ – 362 пин тенкĕ.
Кăçалхи мартăн 20-мĕшĕнчен штраф хисепĕ 10 хут ÿснĕ. Унччен чи пĕчĕкки 500 тенкĕ пулнă, халĕ - 5 пин тенкĕ. Çĕнĕ йĕркепе апрельте кăна 12 граждана административлă явап тыттарнă. Çĕрпе тĕллевлĕ усă курманшăн Шупашкар районĕнчи должноçри çынна 20 пин тенкĕлĕх штрафланă.
Нумай ачаллă çемьесене патшалăх енчен пулăшса пыни - иккĕмĕш е ытларах ачашăн амăшĕн капиталĕ, çĕр пани - çĕршывра демографи лару-тăрăвне палăрмаллах лайăхлатрĕ.
2011 çулта республикăра «Чăваш Республикинче нумай ачаллă çемьесене çĕрпе тивĕçтересси» саккун йышăнчĕç. Унпа килĕшÿллĕн виçĕ е ытларах ачаллă çемьесене дача, уйрăм çурт-йĕр тума, хушма хуçалăх аталантарма çĕр лаптăкĕ тÿлевсĕр харпăрлăха параççĕ. Мĕнле пурнăçланса пырать-ха вăл?
Чăвашла верси
Русская версия
