Archive - 16 Çĕртме, 2016 - Хыпар

Йÿçĕ хăяр та усăллă

Çÿллĕ йăран тăвар-и?

ШУПАШКАPТИ ТĔП ПАСАРТИ ХАКСЕМ /çĕртме уйăхĕн 16-мĕшĕ тĕлне/

Хĕл валли хатĕрлетпĕр

Крокуса хăçан кăлармалла?

Пахчаçимĕç лайăх ÿсĕ

Хĕртĕнме пĕлетпĕр-и?

Тепĕр чухне хăяр йÿçĕ пулать. Çакăн сăлтавĕ тĕрлĕрен. Ун çинчен хаçатра пĕрре çеç мар çырнă. Хăяра тĕрĕс пăхмалла: яланах шăвармалла, çеçкине тирпейлемелле, тăприне кăпкалатмалла, тĕвĕленнĕ хыççăн 12 кунран ытлашши тытмалла мар çеçкере. Ватăлнăçемĕн йÿçеклĕх вăйланма пултарать. Вĕри хĕвел чухне çиелтен лутрасил карса сулхăнлатмалла.

Йÿçĕ хăярта кукурбитацин текен вещество пур. Шăпах çавă йÿçĕ те. Çакнашкал хăяра салат туса çиме аванах мар. Анчах та çимĕçе пăшăхласассăн кукурбитацин арканать. Тăварлама, маринадлама, консервлама юрать, вĕсен тути ыттисенчен кая мар пулĕ.

Çĕр ĕçĕнче çĕнĕ технологисене алла илекенсем йышлансах пыраççĕ. Çапла пулмалла та. Çĕр чĕрĕ чун пекех, хăйне пăхнине юратать, ĕçне кура тухăçĕпе савăнтарать.

Паянхи статьяра çÿллĕлетнĕ йăрансем пирки сăмах пуçарăпăр. Çак меслетпе пахчаçимĕç çитĕнтерсе курнисем унăн лайăх енĕсене палăртаççĕ, ахаль йăран çинчинчен 2-3 хут нумайрах çимĕç туса илме май пуррине калаççĕ. Ĕçĕ вара ахаль пахчана пăхассинчен çăмăлтарах-мĕн.

Сиплĕ курăксене хĕл валли пуçтарса типĕтмелли тапхăр çу уйăхĕнчех пуçланать те кĕркуннечченех пырать. Çĕртме уйăхĕнче пуçтармалли курăксем йышлă.

Типĕтсе хунă курăк хĕлле тĕрлĕ чир-чĕртен сипленме май парĕ. Çак ĕç йывăр мар, ятарлă пĕлÿ те кирлех мар. Кăмăл пулсан, ÿркенмесен çут çанталăк кашнинех хăй сиплĕхне парнелет.

Курăк пуçтараканăн çакна пĕлмелле:

Пÿрт умĕнчи пахчана крокус чечекĕ лартнăччĕ. Кăçал вăл хитре çурăлчĕ. Унăн суханне кăлармалла-и тата кăларсан епле упрамалла?

Дарья ВИШНЕВСКАЯ.

Куславкка районĕ.

Ыйтуран пахчара çуркунне чечекленекен крокус пирки ыйтнине ăнланмалла. Крокуссем кĕркунне, авăн уйăхĕнче, чечекленекеннисем те пур. Вăхăта уяманнисен вырăсла ячĕ — безвременник.

«Кил-çурт, хушма хуçалăх» хаçатăн 20-мĕш номерĕнче çĕпре шывĕпе шăварни помидоршăн лайăххине çырса кăтартнăччĕ. Çакна пĕлтересшĕн: çĕпре шывĕ помидоршăн çеç мар, пахчари мĕнпур йывăç-курăкшăн усăллă. Çĕпре шывĕ тымара вăйлă аталанма пулăшать. Тымар вăйлă пулсан вара, пурте пĕлетпĕр, çеçки-çулçи-çимĕçĕ те лайăх аталанаççĕ. Чир-чĕрпе кĕрешес хăвачĕ те палăрмаллах ÿсет.

Çĕпре шывĕпе пахчаçимĕç культурисене калчара чухнех шăварма юрать — калча тĕреклĕ те çирĕп пулать. Ирĕке йăран çине куçарса лартнă хыççăн та аптрамасть.

«Çимĕкчен çиччĕ шыва кĕмелле» текен каларăш пур халăхăмăрăн. Халĕ ăна шÿт пекрех çеç йышăнатпăр. Анчах та медицина ăсчахĕсем ХХ ĕмĕрте уçнă çирĕплетĕвĕсене тĕпе хурсан каларăш ахальтен çуралманнине ăнкаратăн.

Хĕвел çутинче çĕр çинчи пĕтĕм чĕрĕ организмшăн кирлĕ хăват пур. Этем те унăн ачиех. Шыва кĕме салтăнатпăр та кĕлетке хĕвел ытамне лекет, унăн çутине илсе тĕрекленет.

Халăха пĕрлештерекен уяв

Акатуй, Акатуй Кĕр кĕрлерĕ çурхи туй!

Информаци тата экологи хăрушсăрлăхĕшĕн

Республика уй-хирĕнче /çĕртмен 14-мĕшĕ тĕлне/

Улми йывăçĕпе юнашар

Чăрмав пулмалла мар

«Хурçă утлă» Козловсем

Тĕплĕрех пĕлесчĕ

Чăх-чĕпе витамин çитмесен

Ăнăçу туслăхран пуçланать

Раççей кунĕнче Шупашкарти Хĕрлĕ тÿремре кăна 5 пин ытла çын пуçтарăннă. Тăван çĕршывăн тĕп уявне чун-чĕререн хисеплекенсене Чăваш Ен Пуçлăхĕ Михаил Игнатьев, РФ Патшалăх Думин Вĕренÿ комитечĕн председателĕн заместителĕ Алена Аршинова, ЧР Патшалăх Канашĕн Председателĕн заместителĕ, "Единая Россия" политика партийĕн Чăваш регион уйрăмĕн секретарĕ Николай Малов тата Шупашкар хула пуçлăхĕ Леонид Черкесов саламланă.