Archive - 2015 - Хыпар

1-мĕш страница шупашкарти тĕп пасарти хаксемпе паллаштарать, халăх сăнавĕн апрель уйăхĕнчи паллисене тĕрĕслесе пăхăр, чăна килет-и?

Ĕлĕкрех кантăра республикăра кашни колхозрах çитĕнтеретчĕç.

Кун мĕнпе паллă?

Пахчаçăсене хуçăлнă, аманнă улма- çырла йывăççисем нумай пулни пăшăрхантарать. Вĕсем тĕрлĕ чир-чĕре аталанма май параççĕ.

2-мĕш страницăра çуркуннехи пĕрремĕш курăксемпе паллаштарнă. Вĕлтрен яшки пит усăллă.

Вулакансем ыйтнипе рубрикăра чăхсене мĕнле сиплемеллине хуравланă.

100 çултан иртсен çăмăллăх пур-и?

Усăллă сĕнÿсемпе паллашни усăллă.

Темиçе çул ĕнтĕ улмуççисем шап-шурă çурăлаççĕ, анчах улми тытăнмасть. Çурăлнă хыççăн хурт çисе ярасран тата мĕнле имçампа сирпĕтмелле-ши?

Геннадий НИКОЛАЕВ.

Етĕрне районĕ.

Çак тата ытти ыйтусене хуравлама ученăй-агроном, дендролог, Раççейĕн сад ăстисен союзĕн Чăваш уйрăмĕн наука канашĕн членĕнчен Владимир Алексеевич Богатовран ыйтрăмăр.

Владимир Алексеевич калаçăва хăйне пăшăрхантаракан темăран пуçларĕ,

Çак сăмах хальхи вăхăтра наркотик синонимĕ пекех илтĕнет. Çапах та авалхи кĕнекесемпе юмахсене вулар-ха - Раççейре, Чăвашра та кашни пахчара тенĕ пекех кантăр ÿснĕ.

Кантăр - чи авалхи ÿсен-тăран. Çынсем ăна пирĕн эрăччен пин çул маларах акса ÿстерме пуçланă. Кантăр тĕрлĕ халăх çыннисене тăрантарнă та, тумлантарнă та.

Унăн тунинчен çирĕп йышши çип хатĕрлеççĕ, промышленноçра брезент, михĕ, вĕрен-пăяв туса кăлараççĕ. Сÿс те кантăртанах пулать. Унпа йывăç пÿрт стенисене ăшă каймалла мар питĕлеççĕ.

Чăхсен урисем кукшаланса кайрĕç. Чăх сутса çÿрекенсем "грибки" тесе каларĕç. Мĕнле ирттемелле-ши ку чире?

З.И.ПЕТРОВА.

Шупашкар районĕ.

Çыруран ку мĕнле чир иккенне тĕрĕс палăртаймăн. Ура кукшаланасси тĕрлĕ сăлтавпа çыхăнма пултарать. Кăмпа чирĕсĕр пуçне ура сăвăсĕ ерет чăхсене. Сăвăс чăх урисен çиелти ÿтне сиенлет. Урасем сийленсе-хупăланса тăраççĕ.

Çак тимреленнĕ тĕлсене хырса пăрахма юрамасть. Чир сывă чăхсене те ерме пултарать.

«Вут мар - пĕçертет, йĕтĕн мар - çип арлаççĕ». Кам пĕлмест пулĕ унăн тупсăмне. Çурхи хĕвел çĕре ăшăтма пуçласассăнах вăл тĕксĕм симĕс çулçисене кăларса çÿлелле кармашать. Пирĕн тăрăхра /Вăрнар районĕ - авт./ вĕлтрен тухнă-тухманах унран яшка пĕçерме васкатчĕç. «Çуркунне вĕлтрен яшкине ыттисенчен маларах çиекене çулталăкĕпех çын сăмахĕ тивмест» тетчĕç ватăсем. Апла-и, капла-и, пĕлместĕп, анчах çурхи вĕлтрен усăллă, витаминлă пулнине пурте пĕлетпĕр. Ĕлĕк ахаль хресченĕн хĕллехи апачĕ тулăх пулманнипе чĕрĕ витамин çуркуннехи авитаминоз хыççăн сывлăха çирĕплетме самаях пулăшнă-тăр.

Сусăр çын нушине судсăр ăнланма çук-ши?

Диктант çырар-и ушкăнпа?

Уйрăлас та килмерĕ çывăх туссенчен

Клубсем хупăннăшăн пăшăрханать

Ачасене психолог патне асламăшĕсем çавăтса пыраççĕ

Самолет туянма купăсне те сутнă

Почтальон çыру валеçме те хăратчĕ

Вăрçă никама та пуçран лăпкаман

Чĕрĕпсем чĕрĕлеççĕ унăн аллинче

Ылтăн çумне ылтăн çыпăçмарĕ

Муркаш районĕн тĕп больницинче халăха сывă пурнăç йĕркине хăнăхтарас ыйтусемпе тимлĕ ĕçлеççĕ, час-часах ятарлă мероприятисем ирттереççĕ. Чирлĕ çынсене медицина пулăшăвĕпе вăхăтра тивĕçтересси те - тĕп вырăнта. Больницăра опытлă, яваплă специалистсем ĕçлеççĕ. Вĕсенчен Елена Кожевникова дерматовенеролог тухтăра палăртмалла.

Пуç тĕрлĕ сăлтава пула ыратма пултарать: ывăннипе, çителĕксĕр е ытлашши çывăрнипе, пăчă пÿлĕмре нумай вăхăт пулнипе, стресс хыççăн... Мĕнле халăх мелĕсем пулăшма пултараççĕ-ха?

Ывăннипе

«Епле хитре пирĕн тавралăх. Пурăнас та пурăнас килет», - çапла шухăшласа пычĕ хĕр килĕ еннелле клевер уйĕ урлă утнă май. Ана çинчи сарă куçлă, шурă куç харшиллĕ эмел курăкĕсем ун çине вăтанчăклăн пăхнăн туйăнчĕç.

Анчах çак илемлĕхе çепĕç хĕр малашне курайман та, хаклайман та пулĕччĕ. Хĕвеллĕ пĕр çурхи кун вăл кĕтмен çĕртен чирлесе ÿкрĕ. Температури хăпарса кайрĕ. Поликлиникăра тĕрĕсленсен рентген ÿкерчĕкĕ ÿпке çинче хура пăнчă пуррине палăртрĕ. Тухтăр ку туберкулезпа çыхăнма пултарнине çирĕплетрĕ.