Archive - Утă 2015 - Хыпар

Хĕрĕх пĕрремĕш çулхи июль пуçламăшĕ.

Валери Туркайăн «Хыпарти» «Карта ăшĕнчи картасем...» статья манăн чуна та пăлхатрĕ, масар-çăва çинче картасем тытни пирки шухăш ăна вуличчен пуçра тĕвĕленменччĕ. Шÿтлерех каласан леш тĕнчерен чĕрĕлсе тухса пĕр-пĕринпе тытăçса ÿкесрен е урăх сăлтавран шикленсе çирĕпленнĕ эпир шухăшласа кăларнă йăла мар ку. Ара, пурăннă чухне пĕрне-пĕри килĕштермен самантсем те пулаççĕ-çке-ха, ахальтен мар леш тĕнче пурне те танлаштарать теççĕ.

Тăван çĕршывăн Аслă вăрçинче пуç хунă ентешсене халалласа 70 çул хушшинче республикăра палăк нумай тунă. 2015 çул пуçламăшĕнче ирттернĕ паспортизаци кăтартăвĕсем тăрăх вĕсен хисепĕ 1164-па танлашнă. Палăксемпе пуçтайăм вырăнĕсен хушшинче темĕн тĕрли те пур - чăн-чăн скульптура шайĕнчи те, кирпĕчрен туни те... Чи пахи - вĕсем пурте вăрçă кÿнĕ хурлăх, хуçнă шăпасем тата, паллах, халăхăмăрăн ывăл-хĕрĕн паттăрлăхĕ çинчен аса илтерсе тăни.

Аякри тăвансене пуçтарчĕ «Эткер»

Иртрĕ хĕрÿ вăйă, çуталчĕ питре кулă

Çамрăк ентешĕмĕрĕн пурнăçне тăшман пульли татнă

«Сăвă-калав çыракан пурнăç çине ăшшăн, ыррăн пăхать…»

Уяв хаваслă кăмăл парнелерĕ

Кĕнекепе туслашар-и?

Вăрмана çырла е кăмпа пуçтарма каяс тесессĕн чи малтан тумтиртен пуçламалла. Тăхăнасси, паллах, çанталăк мĕнле тăнинчен те килет. Шăрăх çанталăк тăрсан та кĕске йĕмпе /шорты/ кĕске çанăллă футболка вăрманта юрăхлă мар. Никамăн та вăрăмтуна-ÿпре апачĕ пулас килмест ĕнтĕ. Вăрăм çанăллă кĕпе, шăлавар тăхăнмалла. Çирĕп пусмаран çĕленĕ спецовка пулсан аван. Пуçа хÿтĕлесси пирки те манмалла мар: хĕрарăмсене тутăр юрать, арçынсен кепка е капюшон пулмалла. Вăрманта çÿренĕ чухне сăвăс лекме пултарасса та ан манăр. Вăхăт-вăхăт пĕр-пĕрин пит-куçне ÿт-пĕвĕн ыти уçă вырăнĕсене пăхкаласа тăмалла.

Вaрмана - çырлана

Хăяр мĕншĕн йÿçĕ?

Хăшпĕр чухне тем пек тăрăшса пăхнă хăяр та йÿçенкĕ пулать. Мĕншĕн, тата хăяр йÿçекленесрен мĕн тумалла?

Вероника КОРАБЛЕВА. Шупашкар хули.

Тепĕр чухне алла хăяр тытатăн - симĕс, тÿрĕ, кăтрашка - шăршипе çăвара сĕтеклĕх анать. Çыртатăн çеç - кăмăл пĕтет: хăяр йÿçĕ, çиме юрăхсăр. Паллах, хăшпĕр хăярăн вĕçне касса пăрахсан, хуппине шуратсан аптрамасть пек. Анчах тепринпе апла туни те пулăшмасть.

Мĕнле тÿлеççĕ-ши упăшки пенсине /вилнĕ пулсан/ арăмне? Енчен те вăл килте пĕччен пурăнмасть /ывăлĕ, кинĕ, мăнукĕсем пур/ пулсан?

Т.СОВИНА. Шăмăршă районĕ.

Çырури ыйтуран паллă мар: арăмĕ малашне упăшки пенсине илме «çемьене тăрантаракан вилсен» текен йĕркепе куçма шухăшлать-ши е упăшкин илсе ĕлкĕреймен юлашки уйăхри пенсийĕ пирки сăмах пырать.

Вилнĕ çыннăн юлашки уйăхĕнчи пенсине илес тесессĕн вăл пурăннă вырăнти Пенси фончĕн Управленине çак документсене тăратмалла:

- юлнă пенсие пама ыйтса çырни;

- пенсионер вилнине çирĕплетÿ хучĕ;

Çак кунсенче пирĕн республикăри «Кĕрен парăс» кану çуртĕнче тĕрлĕ регионта пурăнакан чăваш ачисене çулсерен пуçтаракан «Эткер» лагерь уçăлчĕ.

Кăçал çамрăк çарçăсен республика финалĕ июнĕн 25-29-мĕшĕсенче Патăрьел районĕнчи Шăнкăртам ял тăрăхĕн уçланкинче иртнĕ. Çак ăмăрту вăл - пĕр вăхăтрах вăйă та, пĕлÿ те, пиçĕхлĕхе тĕрĕслекен кĕрешÿ те.