Archive - 2 Утă, 2015 - Хыпар

Аякри тăвансене пуçтарчĕ «Эткер»

Иртрĕ хĕрÿ вăйă, çуталчĕ питре кулă

Çамрăк ентешĕмĕрĕн пурнăçне тăшман пульли татнă

«Сăвă-калав çыракан пурнăç çине ăшшăн, ыррăн пăхать…»

Уяв хаваслă кăмăл парнелерĕ

Кĕнекепе туслашар-и?

Вăрмана çырла е кăмпа пуçтарма каяс тесессĕн чи малтан тумтиртен пуçламалла. Тăхăнасси, паллах, çанталăк мĕнле тăнинчен те килет. Шăрăх çанталăк тăрсан та кĕске йĕмпе /шорты/ кĕске çанăллă футболка вăрманта юрăхлă мар. Никамăн та вăрăмтуна-ÿпре апачĕ пулас килмест ĕнтĕ. Вăрăм çанăллă кĕпе, шăлавар тăхăнмалла. Çирĕп пусмаран çĕленĕ спецовка пулсан аван. Пуçа хÿтĕлесси пирки те манмалла мар: хĕрарăмсене тутăр юрать, арçынсен кепка е капюшон пулмалла. Вăрманта çÿренĕ чухне сăвăс лекме пултарасса та ан манăр. Вăхăт-вăхăт пĕр-пĕрин пит-куçне ÿт-пĕвĕн ыти уçă вырăнĕсене пăхкаласа тăмалла.

Вaрмана - çырлана

Хăяр мĕншĕн йÿçĕ?

Хăшпĕр чухне тем пек тăрăшса пăхнă хăяр та йÿçенкĕ пулать. Мĕншĕн, тата хăяр йÿçекленесрен мĕн тумалла?

Вероника КОРАБЛЕВА. Шупашкар хули.

Тепĕр чухне алла хăяр тытатăн - симĕс, тÿрĕ, кăтрашка - шăршипе çăвара сĕтеклĕх анать. Çыртатăн çеç - кăмăл пĕтет: хăяр йÿçĕ, çиме юрăхсăр. Паллах, хăшпĕр хăярăн вĕçне касса пăрахсан, хуппине шуратсан аптрамасть пек. Анчах тепринпе апла туни те пулăшмасть.

Мĕнле тÿлеççĕ-ши упăшки пенсине /вилнĕ пулсан/ арăмне? Енчен те вăл килте пĕччен пурăнмасть /ывăлĕ, кинĕ, мăнукĕсем пур/ пулсан?

Т.СОВИНА. Шăмăршă районĕ.

Çырури ыйтуран паллă мар: арăмĕ малашне упăшки пенсине илме «çемьене тăрантаракан вилсен» текен йĕркепе куçма шухăшлать-ши е упăшкин илсе ĕлкĕреймен юлашки уйăхри пенсийĕ пирки сăмах пырать.

Вилнĕ çыннăн юлашки уйăхĕнчи пенсине илес тесессĕн вăл пурăннă вырăнти Пенси фончĕн Управленине çак документсене тăратмалла:

- юлнă пенсие пама ыйтса çырни;

- пенсионер вилнине çирĕплетÿ хучĕ;

Çак кунсенче пирĕн республикăри «Кĕрен парăс» кану çуртĕнче тĕрлĕ регионта пурăнакан чăваш ачисене çулсерен пуçтаракан «Эткер» лагерь уçăлчĕ.

Кăçал çамрăк çарçăсен республика финалĕ июнĕн 25-29-мĕшĕсенче Патăрьел районĕнчи Шăнкăртам ял тăрăхĕн уçланкинче иртнĕ. Çак ăмăрту вăл - пĕр вăхăтрах вăйă та, пĕлÿ те, пиçĕхлĕхе тĕрĕслекен кĕрешÿ те.

Кăçал, Аслă Çĕнтерÿ пулнăранпа 70 çул çитрĕ. Ытла та йывăр килнĕ вăл. Миçе пин çынна асап кÿмен-ши, выçăпа нушалантарман-ши, миçе çемьене, ачана тăлăха тăратса хăварман-ши, миçе пин çамрăка вăхăтсăр çĕре кĕртмен-ши хăрушă вăрçă? Анчах мирлĕ пурнăçра та пирĕнтен çамрăк- лах уйрăлса каякансем чылай. Афганистан, Чечня... Ку сăмахсене илтсен чĕре ыратса каять, пырта тем капланса килет, куççуль тухать.

Хĕлле эпир Чечен Республикинче паттăррăн çапăçса пуç хунă ентешĕмĕр, Владимир Анатольевич Антонов ячĕпе, асăну кунне ирттертĕмĕр.

Хăш-пĕр шкулсенче чăваш чĕлхи предметне хисепе хуманни палăрать. Шел пулин те, пурах çав ун пеккисем. Анчах Çĕрпÿ районĕнчи Опытнăй шку-лĕнче мар. Кунта чăваш чĕлхипе литературине тата тăван ен культурине вĕрентекен Татьяна Николаевна Петрова предметăн пысăк пĕлтерĕшне тата хăй мĕн тери ăста учитель пулнине Раççей шайĕнче кăтартса панă, Гранд çĕнсе илнĕ.

Çĕрĕçченĕ «Акатуйра» савăнчĕ. Шупашкар районĕнчи Стан-ьял тăрăхĕнче те кĕрлерĕ хаваслă праçник. Ял çыннисем ăна валли ятарласа лаптăк хатĕрлерĕç: карта тытрĕç, пĕчĕк «пÿртсем», сцена ăсталарĕç.

Кашни ял кăмăлтан хатĕрленчĕ уява. Çав кун ирхинех тутлă апат-çимĕç янтăларĕç, хăнасене кĕрекене вырнаçтарма урама сĕтел-пукан ăсталаса лартрĕç. Спорт лаптăкĕсем те хатĕрччĕ уяв валли.

Темиçе районтан, ялсенчен хăнасем йышлăн пухăнчĕç Акатуя. Уяв Чăваш Республикин Пуçлăхĕн тивĕçĕсене вăхăтлăх пурнăçлакан Михаил Игнатьев саламланинчен пуçланчĕ.