«Пĕр йывăç кассассăн виçĕ йывăç ларт» вĕрентнĕ чăваш авалтан. Çĕнĕ ăру валли çĕр çинчи пуянлăха упрама, ÿстерсе пыма тăрăшнă çĕр ĕçченĕ. Шел те, совет влаçĕ чухне тыр-пул ытларах туса илессишĕн «кĕрешнĕ» тапхăрта та, колхоз-совхозсем салансан пушшех те çырма-çатрана тирпейлеме «алă çитсех кайманнине» чылайăшĕ пĕлет.
Çуллахи вăхăтра велосипедпа çÿрени вăхăта перекетлет çеç мар, сывлăха та çирĕплетет. Ăна упрама вырăн нумай кирлĕ мар, бензин та «çимест».
Хĕллехи сивĕ велосипеда япăх витĕм кÿрет. Май пулсан ăна ăшăрах вырăнта упрамалла. Управа хуриччен лайăх çуса тасатмалла, мĕнпур детальсене техника çăвĕпе сĕрмелле, пусмапа е пленкăпа витмелле, рамăран çакса хумалла.
Çуркунне велосипеда антарсассăн тимлĕ тĕрĕслемелле. Тутăх лекнĕ тĕлсене хырса тасатмалла, çупа сĕрмелле е çуллă сăрăпа сăрламалла.
Велосипедăн çак деталĕсене çупа сĕрмелле:
Хĕллехи-кĕркуннехи атă-пушмак канăва кайрĕ. Тепĕр сезонра та вăл пире савăнтартăр тесен ăна тĕрĕс упрамалла. Тусанран тасатса шкафа лартса хуни çеç çителĕксĕр. Тир-сăранăн тĕсĕ тĕксĕмленет, типет. Паллах, атă-пушмак кремĕ кăштах пулăшма пултарать-ха. Ĕç йĕркине пĕлни вара лайăхрах.
Çумкурăк та вăл, çав тери паха эмел те. Çынна вĕлтрен çуркуннерен пуçласа хура кĕркуннечченех пулăшма пултарать. Ăна салатсене, яшкана, чейе хушаççĕ. Вăл пулăшнипе юна тасатма, хĕрарăм чирĕсенчен сипленме пулать...
Унра витамин питĕ нумай. Тĕслĕхрен, С витамин вĕлтренре лимонринчен — 4 хут, чие çырлинчен — 7, симĕс суханринчен 10 хут нумайрах. Чĕпĕтекен ÿсен-тăранта В тата К /юн кайнине чарма пулăшать/ ушкăнсенчи витаминсем пур. Вĕлтренре çуркунне çынна питех те кирлĕ усăллă микроэлементсем, минерал тăварĕсем нумай. Уйрăмах вăл тимĕрпе, кальципе, калипе пуян.
Аслă Çĕнтерÿ кунĕнче Чăваш Енĕн тĕп хулинчи Хĕрлĕ тÿремре иртнĕ парада Шупашкар гарнизонĕн пĕрлештернĕ полкĕ тата çар техники хутшăннă.
Муркаш тăрăхĕнче çĕр вăрах типнипе ака-сухана та каярах юлса тухаççĕ. Çавна май ĕçе-хĕле палăрмаллах хăвăртлатма тивет. Акă «Путь Ильича» хуçалăхра хĕрÿ тапхăрта виçĕ сменăпа тăрăшаççĕ. Вĕсене вырăнтах вĕри апат çитереççĕ. 260 гектар çинчи кĕрхи культурăсене сÿреленĕ, минерал удобренийĕпе апатлантарнă. Халĕ хĕрсех çурхисем акаççĕ. Уй-хире 4 техника кăларнă. Хăватлă тракторсемпе ĕç те кал-кал пырать. Хуçалăх иртнĕ çул 2100 гектар сухаласа акса хăварнă. Кăçал татах 450 гектар пысăклатасшăн. Ку тăрăхра усă курмасăр выртакан çĕр çук.
"Вĕçĕмсĕр выльăх пăхатăн. Кала-ха, канма ăçта кайнă эсĕ? Ют çĕршыва курса кил-ха пĕрре", - çине тăрсах сĕнет хĕрарăма Патăрьел районĕнчи Арапуç ял тăрăхĕн пуçлăхĕ Владимир Алексеевич Секретов. "Пĕр эрне никам чăрмантармасан килте те эпĕ чикĕ леш енчи пекех канатăп", - сăмах хушать лешĕ.
Çулланнă хĕрарăм Етĕрне тăрăхĕнче çăмăл машинăпа арçури пек ĕрĕхтерсе çÿренине курма хăнăхнă ĕнтĕ ентешĕсем. Лартса кайма ыйтакансем те пур. «Мĕн хăрамалли? 20 çул ĕнтĕ руль умĕнче», - кулать Галина Семенова Мăн Явăшри ветеринари участокĕн заведующийĕ.
2016 çулта Чăваш Ене федераци хыснинчен 4 млрд та 212 млн тенкĕ уйăрасса пĕлтернĕ республика Пуçлăхĕ Михаил Игнатьев. Çакă - пĕлтĕрхинчен 25 процент ытларах. "Юлашки икĕ эрнере кăна РФ Правительстви регионсене финанспа пулăшасси çинчен калакан темиçе хушăва алă пуснă, вĕсемпе килĕшÿллĕн Чăваш Республикине 3 млрд тенкĕ ытла укçа килмелле", - палăртнă Михаил Игнатьев.
Чăвашла верси
Русская версия
