Archive - Чÿк 2016 - Хыпар

Чей кăмпин шывне ĕçсе курнă-и? Вăл лавккара туянса ĕçекен напитоксенчен нимпе те кая мар, тутлăрах та. Шыва хăвăра килĕшнĕ пек кăштах сахăр хушма юрать. Пылак йÿçенкĕлĕхĕ çуллахи шăрăхра кăмăла уçать.

Мал ĕмĕтлĕ çамрăк

Ĕмĕтре - Çурçĕр пăланĕ, тĕве тата лама

Чăваш чĕлхисĕр тунсăх та кичем

Пурнăç çулĕ такăр мар

«Хыпар» хаçат парнисемшĕн

Çĕр ĕçĕ çăмăл мар. Çапах пултаруллă, маттур çамрăксене хăратмасть вăл. Йывăр лава хăюллăнах кӳлĕнеççĕ, аталанаççĕ вĕсем. Вăрмар районĕнчи Тикешри Владимир Иванов фермер пирки те çаплах каламалла.

Унăн кил картишĕ кăна мар, пахчи те кайăк-кĕшĕк пасарне аса илтерет. Мĕн тĕрлĕ сасă кăна илтместĕн. Акă Африкăпа Австрали страусĕсем хăйсен чĕлхипе янăрашаççĕ. Ют çын умĕнче аçи ташласа кăна тăрать: те хуçине вăрçать, те савăнать. Эму кӳлепипе ытти страуспа танлашаймасть, анчах вăл та хăйнеевĕрлĕ. "Инди чупавçисем" тесе ахальтен палăртман кăвакалсен çĕнĕ ăратне. Этем пек хырăмне каçăртса çӳреççĕ, чупнă чух вĕсене хăваласа çитеймĕн. Ытти йышши илемлĕ кайăк-кĕшĕкпе чăх-чĕп, выльăх пирки калама та кирлĕ мар. Вуншар тĕрлĕ вĕсем.

"Темиçе пин çухрăмри инçетре пурăнсан та çын тăван чĕлхене манаймĕ. Çак шухăшпа килĕшменнисене ĕненместĕп", – çирĕппĕн палăртать Елчĕк районĕнчи Аслă Таяпара пурăнакан Александра Прокопьевна Лесковская.

1935 çулта Сĕнтĕрвăрри районĕнчи Малти Пукашра Михаил Гусевпа Вера Кольцова çемйине çĕнĕ кайăк, Валентина, вĕçсе килнĕ. Унăн куккăшĕ, Поликарп Трофимович Кольцов, 1926 çултах Пермь крайне куçса кайнă. Кĕçех çамрăк çемье те Пермь крайĕнчи Елово салинче тĕпленнĕ. Анчах çулталăкран Валентина амăшĕ вăхăтсăр çĕре кĕнĕ. Виçĕ эрнерен хуйха чăтаймасăр кукамăшĕ те, Агафья, вăхăтсăр вилнĕ.

Чӳк уйăхĕн 5-6-мĕшĕсенче Чăваш патшалăх ял хуçалăх академийĕнче «Хыпар» хаçат парнисене çĕнсе илессишĕн Пĕтĕм Раççейри XXXIII турнир иртрĕ. Унта тĕрлĕ çулта Европа тата тĕнче чемпионачĕсенче çĕнтернĕ, призлă вырăнсем йышăннă Чăваш Енри, Мари тата Мордва республикисенчи, Кемĕр, Кострома, Челябинск, Самар облаçĕсенчи, Пермь крайĕнчи 14 атлет, вунă ытла регионти 200 ытла спортсмен-разрядник вăй виçрĕ.

Шкул умĕнчи мăнаçлă чăрăш

Туртăм пулсан — вĕренетĕн

Тăван кĕтес вăй-хăват парать

Пахча çимĕçрен — юмахри сăнарсем

Литература чунра ырёлёх вёратать

Кĕнекепе туслашсан çĕнтеретĕнех

Ӳркенмен Ефимовсем

Тухăç енчен шăранса тухакан хĕвел курăннă. Çул хĕрринчи курăксем, тырă пучахĕсем çинчи сывлăм тумламĕсем асамат кĕперĕн мĕнпур тĕсĕ евĕр йăлтăртатнă. Тĕрлĕ-тĕрлĕ чĕрчун тутлă ыйхăран вăраннă. Тавралăха ирхи таса тĕс çапнă, çĕнĕ кун пуçланнă.

«Санăн чун юрлать пулсан — сассине пысăклат», — çапла çырнине вулама тӳр килчĕ пĕррехинче. Ку сăмахсенче темĕн пурах. Малашне çапла тăвăп та. Муркаш районĕнчи Москакасси шкулĕнче 6-мĕш класра вĕренекен Рада Васильевăн вара чунĕ кăна юрламасть, шăнкăрав пек илемлĕ сассипе тĕрлĕрен юрă шăрантарма кăмăллать вăл.