Archive - 1 Юпа, 2015 - Хыпар

Сад-пахча канaва каять

Çĕр çырли мĕншĕн чечек çурчĕ?

Таса шыв ĕçесчĕ

Кăçал сентябрь ытарайми илемлĕхĕпе тыткăнларĕ. Ара, август та сентябрĕн иккĕмĕш çурри пек ăшă пулмарĕ, июль те шăрăхĕпе тĕлĕнтереймерĕ. Çавна пулах кăçал помидор тухăçĕпе савăнакан та йышлах мар-тăр. Сентябрĕн варринчен вара чăн çăтмах пуçланчĕ тейĕн: йĕри-тавра сарă-хĕрлĕ-симĕс тумлă йывăçсем тÿлеккĕн çулçă тăкаççĕ, 20 градусран ытла ăшă çуллахилле тумланма хистет. Анчах та кĕркуннен иккĕмĕш уйăхĕ çитсе тăчĕ ума. Эппин, сивĕ те çывăхрах. Кун та самаях кĕскелчĕ, каçсерен çапакан уçă сĕм те кĕркунне юнашарах сывланине астутарать.

Çĕр çырлине хĕле хатĕрлесе йĕркелерĕм, тислĕк сапса кăпкалатрăм. Халĕ вăл сентябрь ăшшине туйса çĕнĕрен чечеке ларчĕ, йăранĕпех çеçкере темелле. Мĕн тумалла унпа? Кĕркунне чечекленнĕскертен тепĕр çул çимĕç илейĕп-ши?

Петр Степанов.

Шупашкар хули.

Çак ыйтăва Шупашкарти Ботаника сачĕн тĕп агрономĕ Антонина ВАСИЛЬЕВА хуравларĕ.

Çăл шывĕ вĕретнĕ хыççăн улшăнать. Вĕретиччен тăрă пекех курăнаканскере сарăрах тĕс çапать, тĕпне те лĕкĕленсе ларать.

Н.Петрова,

Сĕнтĕрвăрри районĕ.

Çын организмĕ 60-70: шывран тăрать. Çавăнпа мĕнле шыв ĕçни пысăк пĕлтерĕшлĕ. Ĕлĕкренпех çынсем çăл суйланă, апат-çимĕç хатĕрлемешкĕн лайăх çăлтан шыв йăтнă.

Мăнукăмсем - чун уççи

Тавралăха юратма вĕрентекен

Шкулта - пĕрлĕхлĕ хăрушсăрлăх кунĕ

Кашни урокра - çĕнни

Чăваш Ен - савнă енĕм

Ачасен ĕç бригадисен фестивалĕ

Умра – инçет

Пĕчĕккисен тусĕн черетлĕ парни

Хăй пурнăçĕнче чылай нуши-тертне курнă Юлия Васильевна Воронцова кăçал 81 çул тултарчĕ. Апла пулин те хаçат-журнала куçлăхсăрах вулать.

Етĕрне районĕнчи Палтай шкулĕнче кĕçĕн классене вĕрентекен Мая Германовна Шуверова хăйĕн ĕçне чунтан парăннă. Тĕрлĕ предмета ăса хывма пулăшнисĕр пуçне вăл ыркăмăллăхпа юрату урокĕсене ертсе пырать - ачасене тавралăха, тăван çĕршыва, çутçанталăка юратма, унăн илемне хаклама хăнăхтарать. Хăй чечексемпе кăсăкланнăран вĕренекенĕсене те çак ĕçе явăçтарать. Кĕркунне çитсен çулсеренех шкул пахчинче ешерекен çеçке вăрлăхне хăйсемех пуçтарса илеççĕ. Тепĕр çул çуркунне акса калча çитĕнтереççĕ.

24-мĕш шкулта Пĕрлĕхлĕ хăрушсăрлăх кунĕ иртрĕ. Унта хутшăнма вĕрентекенсем те, вĕренекенсем те, ашшĕ-амăшĕ те лайăх хатĕрленчĕç. Ачасене çул-йĕр правилисемпе инспектор паллаштарчĕ, кăсăклантаракан ыйтусене хуравларĕ. Кĕçĕн классенче вĕренекенсем çемйисемпе ăмăртрĕç.

Чăваш чĕлхипе литературине ачасем юратса вĕренеççĕ. Пурнăç аталаннă май, вĕренÿ программи те улшăнса пырать. Учительсем те хăйсен ĕçĕнче çĕнĕ технологисемпе усă кураççĕ. Ку шкул ачисенче тăван чĕлхене тарăнрах пĕлес туртăма самай вăйлатать.

Кашни çыннăн юратнă кĕтесĕ пур. Вăл уншăн яланах илемлĕ, илĕртÿллĕ, ырă, хăватлă. Мĕншĕн тесен вăл - Тăван çĕршыв, мĕн пĕчĕкрен выляса та кулса ÿснĕ тавралăх. Унăн кашни кĕтесĕ пирĕншĕн çывăх, хăй патне туртакан асамлă вăйпа хăватлă.

Йăмраллă ял, уй-хир, вăрман

Нихçан та каяс çук асран.

Пурте çывăх, пурте тăван,

Илĕртÿллĕ, илемлĕ, пуян.

Йăмраллă чăваш ялĕ… Мĕн кăна тÿссе-чăтса ирттермен-ши вăл хăйĕн ĕмĕрĕнче!