Archive - Кăрлач 2016

Петербургри 67-мĕш гимназири 6-мĕш класс вĕренекенĕ Анна Пилецкая сăвă-калав çырма юратнă. Пĕррехинче вĕрентекен вăрçă пирки сочинени шăрçалама каласан тарăн шухăша путнă. «Кам çинчен çырмалла-ши?» - тесе пуç ватнă чухне юнашар асламăшĕ пырса ларнă. «Эккей, намăс мана... Ара, асанне блокада вăхăтне епле куççульпе каласа парать те, мĕншĕн ун пирки шăрçаламалла мар? Ун чухне вăл, шкул ачи, нушине тем чухлех тÿснĕ. Вăл каласа панине эпĕ яланах куççульпе итлетĕп», - тенĕ те алла ручка тытнă. Вĕрентекен вара хĕрачан ĕçне чи лайăххисен шутне кĕртнĕ.

Эпир яланах пите тĕрлĕ кремпа сĕретпĕр, ăна лайăх пăхатпăр. Тута пирки вара хăш чухне манатпăр. Ăна та пит-куç пекех çителĕклĕ тимлĕх уйăрмалла. Уйрăмах хĕллехи вăхăтра. Мĕншĕн тесен сивĕ çанталăкра тута кушăрхать, вистенет, тепĕр чухне çуркаланса юн тухать.

Кашни çыннăн почеркĕ хăйне евĕрлĕ - никамăнни пек мар. Ăна евĕрлес тесессĕн те, тем пек тăрăшсассăн та, вăл е ку уйрăмлăхсем пулаççех. Ахальтен мар почерк тăрăх этем характерне пĕлме пулать тесе палăртаççĕ психологсем.

Çут тĕнчере кашни утăмрах тĕлĕнтермĕш упранать. Ĕненместĕр-и? «Эпир вĕсемпе тĕл пулман-çке», - тетĕр-и? Эппин, тимлех пăхман-тăр эсир. Тĕлĕнтермĕшсен пĕр енĕ пур çав: вăтанчăкскерсем, сăпайлăскерсем пытанма юратаççĕ. Сăнавлă куç тĕлне кăна пулаççĕ вĕсем.

Пÿрт йĕпенесрен Хĕлле пÿрт стенисем йĕпенеççĕ. Стена типĕ пултăр тесен мĕн тумалла?

Тухaç аванах пулĕ Тухнă калчана татса пăрахсан унран тухăç илме пулать-и?

Чaрaш айaплa-ши? Çынсем каланă тăрăх пахчара чăрăш çитĕнни ырра мар-мĕн. Касса пăрахмалла-ши?

Кофепе варалансан Ăнсăртран тумтире кофепе вараласан мĕнле тасатмалла-ха?

Кăшлакан чĕрчунсенчен хÿтĕлемелле Хĕлле пахчасенче шăшисем çÿренине пĕлетпĕр-ха, анчах çамрăк йывăçсене хÿтĕлемеллине тепĕр чухне манатпăр.

Хĕлле пÿрт стенисем йĕпенеççĕ. Стена типĕ пултăр тесен мĕн тумалла?

Владимир СМИРНОВ.

Шупашкар районĕ.

Пурăнмалли çуртăн стенисем йĕпенесси нумай сăлтавран килет. Чи малтанах çакă стена хулăнăшĕпе çыхăннине палăртмалла. Кирпĕч стена хулăнăшĕ çителĕклĕ, кирпĕче тĕрĕс хунă пулсан стена тарламасть. Пÿрт никĕсне икĕ-виçĕ сий шыв яман материал /рубероид т.ытти/ хурса хăвармалла. Нÿрлĕ стена ăшша начар тытнипе стена хĕлле йĕпенет.

Вăрлăх валли уйăрнă улма тĕпсакайĕнче упранать. Тĕрĕслерĕм те хăшĕ-пĕрин куçĕсем шăтма пуçланине асăрхарăм. Чылайăшĕ аванах выртать. Çакă мĕнпе çыхăннă-ши? Тухнă калчана татса пăрахсан унран тухăç илме пулать-и?

Людмила ПАШИНА.

Ульяновск облаçĕ,

Тереньга районĕ.

Пирĕн пахчара чăрăш çитĕнет. Çынсем каланă тăрăх пахчара чăрăш çитĕнни ырра мар-мĕн. Касса пăрахмалла-ши?

М.КАЛЛИНА.

Етĕрне районĕ.

Çак тĕшмĕш сăмах мĕнрен килнине аванах ăнлантарма пулать.

Чăрăш хăйăрлă çăмăл тăпрана юратать. Унăн тымарĕсем тăпрана тарăн анмаççĕ, аяккалла сарăлса ÿсеççĕ. Чăрăша çурт çывăхне лартсассăн ÿснĕçемĕн тымарсем никĕсе пăлхатма пултараççĕ. Ĕлĕк ахаль çын çурчĕсем питех пысăк пулман, никĕсе те тарăнах яман темелле. Тымарсем никĕсе çĕмĕрме пултарнă.

Ирсерен кофе ĕçесси чылайăшĕшĕн хăнăхнă йăла пулса тăчĕ темелле. Виçине пĕлсен вăл усăллă тата сиплĕ шутланать. Кофе ĕçнĕ хыççăн çын ыйхăран лайăх вăранса çитет, вăй-хал кĕрет. Ăнсăртран тумтире кофепе вараласан мĕнле тасатмалла-ха?

Кофе кĕпе çине тин çеç тумларĕ пулсан çав вырăна тÿрех типĕ пусма таткипе, алшăллипе е салфеткăпа тытăр. Çакă кофепе вараланнă пăнчă сарăласран пулăшать. Унтан çав вырăна тÿнтер енчен сивĕ шывпа çуса илĕр. Кофепе вараланнă пăнчă тĕссĕрленет, лаптăкĕ те пĕчĕкленет. Ун хыççăн юлнă йĕре тасатма çăмăлрах. Вараланчăка çак меслетсемпе тасатма пулать.

Хĕлле пахчасенче шăшисем çÿренине пĕлетпĕр-ха, анчах çамрăк йывăçсене хÿтĕлемеллине тепĕр чухне манатпăр. Хĕлле апат çитменнипе шăшисем час-часах çамрăк улмуççисене тапăнаççĕ, сада тĕрĕслесе тăмалла. Шăшисенчен хÿтĕлеме тĕрлĕ меслет юрăхлă. Хаçатăн 2015 çулхи 48-мĕш номерĕнче шăшисене хăратакан курăксем пирки çырнăччĕ. Шăши курăкĕн /черный корень/, шăши кикенекĕ /череда/ туратне йывăç йĕри-тавра çыхсан унта шăши çывăха та пымĕ. Нарăс уйăхнелле наркăмăшлă курăка татах хумалла.