Archive - Кăрлач 2016

Сĕчĕ - сиплĕ, ашĕ - сĕтеклĕ

Малашне те халăхшăн ĕçлесчĕ

Тухăçлă усă курмалла

Хĕллехи апат

Качака ăрачĕ тата тухăçлăхĕ

Кертти йăхĕнчи Татьяна

«Шанма шан та - тĕрĕсле», - тенĕ халăхра. Йĕпреç районĕнчи «Путиловка» хуçалăх ертÿçи Эдуард Марушев ĕçĕ-хĕлĕпе паллаштарнă май кантурти видеосăнавран куçне илмерĕ темелле, техника паркĕнче тăрăшакансене сăнарĕ. «Шăпăра пĕр çыхăра тытмалла, пĕччен хулă хуçăлать», - ытарлăн палăртрĕ вăл.

"Хаçат тăрăх ырра вĕренесчĕ", - тенĕ хăй вăхăтĕнче чăваш журналистикин никĕслевçи Николай Васильевич Никольский. Унтанпа 110 çул иртнĕ пулин те çак сăмахсем паян та пĕлтерĕшлĕ. Мĕншĕн тесен ку çĕршыври, регионти обществăпа политика лару-тăрăвне çирĕплетме, упрама пулăшнине палăртрĕ Чăваш Ен Пуçлăхĕ Михаил Игнатьев Раççей тата Чăваш пичечĕсен кунĕ ячĕпе йĕркеленĕ савăнăçлă мероприятире.

Раççей Президенчĕ Владимир Путин 2016 çула Федераци Пухăвне янă Çырăвĕнче çакна палăртнă: «Пусă çаврăнăшне миллион гектар çĕр кĕртмелле. Халĕ вĕсем пушă выртаççĕ, çĕрĕн пысăк лаптăкĕ харпăрлăхра, анчах нумайăшĕ ял хуçалăхĕпе ĕçлеме шутламасть те». Çĕршыв Пуçлăхĕ ун пеккисенчен тĕллевлĕ усă курман ял хуçалăх пĕлтерĕшлĕ çĕрсене туртса илме, аукцион урлă вĕсене йĕркеллĕ ĕçлекенсене пама сĕннĕ.

Ĕнене хĕлле тĕрĕс апатласан сăвăма самай ÿстерме пулать. Рацион утăпа, силоспа, сенажпа пуян пулни пĕлтерĕшлĕ. Анчах ытларах чухне сĕтлĕ ĕнене силоспа концентрат пама тăрăшаççĕ, çакă выльăхăн япаласен ылмашăвне улăштарать.

1,5 уйăха яхăн куккурус силосĕ çитерсен вар-хырăм ĕçĕ пăсăлать. Ытти йышши силоспа кăна апатласан та ĕне ацидоз текен чирпе аптрама тытăнать. Куккурус силосне утăпа е улăмпа хутăштарсан выльăх организмĕнчи йÿçеклĕх шайĕ йĕркеленет. Силосри йÿçеклĕхе чакарма тата ацидоз чирĕнчен хÿтĕленме ĕнене аммиак шывĕ, пурă е апат соди памалла.

Тухăçлăх тĕлĕшĕнчен качака ăратне тăватă ушкăна уйăраççĕ: çăмламас, мамăкли, сĕтли тата вырăнта хутăшса кайни е пĕр вăхăтрах çăм, мамăк тата сĕт параканни.

Çăмламас качакаран çурма çÿхе мохер çăмĕ касса илеççĕ. Кун пеккисем ангор йăхĕнче анлă сарăлнă. Çак ăрата тĕнчери мĕнпур çĕршыврах ĕрчетеççĕ. Вĕсен çăмĕ - 20-25 см тăршшĕ, йăлтăртатать тата яка, пысăк пахалăхлă. Таса ăратлă ангор качаки 2-3 кг çăм, 40 кг яхăн аш парать.

Кил-çуртне те, хапхине те эрешпе илемлетнĕ вăл. Иртен-çÿрен кунта ÿнерçĕ пурăннине тÿрех асăрхать. Анчах Татьяна Малышева ÿкерес енĕпе çеç мар, алĕç тăвассипе те ăста. Ытларах вăл чĕнтĕр йĕппипе çыхма кăмăллать: эрешлĕ тутăр, кофта, тĕрлĕ калпак, алăк карри...

Тĕп тĕллеврен пăрăнмасăр. Николай Никольский хăйĕн тĕп тĕллевне хаçатăн пĕрремĕш номерĕнче çапла палăртнă...

Пурнăçри чи телейлĕ çулсем… «Хыпара» никĕсленĕренпе - 110 çул. Çав шутра 30-шĕ - Шупашкарта пурăнакан Демьян Филиппович СЕМЕНОВĂН.

Владимир АЛМАНТАЙ: «Хамăр халăх кун-çулĕн çуррине те пĕлместпĕр»Владимир Иванова хăйĕн шăпине тăван халăх культурипе, йăли-йĕркипе çыхăнтарма мĕн хистенĕ-ши?

Евгений Барсуков: «Кашни пĕлтерÿ пĕлтерĕшлĕ» Юлашки вăхăтра республикăра наркотиксемпе çыхăннă лару-тăру лайăх енне улшăннине час-часах палăртаççĕ.

Грипп сарăлма тытăннă Пирĕн хутлăхра грипп çулленех кăрлач-нарăс уйăхĕсенче сарăлать.

Билет хакĕ - пĕр çăмарта 89 çула çитнĕ пулин те вăл паянхи кунчченех тĕрлĕ проект çырать.

Татьянăсен тата Студентсен кунĕ Кăрлач уйăхĕн 25-мĕшĕ - Раççей студенчĕсен кунĕ. Теприсем ăна Татьяна кунĕ теççĕ.

Чăваш Енре тата республика тулашĕнче пурăнакан йăхташсен пилĕк пин ытла çемйине килсе тăракан «Хыпар» хаçатăн «çĕлĕкĕ» айне çапла çырнă: «1906 çулхи январĕн 21-мĕшĕнче тухма тытăннă. Никĕслевçи - Н.В.Никольский». Ун çумне тата çапла хушса каланă пулăттăм: «Хыпар» сăпки - Хусан хули.

«Хыпара» никĕсленĕренпе - 110 çул. Çав шутра 30-шĕ - Шупашкарта пурăнакан Демьян Филиппович СЕМЕНОВĂН.