Archive - 2016 - Хыпар

ЧР Министрсен Кабинечĕн чÿк уйăхĕн 28-мĕшĕнчи ЧР Пуçлăхĕ Михаил Игнатьев ертсе пынă ларăвĕнче «Чăваш Республикин «Чăваш Республикин 2016 çулхи бюджечĕ çинчен» саккунне улшăнусем кĕртесси çинчен» саккун проектне ырларĕç. Унпа килĕшÿллĕн республикăн кăçалхи бюджечĕ тупăш енĕпе 282,2 миллион тенкĕлĕх пуянланнă.

 Михаил Игнатьев палăртнă тăрăх, чи пысăк сумма — 275,9 миллион тенкĕ — бюджета балланспа тивĕçтермелли мерăсем валли палăртнă дотацисем, урăхла каласан тавăрса памалла мар субсидисем.

Чăваш Ен Пуçлăхĕ Михаил Игнатьев Чăваш Республикинчи наркотиксемпе кĕрешекен комиссин черетлĕ ларăвне ирттерчĕ. Канашлура çулталăк кăтартăвĕсене пĕтĕмлетрĕç, çитес тапхăр тĕллевĕсене палăртрĕç.

Комсомольскинчи çыхăну уйрăмĕнче Маргарита Индюкова 23 çул ĕçлет. Кассир, оператор, кадрсен пайĕн специалисчĕ, почтамт пуçлăхĕн çумĕ... — тĕрлĕ должноçра вăй хума тÿр килнĕ çак хушăра. Апла пулин те пĕр ĕçе те тиркемен. Ĕç каçалăкне вырăнти заводра пуçланăскер шăпа хăйне почтăна илсе çитернĕшĕн хĕпĕртет те. Çыхăну техникумĕнче пĕлÿ илни сая кайманнипе мар, ĕçĕ килĕшнипе. Професси чуна çывăх пулсан вара ăнăçу кĕттерместех. Акă 2015 çулта Маргарита Анатольевна хăй ĕçлекен ведомствăн пысăк наградине — Раççейри «Çыхăну ăсти» хисеплĕ ята — тивĕçнĕ.

ЧР Ял хуçалăх министерстви чÿк уйăхĕн 25-мĕшĕнче Красноармейски ялĕнче «Хальхи вăхăтра выльăх ытларах ĕрчетесси» ыйтупа канашлу ирттерчĕ. Унта райадминистрацисен ял хуçалăх пайĕсен, ял хуçалăх организацийĕсемпе фермер хуçалăхĕсен ертÿçисем хутшăнчĕç.

Çак кунсенче республикăн Терроризмпа çыхăннă профилактика сферинчи эксперт канашĕн тата терроризм идеологийĕпе кĕрешекен ĕç ушкăнĕн пĕрлехи черетлĕ ларăвĕ иртрĕ те — хаçатра терроризм, экстремизм ыйтăвĕсем тавра сăмах пуçармашкăн сăлтав тупăнчĕ. Ку темăна çĕклемешкĕн Чăваш Енре урăхларах сăлтав çуккишĕн, тĕрĕссипе, савăнмалла кăна. Терактсем, унашкаллинчен Турă сыхлатăр, çук, экстремистла шухăш-кăмăл палăрăмĕсем вăй илни те туйăнмасть. Апла тăк сăмах ваклама та кирлĕ мар, тейĕ хăшĕ-пĕри. Пĕр енчен килĕшме те пулать, çапах хăшпĕр саманта тишкерни пурпĕр вырăнлă — сисчĕвлентерекенни пур.

Куславкка районĕнчи Карача Ухсайсен ялĕ теççĕ. Ку тăрăхра паллă чăваш çыравçи Мария Ухсай /Мухина/ çуралса ÿснĕ. Çемье çуллахи кунсене ялта ирттернĕ. Чăваш халăх поэчĕ Яков Ухсай та ялта пурăнма юратнă. Вăл хăйĕн паллă шедеврĕсене — “Кĕлпук Мучи”, “Ача чухнехи çăлтăр”, “Тутимĕр” тата ытти хайлавне — Карач ялĕнче пурăннă чухне çырнă теççĕ. Чÿк уйăхĕн 26-мĕшĕнче Чăваш халăх поэчĕ, ЧАССР искусствăсен тава тивĕçлĕ деятелĕ Яков Ухсай çуралнăранпа 105 çул çитрĕ. Куславкка районĕнче паллă çак куна епле хатĕрленнине пĕлес тĕллевпех Карача çитсе килтĕм.

Паянхи театр, унăн йăли-йĕрки тата çивĕч ыйтăвĕсем... Мĕнлерех вĕсем? ЧР театр ĕçченĕсен союзĕпе Чăваш патшалăх гуманитари ăслăлăхĕсен институчĕн искусствоведени пайĕн ĕçченĕсем асăннă ыйтусем тавра калаçу час-часах пуçараççĕ-ха. Çапах нумаях пулмасть институтра иртнĕ ăслăлăх-практика конференцийĕ йышшисем — темиçе çулта пĕрре кăна.

Раççей Федерацийĕн Президенчĕ Владимир Путин федерацин пенсионерсене пĕр хут тÿлевпе тивĕçтересси çинчен калакан саккунне алă пуснă. Асăннă документпа килĕшÿллĕн çĕршывра пурăнакан аслă ăру çыннисем çитес çулхи кăрлач уйăхĕнче пурте 5-шер пин тенкĕ илеççĕ.

Çакна палăртмалла: пилĕк пин тенкĕ — пĕр хут тÿлев, асăннă сумма пенси ÿсĕмĕн виçи шутланмасть. Ăна Раççей Пенси фончĕ урлă пенси илсе тăракансем пурте — тивĕçлĕ канăва тухнă хыççăн ĕçлекенсем те, ĕçлеменнисем те, çар çынни пулнисем те — тивĕçеççĕ.

Чăвашсем Америкăра та пур. Нумаях пулмасть манăн хамăр ялти — Шупашкар районĕнчи Мăн Маркари — Кирилловсен çемйинче пулма тÿр килчĕ. Эпĕ унта Америкăран килнĕ Оксанăпа курса калаçма тесех кайрăм.