Archive - Авăн 2015 - Хыпар

Ĕне туянас тетĕп. Ĕне сĕтлине мĕнле паллăсемпе пĕлме пулать, мĕнле ăратлине туянсан лайăхрах-ши?

Людмила ПРОКОПЬЕВА.

Муркаш районĕ.

Ялхуçалăхне пĕлмен çыншăн ĕне - сĕт паракан выльăх çеç. Ĕне ăрачĕ-мĕнĕ питех кăсăклантармасть тейĕпĕр. Ял çыннишĕн ĕне - чи кирлĕ чĕрчун. Унăн пахалăхĕ - тĕп ыйтусенчен пĕри.

Ĕне ăрачĕ йышлă. Сĕтлĕх, какайлăх, сĕтлĕх-какайлăх тĕлĕшпе ĕрчетекеннисем пур. Ку статьяра сĕтлĕх ĕне ăрачĕсем пирки сăмах пуçарăпăр.

Сентябрĕн иккĕмĕш вырсарникунĕнче Пĕтĕм тĕнчери тăрна кунне паллă тăваççĕ. Тăрна - питĕ авалхи кайăк. Вĕсен малтанхи тĕсĕсем 40-60 млн çул каяллах пулнă теççĕ ăсчахсем. Тăрнасен тĕп килĕ - Çурçĕр Америка, унтан вĕсем Азине, каярах Африкăна, Австралине сарăлнă. Хальхи вăхăтра тăрнасем Антарктидăпа Кăнтăр Америкăсăр пуçне пур çĕрте те тĕл пулаççĕ. Хĕл каçма Иран тата Инди çĕршывĕсене вĕçеççĕ. Пурĕ тăрнасен 15 тĕсне /вид/ палăртнă. Вĕсенчен 7 тĕсĕ Раççейре тĕл пулать. Хăшпĕр тĕсне Хĕрлĕ кĕнекене кĕртнĕ.

Чылай хурт-хăмăрçăна, уйрăмах анчах çак ĕçе пуçăннисене е сахал вĕлле тытаканнисене, пыл хурчĕсене мĕнле хĕл каçарасси самаях шухăшлаттарать. Тин пуçлаканăн омшаник та çук, тĕп сакайне антарни те меллех мар. Хурт-хăмăрпа ĕçлеме пуçласассăнах çакă маншăн та пуçватмăш пулнă. Эпĕ вĕлле хурчĕсене ирĕкрех хĕл каçарма пуçларăм. Хамăн опытпа сире те паллаштарма шухăшлатăп.

Хапхана мечĕк кĕртрĕ Саша, ăна саламларĕ тусĕ Паша

Çамрăксен бригади - ялан малта!

Вĕренÿ эвакуацийĕ – усăллă мероприяти

«Ялхуçалăх çыравĕ çинчен эсир мĕн пĕлетĕр?» викторина

Питĕшкасси шкулĕнчи пĕр кун

«Вилсен те... cав котлета cиместeп»

Акă ĕнтĕ миçемĕш кун уяр çанталăк ачасене ырă кăмăл парнелет. Кăвак тÿпе пăртан тасалнă тинĕс евĕрех курăнать. Хĕвел хĕртет те хĕртет. Сентябрь уйăхĕн-чи юлашки ăшă кунсем тăраççĕ ахăртнех.

Çитес çул Ĕç çыннин çулталăкĕ пулнине хапăлласа йышăнтăмăр. Çавна май вĕрентекенсен конференцийĕнче те тĕп ыйту ачасен малашнехи пурнăçра хăйсене кирлĕ профессие тĕрĕс суйласа илмелли пулчĕ.

Чăваш Енре хăрушсăрлăх уйăхлăхĕ пырать. Унпа килĕшÿллĕн шкулсенче вĕренÿ эвакуацийĕсем, ятарлă уроксем иртеççĕ. Нумай пулмасть çакăн пек хăйне евĕрлĕ тренировка Шупашкарти 11-мĕш шкулта та пулчĕ.

«Ялхуçалăх çыравĕ çинчен эсир мĕн пĕлетĕр?» викторинăна патшалăх статистикин Федераллă службин Чăваш Республикинчи - Чăваш Енри Территори органĕпе республикăри ачасемпе çамрăксен «Тантăш» хаçат редакцийĕ йĕркелеççĕ. Ăна 2016 çулхи утă уйăхĕн 1-мĕшĕнчен пуçласа çурла уйăхĕн 15-мĕшĕччен иртекен Пĕтĕм Раççейри ялхуçалăх çыравне халалланă. Çак ĕçĕн пĕлтерĕшĕ çав тери пысăк. Ялхуçалăхне аталантарас тесен аграри умĕнче тăракан çивĕч ыйтусене тĕплĕн тишкермелле, тĕрĕс информаципе усă курмалла. Çырав - ялти çĕнĕ улшăнусене пуçламалли тĕп тапхăрсенчен пĕри.

Нумай пулмасть Элĕк районĕнчи Питĕшкасси шкулĕнче пултăмăр. Вăл кун хĕвеллĕччĕ. Эпир çитнĕ тĕле лайăх çанталăка кура пĕр класс шкул пахчинче кишĕр кăларатчĕ. Вĕренекенсемпе пĕрле вăй хуракан В.А. Лукин ĕç учителĕпе калаçрăмăр.

«Хама купăста пек туятăп. Ара, çире миçе хут тум-ши манăн? Апла пулин те ăшă мĕн иккенне пĕлместĕп. Сивĕ. Вăй çуккипе килтен те тухайми пултăм. Çавăнпа çÿлĕк çинчи кĕнекесене тепĕр хут вулама тытăнтăм.