Канаш районĕнчи Аслăялта Григорьевсем яланах ĕçченлĕхпе палăрса тăнă. Çемьере ача-пăчана та пĕчĕкренех ĕçе явăçтарнă. Картиш тулли выльăх-чĕрлĕх усранă май урам тăрăх йытă хăваласа чупаймăн çав.
"Манăн килтен урама кăларса тăкмалли çӳп-çап тухмасть, - тет Патăрьел районĕнчи Çĕнĕ Ахпӳрт ял тăрăхĕн пуçлăхĕ Валентин Петрович Тукмаков. - Тимĕр-тăмăра ятарласа пуçтарса çӳрекенсене парса яратăп. Пластик савăта çунтаратăп, ытти йышши кĕленчене вататăп та раствор çăрнă чухне строительствăра усă куратăп. Килтех тирпейлеме май пур чухне мĕншĕн мĕнпур çӳп-çапа урама тăкмалла?"
Елчĕк районĕнчи Аслă Елчĕкри Иван Филимонович Филимонов 1913 çулта çуралнă. Тăван çĕршывăн Аслă вăрçин малтанхи кунĕсенчех фронта кайнă. Темиçе хутчен те вутлă çапăçусене хутшăннă. Юнлă вăрçă хирĕнчен янă çырусем паян Елчĕкри историпе тăван тавралăх музейĕнче упранаççĕ. Вĕсене вăл савнă мăшăрĕ Вера Митрофановна ячĕпе çырнă.
Иван Филимонов фронтран таврăнайман. Вăл 1944 çулхи сентябрĕн 9-мĕшĕнче вилнĕ. Ăна Мурманск облаçĕнче пытарнă. Унăн хăш-пĕр çырăвĕпе вулакансене паллаштаратпăр:
1941 çулхи августăн 21-мĕшĕ.
Виçĕ тусăн пĕр шухăш тенĕ. Ют пурлăха хапсăнни, алла ирĕке яма юратни виçĕ çамрăка пĕр чĕлхе тупма пулăшнă та.
"Китайский лимонник" ятлă ÿсен-тăран пур. Çип тăрăх хăмла пек çÿле каять. Хам курман, анчах çырли вĕтĕ, хĕрлĕ тĕслĕ теççĕ. Çип карса ÿстермесен вăл пулмасть-мĕн. Мĕнле чиртен усăллă-ши вăл? Çулçине типĕтме юрать-и тата ăна хăш вăхăтра татмалла?
Елизавета Павловна. Вăрнар районĕ, Мĕлĕш ялĕ.
Китай лимонникĕ 5 тĕслĕ тутă парать: унăн çырлин хуппи пылак, ăшĕ йÿçĕ, вăрри кăвасак, унран ?вăрăран% хатĕрленĕ сиплĕхлĕ шĕвек вăхăт иртсен тăварланать. Ăна чăнах та шпалер кармасăр е çумра çÿллĕ хÿме пулмасан ÿстерейместĕн.
Çуркунне пуçлансанах анлă сарăлнă çимĕçе акма-лартма тытăниччен тымар хурчĕсене ултавлă майпа çиеле кăлараççĕ. 0,5-1 метртан сĕлĕ е урпа акаççĕ /шăтăка 4-5 вăрă хурса/. Шăтнă калчан тымарне пăхса тĕрĕсленĕ май хуртсене суйлаççĕ.Татăксем туса каснă кишĕре е çĕрулмине çĕр ăшне тарăнах мар чавса хураççĕ, пĕр-пĕр туратпа çав вырăна паллă тăваççĕ. Хушăран пăхса хурт пуррипе çуккине тĕрĕслеççĕ.
Кашни кун 0,4 стакан тин сунă сĕт ĕçмелле. Вăл сывлăш пÿлĕннине ирттерет.
Кунсерен 1-2 кашăк та пулин манна пăтти çимелле. Ытларах 40 çултан иртнисен. Çак пăтă шăмăсене, тĕртĕмсене, апата ирĕлтерекен тытăма çирĕплетет.
Курага организма вăй-хал кÿрет, ытларах арçынна.
Пулă шÿрпи вăйсăр çыншăн усăллă. Çăрттанран хатĕрлени лайăхрах.
Кашни кун мăйăр, иçĕм çырли тата сыр çисен нерв тытăмĕ, чĕре çирĕпленет, ывăнни иртет, пуç ыратма чарăнать. Çак çимĕçсем пĕвер чирĕнчен те усăллă. Пĕр апатра 30 г аçтăрхан мăйăрĕ, 20 г иçĕм çырли, 20 г сыр çимелле.
Мана арлăх парĕн аденоми аптăратать. Эмел ĕçетĕп, анчах пулăшмасть. Çак чиртен халăх медицини мĕн сĕнет-ши?
Алексей Смирнов. Куславкка районĕ.
Ку чиртен сипленме сире хăш-пĕр мелпе паллаштаратпăр:
Арлăх парĕн аденоминчен кавăн пулăшать. Ытларах сĕткенĕ. Ăна кашни кун пĕрер стакан 2-3 эрне ĕçмелле. Сĕткене 1 апат кашăкĕ пыл хушмалла. Аденома чирĕнчен кавăн вăрри те лайăх. Ăна типĕтмелле, ăшалама кирлĕ мар. Талăкра 100-120 гр пĕр уйăх хушши çимелле. Вĕтетнĕ вăрра апата хушма юрать.
Чăвашла верси
Русская версия
