Чăваш Республикин культурăн тава тивĕçлĕ ĕçченне, паллă юрăçа Александр ВАСИЛЬЕВА Чăвашра пĕлмен çын çуках. Вăл халăх патне хăйĕн черчен те çепĕç юррисемпе çул тупайрĕ. Çавăн пекех «Янра, хуткупăс, савăнăçлă тусăм» кăларăма ертсе пырса тăван халăхăмăр культурине çĕклерĕ.
«Хам пĕччен çитĕнтĕм, çавăнпах пирĕн çуртра 10 ача чупĕ», — çапла каланă Александр Устинов мăшăрĕн Алинăн пÿрнине ылтăн çĕрĕ тăхăнтартсан. Вĕсем пĕрлешнĕренпе кăçал 18 çул çитет. Çемье пуçĕн ĕмĕчĕ пурнăçланнă темелле — Устиновсен 5 ача çитĕнет.
Çулла килте алă усса лараймăн. Пахчана çум курăкран тасатмалла, выльăх апачĕ хатĕрлемелле... Элĕк районĕнчи Писĕпре пурăнакан Алексеевсем те картиш тулли выльăх-чĕрлĕх усраççĕ. Эпир пынă чухне те хуçисем килте çукчĕ. Упăшки — ĕçре, арăмĕ пасара чăх-чĕп туянма кайнă.
Мария Иванова Çĕрпÿ районĕнчи Энĕшкасси Кушкă ялĕнче 1911 çулта çуралнă. Пĕр ĕмĕр ытла хыçа хăварнă ватă çыннăн ачалăхĕпе çамрăклăхĕ çăмăл килмен. Мария Ивановна 15 çулта амăшĕсĕр юлнă. Мĕн пур йывăрлăх ачисем çине тиеннĕ. Тĕпренчĕкĕсене тăрантарас тĕллевпе ашшĕ сутуçăра тăрăшма тытăннă.
Етĕрне хулинче пурăнакан Илларион Илларионов — 96 çулта. Хăйĕн ÿсĕмне кура мар вăл самаях кăштăртатса çÿрет. Çÿллĕ кĕлеткине стройри салтак пек тÿрĕ тытать. Мамăк пек шурă çÿçлĕскер хăйĕн ĕмĕрĕнче темĕн те тÿссе ирттернĕ, çапах чунне хуçăлма паман.
Хыр айĕнчи вилесем
Вырăс классикĕн Сергей Есенинăн пĕр сăввинче çак шухăша — «сахал çул тăрăх утрăм, мĕн чухлĕ йăнăш турăм» — палăртакан йĕркесем пур. Тепĕр поэт Александр Бестужев: «Хăв йăнăш тунине йышăнни — чи çÿллĕ шайри паттăрлăх», — тенĕ. Паллă çынсем каланă ăслă шухăшсем пĕр çамрăкпа тĕл пулнă хыççăн аса килчĕç. Костьăпа /ята улăштарнă. — Авт./ Шупашкарти республика наркологи диспансерĕнче курнăçрăмăр. Вăл унта наркоманирен сипленет. Каччă унăн тыткăнне епле çакланнине, пĕрре хăтăлса каллех лекнине тĕпĕ-йĕрĕпе каласа кăтартрĕ.
Пуян та, чухăн та йăнăшать
Утă уйăхĕн 1-мĕшĕнче И.Н.Ульянов ячĕллĕ Чăваш патшалăх университетĕнче студентсен аталану центрĕсен ертÿçисем валли I «Студентсен лидерĕсене вĕрентмелли çирĕплетмен меслетсене хатĕрлени тата пĕрлештерни» вĕрентÿ семинарĕ уçăлчĕ.
Иртнĕ тунтикун Мускав районĕн сучĕ 16-ри çамрăк тĕлĕшпе пуçарнă уголовлă ĕçе юлашки хут пăхса тухрĕ. Çул çитменскере влаç представительне хирĕç тăнăшăн айăплаççĕ. Кĕлеткерен, сăн-питрен 12-13-ри ача пек курăнаканскер хăйĕнчен самаях çÿллĕ те кĕрнеклĕ полицейскисене, виçĕ çынна, шар кăтартнă имĕш.
Прокурор та тĕлĕнет
75 çулти Маргарита Меркуловăна çынсем пĕрре мар: «Эсир çак ÿсĕмри пек курăнмастăр. Питĕ лайăх пурăннă-тăр», — тенĕ. «Пурнăçăм пирки каласа кăтартсан пурте йĕрсе пĕтетĕр», — хуравланă вăл. Шăпа епле килсе тухасса никам та пĕлмест.
Чăвашла верси
Русская версия
