Archive - Çу 2016

Слива хуртланасран

Супăнь шывĕпе

ШУПАШКАPТИ ТĔП ПАСАРТИ ХАКСЕМ /çу уйăхĕн 25-мĕшĕ тĕлне/

Тислĕк нумай хывни усăллă-и?

Çĕпре помидоршăн лайăх

Банан хуппи

Тăпăрчă хăпартлăвĕ

Слива çимĕçĕ çулсеренех хуртланать. Ăна мĕнпе сирпĕтмелле-ши?

Слива çимĕçне икĕ тĕслĕ кăпшанкă тапăнать. Хура вĕтĕ хурт /черный сливовый пилильщик/ тата слива хурчĕ /сливовая плодожорка/. Икĕ тĕслĕхĕнче те слива çимĕçĕ çинче хура пăнчă — кăпшанкă сиенленĕ вырăн — курăнать. Слива ăшĕнчи вăрри çумĕнче кăпшанкă хурчĕ аталанать, сливăна сиенлет, хуртлă çимĕç хăвăрт тăкăнать.

Асăннă кăпшанкăсен аталану тапхăрĕ расна. Пахчара мĕнле кăпшанкă хуçаланнине тĕрĕс палăртмалла. Çакă хÿтĕлеве тĕрĕс йĕркелеме май парать.

Уй пыйтинчен /тля/, ытти хурт-кăпшанкăран хăтăлма пахчаçăсем час-часах супăнь ирĕлчĕкĕпе усă кураççĕ.

Çакна астумалла: ÿсен-тăрана пĕрĕхмелли хутăш хатĕрлемешкĕн хуçалăх супăнĕ е тикĕтлĕ /дегтярное/ супăнь çеç юрăхлă. Ырă шăршăллă супăньсенчен пĕрĕхмелли хутăш хатĕрлеме юрамасть. Кунашкалли хурт-кăпшанкăна пушшех илĕртме пултарать.

Супăнь ирĕлчĕкĕпе тĕрлĕ хутăш хатĕрлеме пулать.

Хăшпĕр пахчаçă тислĕке виçине пăхмасăр хывать. Анчах та çĕрмен органика удобренине пур культура та килĕштермест.

Тĕслĕхрен, кишĕр лаптăкне тислĕк хурсан тымар çимĕç пахалăхĕ палăрмаллах япăхать, кишĕр темиçе йÿплĕ пулать. Пăрçа çулçи вăйлă аталанать, хутаçĕ сахал пулать. Сухан тата хĕрлĕ кăшман ÿстерекен лаптăка та çĕрнĕ тислĕк çеç хывма юрать.

Çĕрулми те кăçалхи тислĕке килĕштермест. Çапах та хăярпа купăста çитĕнтерме кирек мĕнле органика удобренийĕ те юрăхлă, анчах та 1 тăваткал метр пуçне 6-8 килограмран ытла хывмалла мар.

Помидора çĕпре шывĕпе шăварни усăллă тенине илтрĕм. Çакăн пирки тĕплĕнрех çырса параймăр-ши?

Людмила ТОЛСТОВА.

Етĕрне районĕ.

Çĕпре шывĕпе калчана та, йăран çинчи помидора та апатлантарма юрать. Анчах çу каçипе 2-3 хутран ытла мар. Вăл микроэлементсемпе, белокпа, углеводпа пуян. Çĕпрене шывра ирĕлтерсе шăварсассăн помидорăн тымарĕсем кирлĕ япалана çăмăллăнах туртса илеççĕ, вăл хăвăрт аталанать, çимĕçсем те сĕтеклĕ пулаççĕ.

Банан çиме пурте юрататпăр: ватти те, вĕтти те. Унра этем организмне кирлĕ япала нумай. Кали, кальци, магни, фосфор, тĕрлĕ витаминсем... Вăл çемçе, тутлă, усăллă.

Анчах çинĕ хыççăн хуппине чылайăшĕ ахалех кăларса пăрахать. Кăлăхах. Банан хуппи те ăшĕнчен кая мар усăллă. Паллах — ÿсен-тăраншăн. Ăна пахчара çитĕнекеннисем валли те, пÿлĕмри курăк-чечек валли те усă курма меллĕ.

Кирлĕ япаласем: 5 çăмарта, 500 г тăпăрч, 100 г хăйма, 1,5 стакан сахăр песукĕ, 2 апат кашăкĕ çĕрулми крахмалĕ, 1 пĕчĕк пачка ваниль сахăрĕ.

Хăпартлăва духовкăра та, мультиваркăра та пĕçерме пулать. Ĕç йĕрки: çăмарта шуррине сарринчен уйăратпăр, шуррине холодильника, саррине тăпăрчпа, крахмалпа, хăймапа, ванилинпа хутăштаратпăр. Хутăша блендер чашкине хурса кăпăшлантармалла, çăмарта шуррине те, уйрăммăн, шурă кăпăк пек пуличчен кăпăшлантармалла, унтан сахăр песукĕ хушмалла та вăл ирĕлсе пĕтичченех çавăрмалла.