Archive - Çу 2015

Чăвашран тухнă пĕрремĕш профессор Н.В.Никольский çуралнăранпа

137 çул çитрĕ. Çавна май çу уйăхĕн 19-мĕшĕнче Муркаш районĕнчи Купăрля ялĕнче савăнăçлă уяв иртрĕ

Павловсен династийĕ Раççее сыхлас, мухтас ĕçе 400 çул ĕнтĕ чыслăн парăнса пурăнать. Пĕр çемьен 9 ывăлĕпе 1 хĕрĕ - пурте пакунпа, вĕсен ачисем те офицер тумĕ тăхăннă.

Атте Александр Орлов 1914 çулхи çурла уйăхĕн 9-мĕшĕнче Элĕк районĕнчи Ефремкасси ялĕнче тулли мар çемьере кун çути курнă. Вĕренÿ çинчен шухăшлама май пулман унăн. Мухтав Турра, куçлă-пуçлă, алă-ураллă. Ачалăхĕ кĕтÿ кĕтнинчен пуçланнă. Ÿсерехпе çапах та хăй тăрăшнипе шкулта вĕренме пуçланă вăл.

Тăван ен каялла хăй ытамне илнĕ вăрçă паттăрĕсен речĕ, шел те, çулсерен сайраланса пырать. Паянхи манăн тĕрленчĕк вăрçă вăхăтĕнчи йывăр пурнăçа чăтса ирттернĕ, çавăн пекех мирлĕ пурнăçра вăйне шеллемесĕр ĕçленĕ ватăсем çинчен пулĕ. Вĕсем - Çĕньял ял тăрăхĕнчи Янашкассипе Питтукасси ялĕсенчи 90 çултан иртнĕ ватăсем.

Кану кунĕсенче ялтан хулана килнĕ тантăшăм театра спектакль кайса курасшăн пулчĕ. Шел те, вăл кун репертуарта нимĕн те çукчĕ. Мĕнех, вăхăта усăллă ирттерес тĕллевпе кинотеатра çул тытрăмăр. Кассăра билет туяннă хыççăн Адам Сэндлерăн «Папа-досвидос» кинокартина содержанийĕпе паллашса ĕлкĕреймесĕрех зала васкарăмăр. Урамра çумăр лÿшкетчĕ, çĕнĕ фильм пусăрăнчăк кăмăла çĕклессе шантăмăр.

Хĕр-упраçпа яш-кĕрĕм залра туллиехчĕ. Пĕлетĕп-ха, çĕнĕлĕхшĕн вĕсем кĕсйинчи юлашки пусне кинотеатрта хăварсан та ÿкĕнмеççĕ, «3D» формата пушшех кăмăллаççĕ.

Республикăра çулленех çак вăхăтра Пĕтĕм тĕнчери кинофестиваль йĕркелесси йăлана кĕчĕ. Кăçал саккăрмĕш хут иртет вăл.

• Сухан тăмлă çĕре кăмăлламасть. Пахчара шăпах çапли пулсан унта хăйăр, торф сапмалла. Çĕр йÿçек тĕк кĕркунне /çуркунне кая юлать/ доломитлă çăнăх сапмалла.
• Лартас умĕн севока 10-20 минутлăха марганцовка шывне чикмелле. Кун пек сухан тĕрлĕ инфекцирен тасалать.
• Сухан йăранĕ çине кăштах тăвар сапсан вĕтĕ шăна тапăнмĕ.
• Суханпа юнашар кишĕр акăр. Икĕ çак çимĕç пĕр-пĕрне тапăнакан шăнасене хăратаççĕ.

Çĕнĕрен çуралма май килсен-и - нихăçан та качча тухмăттăм, ача та çуратмăттăм.

Эх, пурнăç... Вăхăтлăха çеç килетпĕр çак çĕр çине, анчах та туслăн, килĕштерсе пурăнма пĕлместпĕр çав. Йăлтах пур пулсан та çынна темĕн çитмест.