Archive - 2016 - Хыпар

Чĕмпĕр шкулĕнче вĕреннисен хушшинче пирĕн район çыннисем те пулнă. Вĕсенчен пĕри - манăн мăн асанне Екатерина Ефимовна Ефимова /Краснова/.

Екатерина Ефимовна 1885 çулта халĕ Елчĕк районне кĕрекен Ĕнел ялĕнче çуралнă. Пурнăçран вăл 1983 çулта уйрăлса кайнă. Ун çинчен эпĕ асаннерен, аттепе аннерен ыйтса пĕлтĕм.

Шкул хоккеистсемпе чăнах та мухтанма пултарать. Çакна эпĕ пиллĕкмĕш класри Роман Павловпа, тăххăрмĕшĕнчи Даниил Павловпа тата вуннăмĕшĕнчи Михаил Ларевпа калаçсан ăнлантăм. Спортпа туслăскерсем кашни эрнекун Вăрнара тренировкăна çÿреççĕ.

Юратнă «Тантăш» хаçат 85 çул тултарнă май куç умне хаçатпа çыхăннă самантсен «çыххи» тухать. Мĕн пĕчĕкрен вуласа ÿснĕ-çке ăна!

Юрий Михайлович Виноградов - ХХ ĕмĕрте çитĕннĕ, хальхи чăваш чĕлхин синтаксисĕпе пунктуацине тата графикипе орфографине тĕпчекен, пуçламăш тата вăтам шкул вĕренÿ кĕнекисен авторĕ. Ачасене чăваш чĕлхине вĕрентмелли пичетленнĕ ĕçĕсем унăн темиçе-темиçе те.

Чăваш халăхĕ мĕн авалтанах ĕçченлĕхĕпе палăрса тăнă. Хăйĕн ĕмĕрне ĕçпех ирттернĕ. Çулла иртен пуçласа мĕн çĕрлеччен çĕр çинче тăрмашнă: сухаланă, акнă, тыр-пул пуçтарса кĕртнĕ.

Хĕллехи вăрăм каçсенче вара арçын çăпата хуçса, урапа-çуна авса, вăрман турттарса аппаланнă.

Хĕрарăмсем çип арланă, пир тĕртнĕ. Хĕрсем качча кайма тупра хатĕрленĕ. Ачасем те ахаль ларман - мĕн вăй çитнĕ таран ашшĕ-амăшне пулăшнă. Ахальтен мар ĕнтĕ ваттисем авал: «Чăваш ачин пĕр ури акара, тепри сухара», - тенĕ.

Токтогон Алтыбасарова...
Çак кăмăллă та ырă чун-чĕреллĕ çынна хăйсен тăрăхĕнче паттăр хĕрарăм тенĕ. Сăмах-юмахĕ ахальтен тухман. Вăл Тăван çĕршывăн Аслă вăрçи вăхăтĕнче Ленинградран эвакуаципе килнĕ 150 ачана хăй хÿттине илсе вĕсене пурнăç çулĕ çине тухма пулăшнă.

Токтогон Алтыбасарова Киргизири Иссык-Куль облаçĕн Тюп районне кĕрекен Курменты ялĕнче çуралнă. Хĕрачан пурнăçĕ пыл та çу пулман. Амăшĕ тăтăш чирленĕрен шăллĕсемпе йăмăкĕсене унăн пăхма тивнĕ. Кăшт вăхăт иртсен юратнă çынни пурнăçран уйрăлса кайнă. Йывăрлăха пăхмасăр шав малалла талпăннă хайхискер.

1. Шăл туни юнăхать-и? Роза чечекĕн настойкипе чÿхемелле. 100 грамм чечеке 1 литр шурă эрехе ямалла, тĕттĕм вырăнта вăхăт-вăхăтпа силлесе 21 кун лартмалла, сăрăхтармалла. Унпа çăвара кунне темиçе чÿхемелле.

2. Пародонтоз чухне алоэ сĕткенĕпе примочка хуни ырă витĕм кÿрет. Унра йĕпетнĕ бинт татăкне чирлĕ шăл туни çине хумалла. Процедурăна каланхоэ сĕткенĕпе те тума юрать. Курс - сывлăх лайăхланиччен.

Чирĕн малтанхи тапхăрĕнче кашни кун тĕрлĕ физкультура хăнăхтарăвĕсем туни усăллă. Ку артроз аталанăвне чарса лартма пулăшать. Анчах чĕркуççи çинче, кукленсе пурнăçламаллисем юрамаççĕ. Ирхине гимнастикăна тытăнас умĕн пĕтĕм мышца-сыппа вăратмалли хусканусем тумалла.

Пĕлтерĕшлĕ

Гимнастикăна вăрах хăвăртлăхпа тумалла. Малтанхи икĕ эрнере кашни хусканăва 4-6-шар хут тумалла. Малашне утмăла та çитерме юрать.

Вăхăт сахалрах пулсан комплексран 10-15 хăнăхтару суйласа илме пултаратăр.