Пĕлтĕр Италие çитсе куртăм. Рим, Венеци, Флоренци, Пиза хулисенче пултăм, анчах унта пурăнакансен чĕлхине пĕлменрен çынсемпе калаçма май килмерĕ. Нумаях пулмасть çак халăх çыннипе Чăваш Енрех паллашрăм. Çĕнĕ Шупашкарта Итали журналисчĕ Массимо Рипани тĕпленнĕ. Ултă чĕлхепе калаçма пултараканскерпе вырăсла пуплерĕм.
Металран хатĕрленĕ йывăр снарядсене тĕрлĕ меслетпе пуçран çÿлерех тупăшса çĕклесси - спортăн чи авалхи енĕсенчен пĕри. Йывăр атлетика Европăри, Çурçĕр Америкăри тата Азири хăш-пĕр çĕр-шывра XIX ĕмĕр варринче аталанма пуçланă. 1896 çулхи ака уйăхĕнче Грецире иртнĕ I Олимп вăййисенче Аслă Британи, Венгри, Германи, Дани тата Авалхи Эллада атлечĕсем штангăна малтан - пĕр алăпа, унтан икĕ алăпа çĕклессипе вăй виçнĕ.
Шампунь. Туянсанах ăна савăтран çурри таран урăх савăта пушатăр. Юлнă савăта шыв хушса тулли тăвăр. Усă курас умĕн шампуне лайăх силлесе хутăштарăр. Çакăн пек шампунь чылай перекетлĕрех. Сăмах май, сăлтавĕ кунта перекетре çеç мар, çăра мар шампунь пуç тирне ытлашши типĕтмест. Çапла майпа вăл перекетленет те.
Химипе тасатни. Килте çумалли машинăра мамăк тултарнă курткăсемпе пальто таврашне çунă чух мамăк чăмаккаланса ларать. Каярахпа ăна йĕркене кĕртме те çук.
2006 çулта çĕр-шывра ял хуçалăхне пулăшма «АПК аталанăвĕ» наци проекчĕ йышăнчĕç. Кайран вăл патшалăх программи пулса тăчĕ. Çавна май отрасле тепĕр хут вăй кĕчĕ, çĕнĕ фермăсемпе комплекссем уçăлма тытăнчĕç, машинăпа трактор паркĕ хăватлă техникăпа пуянланчĕ. Çичĕ çулта республикăра 160 выльăх-чĕрлĕх объектне çĕнĕрен тунă е юсанă. Сысна, чăх-чĕп ĕрчетесси уйрăмах аталанчĕ. Агропромышленноç секторне пĕтĕмпе 44 млрд тенкĕлĕх инвестици явăçтарнă.
Елчĕк районĕнчи Çĕнĕ Эйпеçре, Александр Бикулов фермер хуçалăхĕнче, çĕнĕ ферма хута кайрĕ.
- «Слава» хуçалăх юхăнсан район ертÿçисем пире хуçасăр юлнă уй-хире илме ыйтрĕç. Килĕшрĕмĕр, - каласа парать Лидия Бикулова. - Унтан ял çыннисенчен пай çĕрĕсене илтĕмĕр. Майĕпен усă куракан лаптăксем 1150 гектара çитрĕç. Паян унта тырă, выльăх апачĕ çитĕнтеретпĕр.
Бикуловсем фермер хуçалăхне 2007 çулта йĕркеленĕ.
«Çĕнĕ çул уявĕ тĕлне пирĕн ачасене парнесемпе хавхалантарать. Шкул пĕтерекенсене те манмасть, савăнăçлă уява каллех парнесемпе çитет», - ыррине çине-çинех палăртма васкарĕ Зинаида Гаврилова пăру пăхакан.
«Кирлĕ маршăн вăрçмасть. Кирлишĕн ыйтать. Пач вăрçман хуçа хуçа-и вăл? Лайăх ертÿçĕ пирĕн», - калаçăва хутшăнчĕ фермăрах ĕçлекен Людмила Борисова.
«Пулăшас килет тăвана. Упăшка ашшĕ-çке. Йăлтах йĕркеллĕ пултăр тетĕп», - пытармарĕ шухăшне ялти ферма заведующийĕ Ираида Тагеева.
Кашни ял хăйĕн савăнăçĕпе, хуйхи-суйхипе пурăнать. Тăвай районĕнчи Тăрмăш та самана таппипе утать.
Асăннă ял тăрăхне икĕ ял кĕрет. Вĕсенче 700-е яхăн çын пурăнать.
Ĕçчен валли ĕç тупăнать
Муркашри Грачевсем виçĕ ывăл çитĕнтереççĕ. Вĕсем салари икĕ пÿлĕмлĕ хваттерте пурăнаççĕ. Кăçал çемьере пĕчĕк пепке хушăннă май хваттерте палăрмаллах тăвăрланнă. «Ялта уйрăм çурт-йĕрте пурăннине нимĕн çитмĕ», - ĕмĕтленнĕ Грачевсем. Вĕсен ĕмĕчĕ кĕçех пурнăçа кĕрĕ: Муркаш район администрацийĕ нумай ачаллă çемьене Катикасси ял тăрăхĕнче çурт лартма çĕр уйăрса пама йышăннă.
Мĕн авалтан çут тĕнчере мĕн пур ĕçе иккĕн - Харсăрккапа Темтепĕлейкин йĕркелесе пынă тет. Пĕри - хастар асатте, ĕçре хатăр пулнăран ăна Харсăркка ят панă. Вăл ĕçе нумай шутласа тăмасăр тунă. Кирек мĕнле япалана та хоп çĕкленĕ те лап хунă кирлĕ вырăна. Пурнăçне ăнтарайман, анчах ĕçсĕр аптăраса ларман.
Тепри вара ăслă асатте - Темтепĕлейкин. Питĕ ăслăскер, кирек мĕнле ĕçе пуçăниччен чи малтан çамкине пĕрĕнтерсех шутлаканскер, тĕнчене куçпа мар, ăспа курнă пулмалла.
Чăвашла верси
Русская версия
