Archive - Нарăс 2017 - Хыпар

Пĕрремĕш курсрах вузăн общество пурнăçне хастар хутшăнакан пике — педуниверситетăн профорганизаци председателĕн заместителĕ. Иртнĕ çул «Чăваш Енри чи лайăх профсоюз лидерĕ» ăмăртура çĕнтерÿçĕсен йышне кĕнĕ.

Республикăри шкулсене танлаштарса пăхсан тÿрех куçа тăрăнакан уйрăмлăх кашнинех пур теме çук. Патăрьел районĕнчи Ыхра Çырми ялĕнчи вăтам шкула пырса кĕрсен чăвашла тата тутарла калаçакан ачасен сасси хăлхана кĕчĕ. «Ырă кун», — чăвашла сывлăх сунчĕ хĕрачасен пĕр ушкăнĕ. Глобализаци тапхăрĕнче çитĕнекен ăру ахаль калаçура та вырăс сăмахĕсемпе перкелешнине хăнăхса пынă май вĕренекенсем тăван чĕлхепе калаçнине те экзотика шайĕнче хаклама пуçларăмăр мар-и? Тĕрĕссипе, шăпах кунта, тутар ялĕнчи тутар, чăваш, вырăс ачисене пĕрлештерекен шкулта, тăван чĕлхе техĕмĕ сĕвĕрĕлнĕ пулĕ тенĕччĕ. Интернационаллă йышра тĕрлĕ наци представителĕсем пĕр-пĕрне хисепленине, чылай çул ĕнтĕ туслăх çирĕп пулнине хам курса ĕнентĕм.

— Кам вăл сирĕншĕн Николай Угаслов. — Хулаçырми ялне пырса кĕрсенех ыйтрăм çак ял администрацийĕн пуçлăхĕнчен Сергей Салифановран.

— Николай Федорович вăл — пирĕн чыс, пирĕн мухтав, — пĕр кĕттермесĕр хуравларĕ Сергей Ананьевич. — Яла чăваш артисчĕсем килсен ăна тав туса пĕтереймеççĕ. Ĕçленĕ, тăрăшнă, вăй хунă пирĕн ентеш, çавăнпа ырă ята тивĕçнĕ те. Çуралнă ялта тăтăшах пулать, çывăх тăванĕсем тахçанах çук пулин те хăйне пурнăç панă сăваплă çĕре манса каймасть. Чунĕ калама çук ырă унăн, сăмахĕ уçăмлă та çирĕп.

«Хыпар» хаçат ыйтăвĕсене ЧР Министрсен Кабинечĕн Председателĕн заместителĕ – ял хуçалăх министрĕ Сергей АРТАМОНОВ хуравлать.

 Пулăшу кăçал пысăкрах

— Раççей аграрийĕсене пулăшмалли субсиди 2017 çулччен 54 тĕрлĕччĕ, — терĕ Сергей Геннадьевич. — Чăваш Енре иртнĕ çулсенче 31-шĕпе усă куртăмăр. Кăçалтан федерацин бюджетсен хушшинчи 7 субсидийĕ пулать. Çапах та кăçалчченхи программăсем пурте вăйра. Вĕсе-не пĕрлештерсе субсиди уйăрмалли йĕркене çеç улшăну кĕртнĕ.

«Сăмахĕ - вилĕмсĕр йышши...»

Пĕлтĕрхи ÿсĕмпе çырлахар мар

Илсе кай пире, самолет!

Сăн-пит илемĕ вăрман мăйăрĕ пекех ултавлă

Бюджет пушшех шута юратать

Триер «кĕпĕрнаттăрĕ»

Юрăра халăх шухăшĕ

Чăваш халăх поэчĕ Петĕр Хусанкай... Кам вăл пирĕншĕн, паян пурăнакансемшĕн? Мĕн пĕлетпĕр эпир ун çинчен? Унăн хайлавĕсем 57 чĕлхепе янăраççĕ, ССР Союзĕнчи 53 çыравçăн, чикĕ леш енчи 89 авторăн 500 ытла произведенийĕсене чăвашла е вырăсла куçарнă. Хусанкайăн поэзи еткерĕ пуян та тĕрлĕ енлĕ.

Çĕнĕ çул пуçланнăранпа пĕр уйăх ытла иртсе кайрĕ. Республика ертÿлĕхĕ вырăнти муниципалитетсем мĕнле пурăннине статистика кăтартăвĕсем тăрăх аван пĕлет. Анчах вырăна тухса халăхпа калаçнине, канашланине мĕн çиттĕр? Çавнашкал тĕлпулусем ирттересси йăлана кĕнĕ ĕнтĕ.

Аслăрах çулсенчи çынсем лайăх астăваççĕ: хăй вăхăтĕнче Шупашкартан республикăри райцентрсене те, çавăн пекех çĕршыври нумай хулана та самолетпа вĕçме май пулнă. Çав вăхăт таврăнасси иккĕленÿллĕ, çапах Шупашкар аэропорчĕ вĕçев маршручĕсене анлăлатас тĕллев тытни куçкĕрет.

«Чун тени ялта пурăнать», — теме хăнăхнă эпир. Çут çанталăкпа килĕшÿре пурăнакансем пĕрех ырăрах, чунлăрах, сăпайлăрах пулакан. Çакă чăнах та çаплах-ши? Çынлăхпа чунлăха, ырă кăмăллăха шыраса республикăн çурçĕр тата кăнтăр районĕсенче вырнаçнă чылай яла çитрĕм, çынсемпе курса калаçрăм. Çак ыйтăва хускатсан чылайăшĕ ман çине «ку пахалăхсем паян мĕн тума кирлĕ?» тенешкел тĕлĕнерех пăхрĕ. «Хальхи вăхăтра укçа пултăр. Санăн ырă чуну çине сурса хураççĕ», — терĕ пĕри куçранах. «Чуну мĕн чухлĕ ырăрах, шăпу çавăн чухлĕ йывăртарах», — хушса хучĕ тепĕр арçын.