Archive - Ака 2016

Ака уйăхĕн 6-30-мĕшĕсенче Чăваш наци библиотекин пуçарăвĕпе «Кĕнеке урлă — халăхсен килĕшĕвĕ патне» наци кĕнекин регионсен хушшинчи фестивалĕ иртет.

ШYПАШКАPТИ ТĔП ПАСАРТИ ХАКСЕМ /ака уйăхĕн 27-мĕшĕ тĕлне/

Сад-пахчана тĕрĕс йĕркелемелле

Гладиолус лартатпăр

Улма-çырла йывăçне лартасси

Шăвăç тимĕре сăрлатпăр

Горчица хыççăн

Тăпрана пусарса акатăп

Çуркунне йывăç-тĕм лартмалли вăхăт çитрĕ. Шăпах тĕнче вăранса чĕрĕлнĕ чухне хамăр йĕри-тавралăха тата илемлĕрех, хăтлăрах тăвас килет. Илем кÿме, йывăç-курăк, чечек ÿстерме кăштах пĕлÿ пулни самаях пулăшать. Сад-пахчана мĕнлерех хăтлăлатмалли, йĕркелемелли çинчен Шупашкарти Ботаника сачĕн тĕп агрономĕ Антонина Аркадьевна ВАСИЛЬЕВА каласа пачĕ.

Гладиолуса çу уйăхĕн 20-мĕ­шĕччен лартмалла. Чечек суханĕсене хуппинчен тасатмалла, чирлĕ вырăнĕсене касмалла, суранне зеленкăпа е марганцовка ирĕлчĕкĕпе сăтăрмалла. Ун хыççăн сухансене типĕтмелле, йывăç кĕлĕ сапмалла. Лартас умĕн 2 сехет марганцовкăн шĕвĕрех ирĕлчĕкĕнче тытмалла. Гладиолуссем пулăхлă, çĕрнĕ тислĕк хывнă çĕр çинче лайăхрах ÿсеççĕ.

Шултра сухансене — 10-12 сантиметр, вăтаммисене — 6-8, «ачисене» — 2-4 сантиметр тарăнăшне варăнтармалла. 1 тăваткал метр çинче шултра йышши 30 е вĕтĕрех 50 гладиолус ÿсме пултарать.

Пирĕн тăрăхра улма-çырла тĕмĕсене, йывăçсене кĕркунне те, çуркунне те лартма юрать. Çуркунне лартнă çамрăк хунава çу каçиччен мĕнле аталаннине сăнаса тăма аванрах. Йывăç-тĕмсене çулçăсем тухиччен лартма тăрăшмалла.

Пурăнмалли çурт тăррине тимĕр листасемпе витнĕ. Ăна сăрлас тетĕп. Çак ĕç йĕрки çинчен çырса пичетлеймĕр-ши?

Владимир ЯБЛОЧКИН.

Вăрнар районĕ.

Пĕлтĕр кĕркунне пахчана горчица акса хăвартăмăр. Кĕркунне вăл шăтса сип-симĕс ларчĕ, халь, çуркунне, пахча хуп-хурах, хĕл каçиччен çĕрсе кайнă. Кÿршĕсем те акнă горчицăна, вĕсен çĕнĕрен шăтса тухнă пек, пахчи сип-симĕс. Мĕне пĕлтерет-ши ку? Хăшĕ усăллăрах?

Н.СТЕПАНОВА.

Сĕнтĕрвăрри районĕ.

Йăран хатĕрленĕ чухне çак меслете шута илме сĕнетĕп, вăл чылайăшне килĕшет пулĕ тетĕп.

Кирек мĕнле пахчаçимĕç вăррине акмашкăн та йăрансем çине йĕрсем — канавсем — тăватпăр. Çав йĕрсене йывăç пăрăс таткипе кăштах пусарса тухмалла. Çак канавсене вăрлăха акмалла та çиелтен кăпăшка тăпрапа /ăна лайăх çĕрнĕ тислĕкпе хутăштармалла/ хупласа тухмалла. Пусарса тухнă йĕрсенче вăрлăх тикĕссĕн выртать, шăтасса та харăсраххăн шăтса тухать. Кăпăшка тăпрана акнă чухне вара вăрăсем тикĕссĕн ÿкмеççĕ, хăшĕ-пĕри çĕре шалаллах анса каять, çавна май вăрлăх тикĕс шăтмасть.