Архив - 11 Мая, 2016 - Хыпар

Чылай хуçалăх тырă акса пĕтернĕ пулин те таврара трактор кĕрлевĕ илтĕнме пăрахмасть-ха. Хресченсем çĕрулми лартаççĕ, ăшша юратакан культурăсене варăнтараççĕ.

Республика Пуçлăхĕ Михаил Игнатьев çу уйăхĕн 8-мĕшĕнче чăваш çĕрĕнче Раççей Геройне, авиацин генерал-лейтенантне, Чăваш Республикин хисеплĕ гражданинне Николай Гаврилова тата Раççей Федерацийĕн халăх артистне, пурте пĕлекен телекăларăма ертсе пыракан Леонид Якубовича йышăннă.

Канаш районĕнчи чи ватă механизатора Георгий Васильева уявсенче яланах ырăпа асăнаççĕ. «Мĕнлерех çын-ши хурçă утпа 60 çула яхăн ĕçленĕскер?» — çуралнăччĕ шухăш. Хăйне курманччĕ-ха. Вăл вăй хуракан Эдуард Шамуков хресчен-фермер хуçалăхĕнче анчахрах пултăм.

Чылай чухне предприяти директорĕсем цифрăсемпе статистикăна мала хурса типпĕн те кичеммĕн калаçаççĕ. Чукун çулăн пĕрлештернĕ хуçалăхĕн генеральнăй директорĕ, Шупашкар хулин депутатсен Пухăвĕн депутачĕ Виктор Горбунов пачах ун пеккисен йышĕнчен мар. Унăн кашни сăмахĕнче пурнăç çине тĕплĕн пăхни, кашни ĕç-пуçа философ куçĕпе хаклани палăрать. Ахальтен мар-тăр — яваплă должноçа йышăннă, «халăх тарçи» пулса çĕр-çĕр ыйтăва татса пама майсем шыранă хушăрах вăл поэзипе интересленет, чун-чĕринчен тарăн шухăшлă сăвă йĕркисем шăратса кăларать.

Кăçалхи ака уйăхĕн 28-30-мĕшĕсенче Мускаври «Хăна керменĕ» курав комплексĕнче юбилейлă «Наци сывлăхĕ — Раççей аталанăвĕн тĕрекĕ» Х форум иртрĕ. Ăна Пĕтĕм Раççейри «Нацисен сывлăхĕн лиги» общество организацийĕ пухнă.

Тăван çĕршывăн Аслă вăрçинче çĕнтернĕренпе 71 çул çитнĕ кун çанталăк питĕ ăшă та хĕвеллĕ тăчĕ: Çĕнтерĕве çывхартма хутшăннисене тата вĕсен йăхне малалла тăсакансене вăл та саламласшăн пулчĕ тейĕн. Çĕнтерÿ кунне халалланă мероприятисем çу уйăхĕн 9-мĕшĕнче çеç мар, чылай маларахах пуçланчĕç. Уяв программи кашни район-хуларах темиçе куна тăсăлчĕ — Чăваш Енре ку праçнике кăçал та питĕ анлăн паллă турĕç. Шел, хаяр вăрçă çулĕсенче Тăван çĕршыв ирĕклĕхĕпе никама пăхăнманлăхне сыхласа хăварассишĕн кĕрешнисен шучĕ çулсеренех чакса пырать. Хальхи вăхăтра пирĕн республикăра Тăван çĕршывăн Аслă вăрçин 1250 ветеранĕпе инваличĕ, "Блокадăри Ленинградра пурăннăскере" паллăпа наградăланă 49 çын, çул çитмесĕрех фашистсен пусмăрĕнче асапланнисем 79-ăн, вăрçăра пуç хунисен 62 арăмĕ, вилнĕ салтаксен тăлăха юлнă 5 пин мăшăрĕ, 18,9 пин тыл ĕçченĕ пурăнаççĕ. Вĕсем Çĕнтерÿ кунне — пирĕнте мăнаçлăхпа патриотизм туйăмĕ вăратакан, çав вăхăтрах куççуль кăларакан уява — савăнса та хумханса кĕтсе илчĕç.

Хăрушсăрлăх органĕсем /НКВД, НКГБ, çарăн «Смерш» контрразведки/ Тăван çĕршывăн 1941-1945 çулсенчи Аслă вăрçинче фашистсен Германине çапса салатассишĕн чăннипех те пысăк ĕç тунă.

Пысăк улшăнусем

«Ытти чухне пирĕнпе, ачисемпе, калаçса ларма вăхăчĕ те пулман. Кăвак çутăллах тухса каятчĕ те таврана хура чатăр карсан тин таврăнатчĕ. Трактористчĕ вăл. Тĕрĕссипе, çывăх çыннăмăр фронтри пирки каласа пама питех кăмăлламастчĕ. Мунчара вара кăмăлне ирĕке яратчĕ.

1930 çул. Ырлăх-пурлăха хăйсен вăйĕпе пухнă Кĕркурипе Кçени çул çитмен виçĕ ачипе тинех çĕнĕ пÿрте пурăнма куçнă. Ĕçченскерсем картиш тулли выльăх-чĕрлĕх, кайăк-кĕшĕк усранă. Арман тытнă, таврари ялсенчи халăха çăнăх-кĕрпе авăртса панă.

Вăрçă нуши-тертне тÿснĕ хĕр-упраç вăй-хал енчен кăна мар, кăмăл-туйăм тĕлĕшĕнчен те çирĕпрех. Вĕсем сивве те, выçлăха та парăнтарнă. Нăйкăшман, ÿпкелешмен, шăпа çапла тухнăшăн пуç усман.