Архив - 21 Апр, 2015 - Хыпар

"Йывăр ыйтусен тĕрĕс тупсăмне пĕрле шырăпăр..."

Лайăххипе юнашарах - япăххи те

Çамрăксемшĕн - ырă тĕслĕх

Виталий ЕНĔШ: Шухăш виçĕ тĕрлĕн килме пултарать...

Вирьялсен ассоциацине йĕркелесшĕн

Ахах та ылтăн-и вирьял чĕлхи?

Ентешлĕхсен уявĕсем

Раççей Федерацийĕн Конституцине çирĕплетнĕренпе, вăл тулли правапа ĕçлеме тытăннăранпа тата çĕршывра вырăнти хăйтытăмлăх йĕркеленĕвĕн çĕнĕ енĕн никĕсне хывнăранпа 22 çул, "Вырăнти хăйтытăмлăха йĕркелемелли пĕтĕмĕшле принципсем çинчен” саккуна йышăннăранпа 12 çул çитет.

Лайăххипе юнашарах - япăххи теХăй вăхăтĕнче, тĕрĕсрех - 1839 çулта, I Микулай патша каланă «Раççейре икĕ инкек - çулсем тата ухмахсем» сăмах çаврăнăшĕн пĕрремĕш пайĕ паян та чăнлăхпа тÿр килнĕн туйăнать. Хĕллехи вăхăтра та, çуркуннепе кĕркунне те самаях терт кăтартать вăл çÿрекене. Унăн чăнлăхне тĕрĕслеме Чăваш Республикин Транспорт тата çул-йĕр хуçалăхĕн министерствин пуçарăвĕпе республикăри массăллă информаци хатĕрĕсенче ĕçлекенсем валли пресс-тур йĕркелерĕç. Унта хутшăнакансем Канаш тăрăхĕнчи лару-тăрупа паллашрĕç.

Чăваш Ен Пуçлăхĕ Михаил Игнатьев шалти ĕçсен органĕсен тата шалти çарсен ветеранĕсен кунне халалланă уява хутшăнчĕ. Йĕрке хуралĕнче ĕçлесе тивĕçлĕ канăва тухнисене çавăн пекех ЧР шалти ĕçсен министрĕ Сергей Семенов, ЧР Патшалăх Канашĕн Председателĕн заместителĕ Олег Мешков саламларĕç.

Канаш район администрацийĕн АПК организацийĕсемпе çыхăну тытакан тĕп специалисчĕсем Валерий Долговпа Сергей Васильев иртнĕ эрне вĕçĕнче Киров ячĕллĕ ЯХПКра, «Цивиль» тата «Канаш» ОООсенче пулса уй-хир ĕçĕсемпе паллашнă. Вĕсенче нумай çул ÿсекен курăксене икшер агрегатпа сÿрелеççĕ. «Цивиль» хуçалăхра МТЗ 82-1 трактор рулĕ умĕнче - Виктор Иванов опытлă механизатор. Унăн ĕç стажĕ - 40 çула яхăн. Тепĕр трактора Алексей Данилов ĕçлеттерет. Вăл хурçă ута 15 çул ытла итлеттерет. Вĕсем 185 га йышăнакан нумай çул ÿсекен курăксене 2 сменăпа сÿрелеççĕ.

Муркаш районĕнчи панкрута тухнă «ВаСем» ООО вырăнĕнче «Юнга» тулли мар яваплă общество йĕркеленнĕ. Кăçалхи февраль уйăхĕнче вăл каллех çĕнелнĕ, КМК «АГРО» пулса тăнă. Кунта куллен 15 çын вăй хурать.

Апрелĕн 22-26-мĕшĕсенче Шупашкарта XIX балет фестивалĕ пуçланать. Ун умĕн, хăнăхнă йăлапа, Чăваш патшалăх оперăпа балет театрĕнче пресс-конференци иртрĕ. Театр ертÿçисем журналистсене кăçалхи фестиваль çĕнĕлĕхĕсемпе паллаштарчĕç, тĕрлĕ ыйтăва хуравларĕç.

Виталий Енĕш /Григорьев Виталий Григорьевич/ литературăра хĕрĕх çул ытла ĕçлесе ачасемпе аслисем валли чылай хайлав çырнă. Вулакансем уйрăмах унăн «Çулçă айĕнчи çырла», «Чун каварĕ», «Чи маттурри - Урине», «Чиркÿ çулĕ» кĕнекисене хапăлласа йышăннă.

2006 çулхине пирĕн çемьене пысăк хуйхă килсе çапрĕ. Эпир - атте-аннен икĕ хĕрпе пĕр ывăл. Пирĕн кĕçĕн шăллăм хăрушă чирпе, лимфогрануломатоз текенскерпе, чирлерĕ. Мăйĕ иçĕм çырли сапаки пек пĕчĕк-пысăк мăкăльсемпе тата шыçăпа тулса ларчĕ. Диагнозне пĕлме эпĕ хам больницăна кайнăччĕ. Врач каланине ниепле те ĕненес килмерĕ. Çав самантра шалта темĕнле туйăм, «Ăна Мускаври Матрона пулăшатех», - тесе шанăç пачĕ.

Шăллăма диагноза пĕлтерсенех вăл та кун пек пуласса ĕненмерĕ.

Пĕр аслă этем, «Кирĕк епле ырă ĕçе те Турăшăн юрăхлă, çынсемшĕн усăллă тумалла», - тенĕ. Çак каларăш тĕн кĕнекисене куçаракан çынсем пирки каланă пекех туйăнать мана. Чиркÿ кĕнекисене чăвашла куçарса кăларас пархатарлă ĕçе асаттемĕрсем иртнĕ ĕмĕрсенчех тытăннă. Сăмахран, «Катехизис» ятлă кĕнеке 1820 çултах тухнă пулнă.