Архив - Мар 2016

Хаçатра çанталăк пирки çырнинче «уйăх тăхри» тени пур. Мĕне пĕлтерет вăл?

Юля.

Елчĕк районĕ.

«Уйăх тăхри» тени тÿпери уйăхăн тăрăмĕпе çыхăннине ăнкараççĕ ĕнтĕ вулакансем. Чылайăшĕ вăл мĕне пĕлтернине те ăнланать-тĕр.

Кирек мĕнле картлашка тăвас тесен те - тÿрĕ е авăнчăк, йывăçран е тимĕртен, пÿртре е пÿрт тулашĕнче - чи кирли ăна йĕркене пĕлсе, тĕрĕс виçепе ăсталамалла. Картлашка меллĕ пулсан унпа хăпарма-анма та çăмăл.

Кил умĕнче чылайăшĕ чечек ÿстерме кăмăллать. Çуркуннехи нарцисс, гиацинт, тюльпан çеçке çурса тăкăннă хыççăн ириссем илемĕпе савăнтараççĕ, унтан - капăр пионсем. Асăннă чечексем йăлтах темиçе çул ÿсекеннисем. Пĕр çул ÿсекен чечексем пирки кăштах калаçар-ха.

Хăшпĕр ÿсен-тăран тимлĕхе юратать. Вĕсене пăхма ăсталăх кирлĕ. Илсе кăтартнă тĕслĕхсем ытлашши юнтармăшскерсем мар. Вĕсене пăхма çăмăл, вăрах чечекленеççĕ.

Чăваш Ен опычĕ Раççейшĕн паха

Ĕç шавĕ лăпланмасть

Хамăра шанса талпăнар малалла

Чун киленĕç - сад пахчи

Кролик ĕрчетме ансат мар

Ферма пикисем

Курав кăна мар, чăн-чăн уяв

Виçĕмкун Чăваш Енре Дмитрий Медведев ертсе пыракан Раççей Правительствин членĕсем пулчĕç. Пирĕн республикăра вĕсем халăха ĕçпе тивĕçтерес тата ĕç рынокĕнчи лару-тăрăва çăмăллатас ыйтусемпе анлă канашлу ирттерчĕç.

Çуркунне çитни выльăх-чĕрлĕх фермисенче те сисĕнет мар-и? Акă Сĕнтĕрвăрри районĕнчи Михаил Тагеев фермер хуçалăхĕнче уйăх каялла икĕ кунра пĕр тонна сĕт сунă пулсан халĕ пĕр кунра çавăн чухлĕ сутлăха ăсанать.

Вăрнар районĕнчи «Мураты» хуçалăха вунă çул каяллах пĕртăван Геннадийпе Юрий Спиридоновсем йĕркелесе янă. Усă курмасăр выртнă çĕрсене тепĕр хут акса-лартса хăварма тытăннă. Майĕпен лаптăка ÿстерсех пынă. Халĕ предприятин усă куракан çĕрĕ 1453 гектар. Ялсенче пурăнакансем фермăра, уй-хирте вăй хураççĕ.

Тăвай районĕнчи Тăрмăшра пурăнакансен сачĕсенче тĕрлĕ сортлă панулми йывăççи, ахăртнех, сахал мар. Анчах хĕлĕпе упранакан çимĕç параканни пур-ши? "Пулмасăр", - иккĕленмесĕр пĕлтерчĕ хампа пĕрле лавккаран калаçса тухнă çамрăк мăшăр. Панулмин хĕллехи сорчĕсемпе ялта Леонидовсем кăсăкланаççĕ-мĕн. Вĕсен тăрăшулăхне кура çĕнĕ сортсем Тăрмăш çыннисен сад пахчийĕсене те куçаççĕ. Ав, "Северный синап" хăшĕ-пĕрин çимĕç пама тытăннă та ĕнтĕ.

Çурçĕр сортне çитекенни çук

Эпĕ чылай çул ĕнтĕ кролик ĕрчететĕп. Килти хушма хуçалăхри пĕчĕк фермăра виçĕ ăрат усратăп /çĕр пуçа яхăн/: «баран», «новозеландская», «фландр» йышшисене. Кашнине уйрăммăн ĕрчетме тăрăшатăп.

Ăрата тăсма ама кăна хăваратăп. Аçана çĕннипе тăтăш улăштаратăп. Çакă кроликсене ытлашши тăванлатма памасть.

Амасене 5-6 уйăхра пĕтĕлентерме тытăнатăп. Анчах пурне те мар – лайăх аталаннисене суйласа илетĕп. 7 уйăх хыççăн кирек хăш ăратри аçана та пĕтĕлентерме йывăр. Кролик çурисене амăшĕпе пĕрле 2 уйăх тытатăп, ун хыççăн уйăратăп, амана икĕ эрне кантаратăп.

Вырăнта хуçалăх пурришĕн савăнаççĕ Вăрнар районĕнчи Уйкас Явăшра пурăнакансем. «Мураты» ЯХПК ферминче паянхи кун 334 пуç ĕне выльăх шутланать. Вĕсенчен 100-шĕ - сăвăнаканни. Владимир Петров ферма заведующийĕ палăртнă тăрăх - кунсерен 1500 л сĕт патшалăха ăсанать. Сăвăм шайĕ - кашни ĕнерен вăтамран 16-17 л.