Архив - Мая 2015 - Хресчен сасси

Комсомольски районĕнчи Аслă Çĕрпÿелĕнчи ял хушшинчи пĕвене хута янăранпа аллă çул та çитсе пырать. Ытлашши шыва юхтарса кăлармалли шахта вăхăт иртнĕçемĕн вăйсăрланчĕ пулас, юлашки çулсенче пĕвери шыв шайĕ самаях чакни палăратчĕ. Кăçал "Восход" пĕрлешÿ ертÿçи Е. Рябчиков тата Д. Любимов тăрăшнипе хĕллехи вăхăтрах бетон ярса шахтăн çÿлти пайне çирĕплетрĕç. Паянхи кун çак пĕвере шыв шайĕ малтанхи пекех тăрать. Ялти халăх та кăмăллă. Пĕве вĕçĕнчи илемлĕ хăвалăх шывра. Çакăнта çĕнĕрен пулă ярса ĕрчетсен мĕн тери аван пулмалла! Пулă вăлча сапсан хур-кăвакал та хÿтлĕх тупĕ.

Унтанпа шыв-шур самай юхса иртрĕ. Анчах курни-илтни паян та куç умĕнчех.

Сивĕ хĕл иртсе кайрĕ те аппапа пиччесем пÿртре лармаççĕ, ир-ирех урамра. Атте Сĕнтĕрвăрринче пурăнать. Эпир аннепе - Шĕнерпуçĕнче. Вĕçĕмех çиес килет. Урама кантăкран пăхса ларатăп. Артель правленийĕ умĕнче ял халăхĕ кĕпĕрленнĕ. Çурт тăрринче хĕрлĕ ялав вĕлкĕшет. Вăйлă çилпе хĕрарăмсен тутăрĕсем те халь-халь вĕçсе каясла варкăшаççĕ. Чÿрече хушăкĕнчен çил пÿрте вĕртет. Урамран купăс сасси илтĕнет. Мĕн уявлаççĕ çынсем? Çук, ăнланаймастăп. Юнашар анне те çук.

Çу кунĕсем çитнĕ май «хĕрлĕ автан» та хĕл ыйхинчен вăранчĕ пулас, çине-çинех авăтма тытăнчĕ. Инкек-синкек чылай чухне хамăр айăппах, вут-çулăмпа асăрханусăр пулнипе сиксе тухать. Çăмăлттайлăх хакла ларать, анчах чавса çывăх та çыртаймăн.

«Мунча кунĕ»

Канмалли кунсем пушар хуралĕшĕн «мунча кунĕ» темелле. Çак вăхăтра час-часах мунча сÿнтерме çула тухать.

Таса çимĕç пуçтарса илесчĕ

Юна лайăхлатма

Шăла-çăвара таса тытăр

Тутлă катлет çиесчĕ

Ыйту-хурав

Колорадо нăррине хими майĕпе пĕтермелли çинчен пĕлетпĕр. Анчах пирĕн кĕркунне пахчаран экологи тĕлĕшĕнчен таса çимĕç пуçтарса илес килет. "Химипе" усă курмасăр ниепле те май килмест-ши?

Нина Васильева. Комсомольски сали.

Колорадо нăррине хирĕç ал айĕнчи япаласемпе усă курса та кĕрешме пулать. Çĕрулми, пахчаçимĕç йăранĕсене çапларах хатĕрленĕ шĕвекпе сапма сĕнетпĕр: 20-40 грамм хуçалăх супăньне чи вĕтĕ шăтăклă теркăпа хырăр, 10 литр шывра ирĕлтерĕр. Сапма пуçличчен шĕвеке 1-3 сехет маларах хатĕрлемелле.

Эритроцитсемпе лейкоцитсем юншăн чи кирлĕ пайрăмсем /компонентсем/ шутланаççĕ. Юна мĕнле лайăхлатмалла-ши?

1. Гемоглобин лайăх е япăх пулни эритроцит шутĕнчен килет. Çавăнпа та унăн шайне ÿстерме тăрăшмалла:

Вăрманта ÿсекен çĕр çырли, шĕшкĕ, хĕрлĕхен курăкĕн тата кизил çулçисене пĕр пек виçепе илмелле, хутăштармалла. 1 стакан вĕретнĕ шыва 2 апат кашăкĕ çак хутăша ямалла, 15 минут вĕретмелле, 30 минут тытмалла, сăрăхтармалла. Кунне 3-4 хутчен апат умĕн 1Ĕ3 стакан ĕçмелле.

Апат хыççăн пĕвер çине вĕри грелка хумалла.

Тĕрлĕ чир-чĕртен сыхланас тесен шăла-çăвара яланах таса тытмалла.Çавăнпа апат çимессерен çăвара чÿхемелле. Шăла кунне икĕ хутчен - ирхине тата каçхине - тасатма сĕнеççĕ.

Шăл щетки ытлашши хытă пулмалла мар. Вăл шăл сийне пăсма пултарать. Çĕнĕрен туяннăскере темиçе хутчен супăньпе çумалла, спиртпа çиелтен сăтăрмалла. Кун пек тусан вăл лайăх тасалать. Шăл щетки кашни çыннăн уйрăм пулмалла.

Çак кунсенче Вăрмар районĕнче пурăнакан Илья Михайлов редакцие шăнкăравласа тутлă катлет мĕнле пĕçермеллипе кăсăкланчĕ. Тăхтама ыйтсан: «Мана халех кирлĕ, хăнасем çитмелле», - терĕ вăл. Арçын васканăран пĕр рецепчĕпе паллаштарнипех çырлахма тиврĕ. Хаçат вулакансен кăмăлне шута илсе тутлă катлетсем пĕçерме вĕренĕпĕр.

Сысна, ĕне ашĕпе

Кирлĕ пулать: 300 г сысна ашĕн фаршĕ, 400 г ĕне ашĕн фаршĕ, 100 г вĕтетнĕ сухари, 2 пуç сухан, тăвар, пăрăç, 300 мл сивĕ шыв.

Мирлĕ пурнăçа упрар

«Çĕр типиччен вĕçлетпĕрех»

Чăваш хăмли - чи хăватли

Аслă çĕнтерÿ: 70 çул

Пушă сентресем патне таврăнмăпăр

Чарма пултараççĕ

Ыр сăмах калама ан ÿркенĕр...

Хăяр хунавне мĕншĕн татаççĕ?

Аслă Çĕнтерĕвĕн 70 çулхи юбилейне пирĕн республикăра чылай вăхăт асра юлмалла уявларĕç. Шупашкар хулинчи Хĕрлĕ лапамра уяв ячĕпе митинг тата вырăнти гарнизон подразделенийĕсен полкĕн парачĕ иртрĕ.