Архив - 19 Мар, 2016 - Хыпар

«Чăваш Ен» ПТРКра çĕнĕ хыпарсен кăларăмне ертсе пынă Алена Павлова çут тĕнчерен уйрăлса кайнăранпа кĕçех 10 уйăх çитет. Вăл 27 çулта çеçчĕ. Аленăн виçĕ ача тăлăха тăрса юлчĕ: Кирилл /халĕ 3 çул та 3 уйăхра/ тата çичĕ уйăхра çуралнă икĕ хĕрача — Вероника тата Кристина /халĕ 9 уйăхра/. Вĕсем 2015 çулхи çу уйăхĕн 20-мĕшĕнче çут тĕнчене килнĕ. Алена ача çуратнă хыççăн пĕр эрне комăра выртнă, кайран тăна кĕмесĕрех вилнĕ. Тин кăна сенкер экран çинче тăван чĕлхепе илемлĕ калаçакан çамрăк хĕрарăм текех çуккине ĕненме йывăр пулчĕ. Чуна вырнаçайми усал хыпар республикăра çиçĕм хăвăртлăхĕпе сарăлчĕ. Унтанпа çу та, кĕр те, çил-тăманлă сивĕ хĕл те иртрĕ. Акă каллех çут çанталăк ешерме тытăнĕ. Вăхăт шунăçем чĕрери йывăр суран та пăртак пирчет. Пурнăç малаллах тăсăлать.

Вăрçă умĕнхи çулсенче пирĕн республикăра та, ытти çĕрти пекех, хĕрарăмсене производствăна явăçтарас, ял-хулари общество ĕçне хастар хутшăнтарас тĕллевпе час-часах ятарлă пухусем ирттернĕ. Чăваш АССР Канашĕсен хĕрарăм членĕсен пĕрремĕш съезчĕ Шупашкарта 1927 çулхи авăн уйăхĕн 23—28-мĕшĕсенчех иртнĕ. Иртнĕ ĕмĕрĕн 50-мĕш çулĕсен вĕçĕнче хĕрарăмсен канашĕсем предприятисенче, колхоз-совхозра, организацисенче йĕркеленме тытăннă. 1960 çулта хĕрарăмсен пĕрремĕш конференцийĕ иртнĕ. 1965 çулхи кăрлачăн 16-мĕшĕнче вара «Чăваш Республикинчи хĕрарăмсен канашĕ» /халĕ союз/ туса хунă, пушăн 27-мĕшĕнче иртнĕ хĕрарăмсен 2-мĕш съездĕнче çак йышăнăва çирĕплетнĕ. Малтанхи 10 çул ăна Ольга Талля ертсе пынă.

Ялта ăна хисеплесе Наçка аппа тесе чĕнеççĕ. Вăрçă çулĕсенче хăй ирĕкĕпе Тутарстанри Пăвана вăрман каснă çĕре пулăшма та, Вăрмар тăрăхĕнчи Энĕшпуçне вутă хатĕрлеме те кайнă вăл. «Хĕрсем, ытла ан хуçăлăр-ха, малашлăх пирки пăртак шухăшлăр, ача çуратаймасăр ĕмĕр пĕччен юлас тетĕр-им?» — пĕр арçын шеллесе çакнашкал каланине халĕ те астăвать Наçка аппа. Кайран ăна амăшĕ Тăвайĕнчи промысла комбинатне кайса пăхма сĕннĕ. Çуна-урапа, атă-пушмак, кăçатă хатĕрленĕ çĕрте икĕ çул кладовщицăра тăрăшнă Анастасия Михайловна.

К.В.Иванов ячĕллĕ Чăваш патшалăх драма театрĕн репертуарĕ «Куккуклă сехет» драмăпа пуянланчĕ. Унăн авторĕ — Чăваш Республикин искусствăсен тава тивĕçлĕ ĕçченĕ Марина Карягина. Спектакль режиссерĕ тата художникĕ — СССР халăх артисчĕ Валерий Яковлев.

— Анне, «Бременские музыканты», «Колобок», «Волк и семеро козлят», «Гуси-лебеди», «Дюймовочка» юмахсене текех вуламăпăр. Шкула хатĕрлекен вĕрентекен каланă тăрăх, вĕсем пĕчĕккисен сывлăхне сиен кÿреççĕ тата усала вĕрентеççĕ. «Колобок» юмаха ултă çултан иртсен, ыттисене 12-рен каçсан çеç вулама юрать, — тет алăран çавăтăнса утакан тин çеç пиллĕк тултарнă пĕчĕк хĕрĕм.

Тĕпренчĕкĕмпе килĕшсе пуçа сулатăп та сăмаха айккинелле пăрса яратăп, хамăр çав юмах-халап çинчех çитĕнни пирки пĕр сăмах та шарламастăп.

Раççей Çутçанталăка тĕпчекен ăслăлăхсен академийĕн Президиумĕн йышăнăвĕпе Чăваш патшалăх ял хуçалăх академийĕн биотехнологипе агрономи кафедрин доцентне Клим Данилова кăçал Альфред Нобель ячĕллĕ медальпе чысланă. Ку чыса РЕА ирттерекен тĕрлĕ конкурсра çĕнтерекенсем наукăри паха ĕçĕсемшĕн, пуçарусемшĕн тивĕçеççĕ.

200 ытла наука ĕçĕ, вĕсен йышĕнче 6 монографи, пичетленĕ Клим Прохоровича редакцие хăнана йыхравларăмăр.