Мана çак самантра икĕ пулăм пăшăрхантарать. Пĕрремĕшĕ, тĕнчере укçа пуç пулса тăни. Çынсем кĕсьене хулăнлатассишĕн тем тума та хатĕр. Паллах, нухратсăр та пурăнма май çук. Пурпĕрех унăн виçине пĕлмелле. Çĕрме пуянсем, тĕслĕхрен, пĕр-пĕринпе ăмăртмалла пурлăх пуçтараççĕ. Вăл е ку хатĕр çитмест имĕш вĕсене.
Этем çĕр çинче хăнара кăна çав. Мĕншĕн çав тери сахал пурăнатпăр-ши? Сăлтавĕ экологи ыйтăвĕнче те пулĕ тетĕп. Хулара пурăнса таса сывлăшпа сывлаймастпăр. Лавккари апатра хими нумай. Мĕн кăна хушмаççĕ унта! Çакă пĕтĕмпех пирĕн организма сиен кÿрет-çке. Аш-какайне, юр-варне пасар-лавккара туянма та аптăрамалла - темĕнле пахалăхлă? Çав вăхăтрах ялсенче выльăх усракан сахалланнипе унта та туянма çук. Лавккара илес тесен те хакĕсем çумăр хыççăнхи кăмпа пек ÿсеççĕ. Шалу вара... вырăнтан та тапранмасть.
|
Анисия ИГНАТЬЕВА, ЧР тава тивĕçлĕ учителĕ |
Пирĕншĕн тĕлĕнмелле çынсенчен пĕри – Геннадий Никандрович Волков, тĕнчипе паллă этнопедагог.
Ăсĕ çивĕч унăн, шухăшĕ тарăн. Геннадий Волковшăн анне – Турăпа пĕр тан. Ачан малашлăхĕ вăл хăйĕн амăшне еплерех хисеплесе ÿснинчен питех те нумай килет. Çавăнпа та эпир шкулта ачана амăшне хисеплесе ăна хăй пултарнă таран пулăшма, юратнине палăртса амăш чĕлхипе калаçма хистетпĕр.
Чăвашла пĕлмен чăвашсен пуç мими çутçанталăк хушнă пек аталанса пыраймасть. Анне чĕлхинче вара ăнлантарса пама май çук темле асамлă вăй пур. Çак вăй ачара пытарăнса тăракан хăвата вăратса çитĕнÿсем тума çул уçса пырать.
Ялсенче тăтăшах пулма тивет. Улшăнчĕ чăваш ялĕ, эх, улшăнчĕ! Çĕнетÿ тапхăрĕ пĕтерчĕ те чăваша, халĕ те тăна кĕрсе урăлса пĕтеймест вăл. Арçынсем пирки-ха сăмахăм. Çĕршыв тăруках урăх çулпа аталанма пуçласан çухалса кайрĕç вĕсем. Вăйсăрланчĕç. Пурнăç тутине çухатрĕç. Вулакан çав тапхăра лайăх астăвать пулĕ: хĕрарăмсем мăн сумкăсем сĕтĕрсе пасара çÿреме пуçларĕç. Ырăран мар, паллах, ачи-пăчине ÿстермелле-çке-ха.
|
Светлана АСАМАТ, Чăваш наци музейĕн наука сотрудникĕ |
Çынсем музей ĕçченĕсем питĕ тăрăшса йĕркеленĕ куравсене çителĕклĕ çÿременни кулянтарать мана. Мĕн кирлĕ паян халăха? Мĕн кансĕрлет тăван халăхăн мухтавлă ĕç-хĕлне халалланă куравсене пырса тĕлĕнме, хавхаланма? Пĕтĕм чун хавалĕпе хамăршăн хамăр савăнма? Мĕнрен килет ку? Камран килет?
Чăвашла верси
Русская версия
