Архив - Июн 2014 - Тантăш

 Етĕрнери 3-мĕш шкулта вĕренекен Настя Крайнова - класĕнче чи пултаруллисенчен пĕри. Вăл çивĕч ăс-тăнлă пулни пĕрре курсах палăрать. Вунă çул вĕреннĕ хушăра миçе олимпиадăпа конференцие хутшăнса мала тухман-ши тăрăшуллăскер? Ахальтен мар пĕрремĕш класранах вĕренÿ отличникĕсен шутĕнче вăл. Учительсемпе ашшĕ-амăшĕн шанăçне тÿрре кăларма хăнăхнă Настя. Çавăнпа та хушнă ĕçе яланах тĕплĕн тума тăрăшать. Кашни çул тенĕ пекех шкул тата район шайĕнчи «Экселсиор» наукăпа практика конференцине хутшăнса пĕрремĕш вырăнсем çеç çĕнсе илет.

Урине пукане пек илемлĕ, ырă та таса чунлă хĕр ача. Вăл вун виçĕ çулта. Амăшĕ-пе иккĕшĕ пĕр пĕчĕк ялти пысăках мар пÿртре ытлăн-çитлĕнех мар пурăнаççĕ. Амăшĕ ялан ĕçре. Урине шкулта ăс пухать. Укçа çитменнипе килте тăтăшах выçă ларма та тивет. Анчах çакна пăхмасăрах вĕсем йывăрлăха лекнĕ çынсене пулăшма тăрăшаççĕ, чĕр чунсене хăйсен хÿттине илеççĕ, мĕн пуррипе хăналаççĕ. Анчах ырă çынсен лăпкă пурнăçĕнче те инкек-синкек сиксе тухать.

 Тарăн шухăшлавлă Стас Манин Хĕрлĕ Чутай районĕнчи Кĕрлев ялĕнчен. Кăçал вăл Штанаш шкулĕн 5-мĕш класĕнчен вĕренсе тухрĕ.

Асламăшĕпе тата ашшĕпе пурăнакан арçын ача çынна та, чĕр чуна та вăрăм ĕмĕр çеç сунать.

- Анне çамрăкла çĕре кĕнĕ. Ăна пачах та ас тумастăп. Çавăнпа пурне те хĕрхенетĕп. Йывăç-курăка хуçакана та ятлас килет. Уйрăмах çуркунне хурăнсене амантаççĕ. Вĕсен сĕткенне юхтарнă хыççăн вуллине пылчăкпа сĕрме ÿркенеççĕ. Вăй илеймен йывăçсем вара хăрма тытăнаççĕ, - тет Стас ассăн сывласа.

Кĕпе мар - çĕленĕ, йывăç мар - çулçăллă, çын мар - каласа парать. Мĕн-ши вăл/ Тупсăмне тавçăрса та илтĕр пуль ĕнтĕ. Нумай пĕлме ăнтăлакансем, вулавăша тăтăшах çÿрекенсем мĕн пирки сăмах пынине тÿрех ăнланчĕç-тĕр. Хуравĕ, паллах, кĕнеке. Çапла, тем çинчен те евитлет вăл. Анчах ун чĕмсĕр сассине пурте илтеймеççĕ. Унпа сăмахлама ăна алла илмелле, уçмалла. Вара унран чаплăрах канашçă та, çывăхрах юлташ та тупаймăр. Хĕр пĕрчисемпе арçын ачасем çакна лайăх ăнланаççĕ. «Епле пат татса калама хăять-ха ку/» - теме пултарĕ хăшĕ-пĕри. Ара, «Чăваш кĕнеки.

Василий Иванович Коробко 1927 çулхи пуш уйăхĕн 31-мĕшĕнче Чернигов облаçĕн Семенов районĕнчи Погорельцы ялĕнче çуралнă. Черниговщинăри партизан юхăмĕнче хастарлăхпа палăрнă вăл. Разведчик тата çыхăнуçă, каярах вара подрывник пулнă. Гитлер салтакĕсене тата çар техникине турттаракан вун ултă эшелона сирпĕтсе янă, вунă пăравуса йĕркерен кăларнă. 1944 çулхи ака уйăхĕн пĕрремĕшĕнче Белоруссире пуçне хунă. Ăна Ленин орденĕпе тата Хĕрлĕ Ялав орденĕпе икĕ хут наградăланă.

Ачасемшĕн тинех хаваслăран та хаваслă вăхăт çитрĕ. Ара, çуллахи каникула вĕсем тахçанах кĕтнĕ вĕт. Юлашки чĕрĕк вĕçленсенех пĕрисем лагерьсене, теприсем аслашшĕ-пе асламăшĕ патне яла, виççĕмĕшĕсем аякри хулана хăнана тухса кайрĕç.

_ Ирĕклĕ самантпа усă курса хамăр тĕллеве пурнăçлар-ха, _ терĕç вĕсем хăйсен ăшĕнче.

Сăвă та çырать пирĕн Алексей

 Вăрнарти 2-мĕш шкул вĕренекенĕсем пур çĕрте те хастар. Вĕсем вĕренÿ çулĕнче кăна мар, халь те, çуллахи каникулта, хăйсене пур енлĕн кăтартма тăрăшаççĕ. Спорта юратакансем пĕр ушкăна пуçтарăнса сывлăхне çирĕп-летеççĕ. Хăйсемех ăмăртусем йĕркелесе пĕр-пĕринпе тупăшаççĕ. Футболла, волейболла, баскетболла выляççĕ. Çăмăл атлетикăра та вăй виçеççĕ.

 Динара Бикбулатова Комсомольски районĕнчи Чĕчкен ялĕнчен. Ашшĕ, Динар Ильтизерович, тутар. Амăшĕ, Оксана Васильевна, белоруси пики. Динара вара тутарла, вырăсла калаçнисĕр пуçне чăвашла та пуплет.

2010 çулхи Халăх çыравĕ хыççăн Чĕмпĕр облаçĕнче 95 пин чăваш пурăнни палăрчĕ. Ку кăтарту мĕн çинчен калать-ха/ Пирĕн аякри тăванăмăрсене те манса каймалла мар. Вĕсем Чăваш Енрен килекен кашни хыпара хапăлласа йышăнаççĕ-çке.