Архив - 2015 - Хресчен сасси

Тавах сана, салтак-ветеран!

Хамăр ларакан турата касатпăр

Вилсе чĕрĕлнĕ çын

Таврăнмарĕç пиччесем вăрçăран...

1941-1945 çулсенчи Тăван çĕршывăн Аслă вăрçинче çĕнтернĕренпе кăçал 70 çул çитет. Чаплă уява кĕтсе илме çĕршывра тăрăшса хатĕрленеççĕ, çав шутрах республикăра та. Çавна май Аслă Çĕнтерÿ ячĕпе ятарлă акцисем, уйăхлăхсем, спорт тата культура мероприятийĕсем иртеççĕ.

Чăваш Республикин Пуçлăхĕ Михаил Игнатьев Патшалăх Канашне янă Çырура сĕт туса илекен килти хушма хуçалăхсемпе, вĕсем паракан сĕт пахалăхне шута илсе, тÿлесе татмалли тухăçлă тытăма 2015 çулхи июль уйăхĕн 1-мĕшĕнчен туса хума ыйтнă. Республикăри хăш-пĕр районта çĕнĕлле ĕçлеме тытăннă ĕнтĕ. Анчах чылай çĕрте çĕнĕлĕхе ниепле йышăнса çитерейменни сисĕнет. Вĕсем малашне те хăнăхнă йăлапах ĕçлесшĕн пулас. Ара, капла услам тума çăмăлрах çав. Çакна Хĕрлĕ Чутай районĕнчен редакцие килнĕ çыру та çирĕплетет.

Ăçта тĕрĕслĕх?

- Вăрçă çинчен каласа пама ыйтсан атте куçĕнчен куççуль шăпăртатсах юхса анатчĕ: «Эпир тÿснине ачасемпе мăнукăмсем ан курччăр», - тетчĕ чĕререн хурланса, - асаилеççĕ ывăлĕпе хĕрĕ, Николайпа Римма Сюзюкинсем.

"Украинăн инçе çĕрĕнчен эп

Кăшт çырасшăн салам кил-йыша –

Темшĕн-çке эп паян чăтаймарăм

Чĕреме çунтармасăр тăма..."

Çак йĕркесене 1941 çулта манăн аслă пичче Мартын Павлович Павлов çырса янă. Ун чухне вăл, 22-ри çамрăк, виççĕмĕш çул Дрогобыя тата Житомир хулисем çывăхĕнчи çар чаçĕнче службăра тăнă.

"Ку сăвва ак çыратăп хирте эп,

Украинăн паха çĕрĕнчен.

Сăввăма эп сире пехиллетĕп,

Шухăш ман яланах сир(ĕ)н çинчен".

Çĕр шапи çывăрма памасан

Алă çуркалансан

Панулми уксусĕ

Юратнă юрă

Мана пĕр ыйту канăç памасть. Тĕпсакайне кашни çулах кĕркунне çĕрулми упрама хуратăп, çуркунне кăларатăп. Кĕркунне пĕр çĕр шапи те курмастăп. Çуркунне çулсерен çур витрене яхăн кăларса тăкатăп. Тĕпсакайне уçăлтармалли шăтăксене тимĕр сеткăпа хупланă. Ăçтан тухаççĕ-ши çĕр шаписем? Тата вĕсене мĕнле майпа пĕтерме пулать? Ара, çуркунне юрланипе çывăрма памаççĕ-çке.

Петр Прокопьев. Красноармейски районĕ.

Çуркунне час-часах алă çуркаланать. Мĕнпе çыхăннă-ши çакă? Кун пек чухне мĕнле кремпа усă курмалла?

Галина Ландышева. Етĕрне районĕ, Йÿçпан ялĕ.

Ÿт-тир вăйлă типнĕрен алă çуркаланма тытăнать. Çакна çанталăкпа та сăлтавлама пулать. Хĕвел, çил ÿт-тире типĕтет. Ытларах вара сивĕ çанталăк япăх витĕм кÿрет.

Сывлăшри нÿрĕке, температура хăвăрт улшăннине ÿт-тир лайăх туять. Хытă шыв та алла çуркаланма пулăшать. Çавăн пекех ăна супăньпе вĕри шывра тăтăш çуни те.

Кашниех тĕпелте панулми уксусĕ тытать. Унпа апат-çимĕç хатĕрленĕ чухне ытларах усă кураççĕ. Кил-тĕрĕшре те унран пахи нимĕн те çук.

Ĕлĕхки юрăсене кăмăллатăп. Ара, эпир вĕсене юрласа ÿснĕ-çке. Халĕ çĕнĕ юрăсене çăмăллăнах тупма пулать, анчах ĕлĕкхисем курăнмаççĕ, вĕсене юрлакансем те сахалрах. «Мĕншĕн-ши эп сана пит юратрăм?» юррăн сăмахĕсене пичетлесе кăлараймăр-ши?

Елена Иванова.

Çĕрпÿ районĕ, Çамрăксен поселокĕ.