«Культура» телеканалпа тухакан «Россия – моя любовь» кăларăмра чăваш халăхĕ, унăн историйĕпе йăли-йĕрки, тĕнĕпе культури çинчен каласа кăтартнă. Черетлĕ кăларăма Тутарстанри Аксу районĕнче ÿкернĕ. Тутарстанри чăваш писателĕсен союзĕн председателĕ Николай Сорокин телекăларăм ертÿçине Поль Кристиан Брошене панă интервьюпа «Хыпар» вулаканĕсене те паллаштаратпăр.
Чăваш купсисем халăх асĕнче юлнă
XIX ĕмĕр варринче тата XX ĕмĕр пуçламăшĕнче Куславкка тăрăхĕнчи Селиванов купсасен продукцийĕ пĕтĕм çĕршывĕпе сарăлнă. Вĕсем тырпул, апат-çимĕç, пир-авăр тата ытти япала сутса пуйнă. Чăваш Ен çăмартине Европăра та кăмăлланă. Граждан вăрçи хыççăн вĕсен пурлăхне туртса илнĕ, хуçисене Çĕпĕре ăсатнă. Купсасенчен юлнă тĕп пуянлăх — çуртсем. Вĕсем Куславкка тăрăхĕнчи чи паллă керменсем шутланаççĕ. Эпир Чашлама ялне çитсе килтĕмĕр.
Вырсарникун Раççейре Амăшĕн кунне паллă тăваççĕ. Ытти çĕршывра кунашкал уяв пур-и?
В.ТАРАСОВА.
Канаш районĕ.
Амăшĕн кунĕ — пĕтĕм тĕнчери уяв. Çак кун амăшĕсене, пепке кĕтекен хĕрарăмсене саламлаççĕ.
Хуçине кура хуçалăхĕ «Трудовик» агрофирма ертӳçи Сергей Иванович Ярчеев çине тăнипе лару-тăру улшăнма тытăнни сисĕнет.
Çын тĕллевсĕр пурăнмасть ЧР Ял хуçалăх министерстви кăçалхи вырма кăтартăвĕсем тата малашнехи плансем пирки канашлу ирттерчĕ.
Сак тулли телей Ултă ачаллă çемьере туслăха мĕн пĕчĕкрен туйса çитĕнеççĕ.
Вăрман ăна сиплет Патăрьел районĕнчи Сăкăтра пурăнакан Иван Владимирович Суркова профессиллĕ вăрманçă тееймĕн, анчах вăл вăл кашни йывăçа чунĕпе туять.
Ялтан пилĕк çухрăмра, вăрманпа юнашар вырнаçнă ĕне выльăх ферми. 80-мĕш çулсенче кĕрлесе тăнăскер çĕршыври пăтрашуллă тапхăрта витесем пушаннă, хуçасăр пурлăх арканнă. Юлашки вăхăтра «Трудовик» агрофирма ертӳçи Сергей Иванович Ярчеев çине тăнипе лару-тăру улшăнма тытăнни сисĕнет. Территоринче тинех выльăх-чĕрлĕх, техника сасси хуçаланать. Хальлĕхе 350 ылта ĕне выльăх, çав шутра сăвăнаканни - 70 пуç.
Иртнĕ эрнере ЧР Ял хуçалăх министерстви кăçалхи вырма кăтартăвĕсем тата малашнехи плансем пирки канашлу ирттерчĕ. Ăна ял хуçалăх министрĕн заместителĕ Мансур Калмыков ертсе пычĕ. Канашлăва ял хуçалăх министерствин специалисчĕсем, район администрацийĕсен ял хуçалăх пайĕсен тата республикăри хуçалăхсен ертӳçисем, агрономсем хутшăнчĕç.
Сахăр кăшманĕ, соя...
"Çунашкапа вăрах ярăнаймарăмăр. Ларкăч çинчи хăма вырăнтан тухса ӳкрĕ", — пĕр-пĕрне пӳлсе амăшне пĕлтерме васкарĕç икĕ ывăлĕпе хĕрĕ. Пиччĕшĕсем хăйне ярăнтарайманшăн Дарина самаях кăмăлсарланнă. Ара, ача-пăчан шур юр çинче ытларах выляс килет мар-и?
Йывăç çуртра сывлăш вăрманти пек уçă та таса. Сарлака, чутласа якатнă стена пĕренисенче хыр пурнăçĕ витĕр палăрать. Вĕсене сăрласа илемлĕ тĕс панăн туйăнать. Çук иккен, нимĕнле киçтĕкпе те тĕкĕнмен. Вăрмана лайăх пĕлсен ĕç тумашкăн йывăç суйлама йывăр мар. Патăрьел районĕнчи Сăкăтра пурăнакан Иван Владимирович Суркова профессиллĕ вăрманçă тееймĕн, анчах вăл вăл кашни йывăçа чунĕпе туять. Çак таранччен пин-пин хунав лартса тавралăха экологи тĕлĕшĕнчен пуянлатнă. Вăрманта кăна мар, пахчи хыçĕнче те унăн хырлăхĕ кашласа ларать. Кунсерен ир те каç сукмак хывать вăл унта, таса сывлăшпа сывласа, хусканусем туса сывлăхне çирĕплетет. "Хам алăпа пурнăç панă вăрман сипленине туятăп", — тет.
Пĕчĕк ялăн пулас художникĕсемпе юрăçисем... Коридорта вылякан виççĕмĕшпе тăваттăмĕш класс ачисем сасартăк шăпланчĕç те кантăкран урамалла пăхрĕç.
Юлташĕсене хаваслăх кÿрекен хĕрача Тăван чĕлхе илемĕ Ангелина Лаврентьевăна сочинени, сăвă çырма хавхалантарать.
Вун тăватă çултан пурнăçланнă ĕмĕт Çитмĕл пилĕк çул каялла кĕркунне пирĕн çĕршывра питĕ-питĕ йывăр лару-тăру пулнă.
Кашни плита хумассерен юмах çуралать Унăн алли, ним çукран нимĕр тума пултарать тенешкел, самантрах темĕнле кăткăс япала та тăвать.
«Инçет вырăнсенчи тĕлпулусем» — Чурачăкра Литература тусĕсене валли Наци библиотеки тăтăшах тĕрлĕрен акци ирттерет.
«Иккĕмĕш анне те, психолог та» Елена Владимировна Ефремова пирки: «Вăл учитель пулмах çуралнă», — теççĕ.
СУРСКИЙ РУБЕЖСКИЙ
Чăвашла верси
Русская версия
