Архив - 20 Авг, 2015 - Хыпар

Йĕкĕрешсем

ШУПАШКАР - çĕнтерÿсен хули!

Асăрханăр, селфи!

Çул çинчи инкекрен сыхланасчĕ

Çĕр анне тивлечĕ иксĕлми. Çĕнĕ кĕнеке

Темĕн те шухăшласа кăларма тивнĕ...

«Телейлĕ» çыру – Ленинград блокадинчен...

Час-часах эпир килте тавлашса илетпĕр: çын пултарулăхĕ йăхран-йăха куçса пырать е ăсталăха хăмăр аталантарнипе кăна малалла кайма пулать? Паллах, йăхра пулни те хăйĕн вырăнне йышăнать, анчах та эпĕ шухăшланă тăрăх, Турă панă пултарулăха аталантармасан нимĕн те пулмасть.

Августăн 16-мĕшĕнче юратнă Шупашкар çуралнă кунне анлăн паллă турĕ. Вăл 546 çул тултарчĕ! Атăл хĕрри халăх чылай пухăннăран кĕрлесе-шавласа çеç тăчĕ. Нумай çĕрте тĕрлĕ мероприяти пулчĕ, аттракционсем ĕçлерĕç. Тунсăхлама пĕрре те вăхăт çукчĕ. Пур çĕрте те хаваслă кĕвĕ-юрă янăрарĕ.

«Эсир руль умĕнче ларатăр пулсан çул çине туяллă ватă çын тухасран асăрханăр - вăл япăх курать, селфи патаккипе пыраканран пушшех те шикленĕр - ку сĕм суккăр», - тенĕ пĕр кулăшра. Кашни шÿтрех тĕрĕслĕх пур. Юлашки вăхăтра селфи тăвасси Ÿхăвна сăн ÿкерессиŸ питĕ анлă сарăлчĕ.

Çулталăк пуçланнăранпа республикăри çулсем çинче 14 ача вилнĕ. Иртнĕ уйăхсенче кăна ачасемпе ­67 инкек пулнă.

Каникула каяс умĕн пур шкулта та ачасене çул-йĕр çинче асăрхануллă пулмаллине аса илтереççĕ. Анчах аслисем каланине пурте хăлхана чикмеççĕ, çавна пула инкеке лекекенсем те пур. Чăваш Ен ÇÇХПИ пресс-служби пĕлтернĕ тăрăх, июлĕн 15-мĕшĕнчен пуçласа августăн 5-мĕшĕччен çул-йĕр çинчи инкеке пула сакăр ача пурнăçĕ татăлнă, вĕсенчен пиллĕкĕшĕ вунултă çул та тултарман.

Эпир мĕнлерех илемлĕ тăрăхра çуралса ÿсни, Çĕр планетăмăр мĕн тери пуянни çинчен хăçан та пулин шухăша путнă-и эсир? Хамăр ун ачисем пулнишĕн хăпартланнине туйнă-и тата? Çак ыйтусене çирĕплетсе хуравлаймастăр тăк - питĕ шел. Эппин, паянччен эсир çĕр пархатарĕпе усă курнă кăна, мĕнпур ырăлăхшăн тав тума пĕлеймен.

1941-1942 çулсенчи хĕл вăхăтĕнче Ленинградра 30 пине яхăн ача хăр тăлăха юлнă. Çавăнпа патшалăх пĕтĕм хăвăртлăхпа ача çурчĕсемпе приютсем тума тытăннă. Нимĕçсем Ладога çулне тăтăшах сирпĕтнĕрен ăна çĕнетсех тăма тивнĕ. Хулари 12-мĕш приюта та апрельте çеç хута яма май килнĕ. Епле те пулин çăмăллăх пултăр тесе ачасене эвакуацилеме тăрăшнă. Хальхинче Кавказ тăрăхне яма шут тытнă.

6. 06. 1943 çул. «Ывăлăм, Пашенька, ĕнер çеç сан пата фронта çыру ятăм. Ак халĕ каç пулчĕ те, каллех куç умне эсĕ тухрăн. Чăтайман енне алла кăранташпа хут илтĕм. Пĕлетĕн-и, Пашенька, çак куна тахçанах кĕтнĕ эпĕ. Ара, сан пата тахçанах ТЕЛЕЙЛĔ çыру çырас ĕмĕтпе ăшталанса пурăнаттăм-çке. Анчах аçупа асаннÿ тата Валечка çĕре кĕчĕç те... пурнăç пĕтсе ларнăнах туйăннăччĕ. Ĕнтĕ хама алла илтĕм, мĕншĕн тесен çак çĕр çинче эсĕ, юратнă ывăлăм, пур-çке.

Кĕркунне хатĕрлемелле

ШУПАШКАPТИ ТĔП ПАСАРТИ ХАКСЕМ. /августăн 19-мĕшĕ тĕлне/

Календула

Чĕрĕп

Çĕрулми вăрлăхне кĕркунне хатĕрлемелле. Кĕркунне çĕр­улмине кăларнă чухне вăл мĕнле йышпа тухнине курса, пĕлсе тăратпăр. Шăпах вăйлă тата сывă тĕмсенчен вăрлăхлăх çĕрулми хăварса пымалла та. Вĕтĕ е вăтам юлнă çĕрулмине çеç хăварни тĕрĕс мар. Мĕншĕн тесен вĕтĕ çĕрулмине лартсассăн унран вăйлă тĕм пулаймасть. «Кил-çурт, хушма хуçалăхăн» 19 номерĕнче вăрлăх валли çĕрулмине çулла лартса çитĕнтермелли пирки çырса кăтартнăччĕ. Çулла лартнă çĕрулмине кĕркунне, октябрь уйăхĕ тĕлнелле çеç кăлармалла. Ку меслет лайăх вăрлăх ха­тĕрлеме май парать. Çĕрулмин кану тапхăрĕ çуркуннечченех тăсăлать.