Архив - 29 Июн, 2016 - Хыпар

Екатерина Александрова Чăваш патшалăх университечĕн медицина факультетĕнчен 2009 çулта вĕренсе тухнă, Хĕрлĕ Чутай районĕн больницинче офтальмологра ĕçлет, сиплевçĕ тивĕçне пысăк яваплăхпа пурнăçлать.

Çапла сухан чĕрри кăна мар, пĕçерни те усăллă. Вăл хăйĕн паха енĕсене кун пек те çухатмасть.

Сухана тасатмалла, çурмалла урлă касмалла. Типĕ çатма çине каснă енĕпе хумалла, хупăлчапа витмелле, 10 минута вăйсăр çулăм çине лартмалла. Çавăн пекех 180 градуса çити вĕрилентернĕ духовкăра 5 минут пĕçерме юрать.

Сахăр диабечĕпе чирлĕ çынсене çак мелпе пĕçернĕ сухана кулленех çиме сĕнеççĕ. Çимĕçре инсулин туса кăларассине вăйлатакан кÿкĕрт пур. Ăна кашни апат умĕн /ирхине — выç хырăмла/ кăштахшарăн çимелле тата апата хушмалла.

Хăмла çырлин çулçине, çырлине хĕл валли типĕтсен питĕ аван пулмалла. Вĕсемпе тĕрлĕ чиртен сипленнĕ чухне усă кураççĕ.

Тар кăларать. Хăмла çырлин 100 грамм типĕ çулçине тин вĕренĕ 600 грамм шыва ямалла. 30 минутран сăрăхтармалла. Çĕрлене хирĕç 1-3 стакан вĕрилле ĕçмелле.

Ухмах курăкĕ /дурман обыкновенный/ — тĕлĕнмелле ÿсен-тăран. Унăн туни, çулçи, вăрри наркăмăшлă, анчах виçене çирĕп пăхăнсан вĕсем чылай чиртен витĕмлĕ пулăшаççĕ.

Ыйхă вĕçсен. Вĕтетнĕ типĕ, тÿпелесе тултарнă 1 апат кашăкĕ çулçа 10 литр кĕрекен витрене ямалла, хĕрринченех вĕри шыв хушса 30 минут лартмалла, сăрăхтармалла. Ăшă шывлă ваннăна ямалла. Çак ваннăра кашни кунах 15-20-шер минут выртмалла. Курс — сывлăх лайăхланиччен.

Икĕ çулçăллă любка /любка двулистная/ хыр, хурăн, юман вăрманĕсенче, тĕмсен чăтлăхĕнче тĕл пулать. Яланах сулхăнра, пулăхлă тăпра çинче ÿсет.

Халăх медицининче любкăн тымарне тата курăкне хушса хатĕрленĕ препаратсемпе организма пĕтĕмĕшле çирĕплетме, вăй-хал кĕртме, варвиттирен, вар-хырăм чирĕсенчен, сывлав органĕсен чирĕсенчен сипленме усă кураççĕ.

Сăмсан лăймака сийĕ шыçнипе /ринит/ сывлама йывăрлансан çак рецептсенчен пĕри те пулин пулăшма пултарĕ. Вĕсемпе сывлăх лайăхланичченех сипленмелле.

1. Эмел курăкĕн /ромашка аптечная/ вĕтетнĕ типĕ 2 апат кашăкĕ чечекне тин вĕренĕ 1 стакан шыва ямалла, ăшă вырăнта 10 минут лартмалла. Унтан чечекĕсене ăшăлла марльăпа чĕркесе сăмса çине кунне темиçе хут хумалла.

Пирĕн республикăра виçĕ тĕрлĕ çĕлен тĕл пулать: хурăн çĕлен /уж/, хура çĕлен /гадюка обыкновенная/ тата пăхăр çĕлен /медянка/.

• Аппетита чакарма апатчен 20 минут маларах куккурус çÿçин шĕвекне стаканăн виççĕмĕш пайĕ чухлĕ ĕçмелле. 2 апат кашăкĕ куккурус çÿçине тин вĕренĕ 1 стакан шыва ямалла. Хупă савăтпа ăшăра 15 минут лартмалла, сăрăхтармалла. Темиçе курс ирттермелле. Кашнинчех тăватă эрне сипленнĕ хыççăн 10-шар кунлăх тăхтавсем тумалла.

Хĕрлĕ клевера Çимĕк хыççăн, çĕртме-авăн уйăхĕсенче, пухса хатĕрлеççĕ. Хĕлле сипленме чечекне, курăкне, тымарне типĕтме юрать. Чĕртавар сиплĕ витĕмне çулталăк таран çухатмасть.

Клеверти флавоноидсем холестерина юн тымарĕсен стенкисем çинче пухăнма памаççĕ, пĕверте холестерин туса кăларассине чакараççĕ. Çавăнпа асăннă ÿсен-тăран атеросклерозпа чирлĕ, юн тымарĕсем сывă мар çынсемшĕн питĕ усăллă.