Архив - 2014 - Тантăш

Кăçалхи утă уйăхĕнче Чăваш наци телекуравĕн пĕр кăларăмĕнче республика вĕренÿ тата çамрăксен политикин министрĕ В.Н.Иванов сăмах илнĕччĕ. Вăл патшалăхăн пĕрлĕхлĕ экзамен пĕтĕмлетĕвĕнче "кăçал чăваш чĕлхипе пĕлĕвне тĕрĕслес шухăшпа 30 ача кăмăл туса ыйту çырнăччĕ. Анчах экзамена вĕсенчен пĕри те пыман" тесе пĕлтернĕччĕ. Мана, Г.С.Лебедев ячĕллĕ наци интернат лицейĕнче вăтăр çул чăваш ачисене хутла вĕрентнĕскере, ку питех те пăлхантарчĕ. Министр пăшăрханăвне эпир ăнланатпăр. Вăл та пирĕн пекех çакнашкал лару-тăрăвăн сăлтавĕсем пирки шухăшлать пуль ĕнтĕ.

Инçет Хĕвел тухăç мана унчченех илĕртетчĕ, темшĕн канăç памастчĕ. Темĕнле магнит вăйĕпе хăйĕн патне туртатчĕ. "Унта тем тесен те кайса курас пулать. Тăван çĕр-шыв пуянлăхне, унăн илемне хам куçпа çупăрлас килни канăç паманран инçе те вăрăм çула тухма шухăшларăм.

Лида чартак чÿречи умĕнче ларать, хăй вăрçăчченех кунта асламăшĕ патне çуллахи каникула килнине аса илет. Темиçе уйăх çеç иртрĕ, анчах ку тахçанах пулнăн туйăнать! Кайран вара вăрçă пуçланчĕ. Асламăшĕ Лидăна Ленингада амăшĕ патне ямарĕ.

Вĕренÿ çулĕ умĕн кашни шкул ачи хăйĕн портфельне çĕнĕ кĕнеке-тетрадьпе пуянлатать. Вулавăшсене тĕрлĕ энциклопедипе словарь çитме ĕлкĕрчĕ те ĕнтĕ. Çак кунсенче вара пĕрремĕш-тăваттăмĕш классен вĕренекенĕсем валли тепĕр хаклă парне пулчĕ те.

Канаш районĕнчи "Нон-стоп" дуэт çитĕнÿ хыççăн çитĕнÿ тăвать. Тин кăна "Чăваш ахах-мерченĕ" конкурсра мала тухнăччĕ, Пĕтĕм тĕнчери "Чунга-чанга" фестивальте çĕн-тернĕччĕ, акă Китайра та пултарулăхĕпе тĕлĕнтерчĕ. Ара, ячĕ хăех ушкăн шăпине уçса парать тейĕн.

Ачана техника тĕлĕ-шĕнчен пултарулăхне, ăсталăхне аталантарма пулăшас тесе пирĕн республикăра нумай ĕç туса ирттереççĕ. Ку тĕлĕшпе "Профильлĕ инжеренипе техника класĕсем" ятарлă республика проекчĕ те ăнăçлă ĕçлет. Паян нумай-нумай шкулта çак енĕпе ятарлă классем уçнă, вĕренекенсем авиа тата судомоделировани кружокĕсене юратса та хавхаланса çÿреççĕ.

"Уфа" сăмах пĕлтерĕшне тĕрлĕ тĕпчевçĕ тĕрлĕ ăнлантарать. Пĕрисем "уба" авалхи тĕрĕк сăмахĕнчен /вăл "сăрт", "тĕмеске" тенине пĕлтерет/ пулса кайнă теççĕ. Тепĕр ушкăна кĕрекен тĕпчевçĕсем Уфа ятлă юхан шывăн авалхи "Уппа" ятран пулнă теççĕ. Пушкăртсен "Упай" йăх-несĕл ятран та пулма пултарнă текен сăмах-юмах та пур.

Çичĕ уйăхра Шупашкарта çут тĕнчене çав тери имшеркке те нишлĕ килнĕ София Дробаха. Ашшĕпе амăшне хытă пăшăрхантарнă вăл. Унăн чылай вăхăт больницăра сипленме тивнĕ. Килтисем пĕчĕкскере ачашшăн Софа тесе чĕнме тытăннă.

Урама уçăлтарма тухсан чылайăшĕ хĕр ача йăтнă çамрăка шăтарасла пăхнă.

Ăна гитлеровецсем икĕ хутчен пурнăçран уйăрма хăтланнă. Икĕ хутĕнче те хĕр ача вилнĕ тесе шухăшланă. Вăл чĕрĕ-сывă пулнине нумай çул хушши юлташĕсем те пĕлмен. Ăна халалласа палăк та лартнă.

Нумай пулмасть алла хĕрлĕ диплом илнĕ Инна Васильевăн акă тепĕр савăнăç çитнĕ. Пенза облаçĕнчи Пĕтĕм Раççей дартс ăмăртăвĕнче вĕсен ушкăнĕ пĕрремĕш вырăн çĕнсе илнĕ.