Архив - 18 Авг, 2016 - Хыпар

Сысна çури ÿсĕрет

Сĕткенпе варалансан

Шыв сийĕ тарăнра-ши?

Килес çулччен упрама

Çăва кĕрсен икĕ сысна çури туянтăм. Чиперех пăхатăп ĕнтĕ, çанталăкĕ те сивĕ мар, вĕсем пур ÿсĕркелеме тапратрĕç, сÿрĕкленчĕç. Мĕнле сиплемелле-ши çăвăрсене?

ТАМАРА.

Çуллахи вăхăтра сысна çури ÿсĕркелеме пуçланин сăлтавĕ, ахăртнех, шĕвĕрĕлчен ерни пулма пултарать. Сысна çурине ветеринара кăтартмалла, вăл тĕрĕс диагноз лартма пулăшĕ. Чирлĕ выльăха тимлĕрех сăнамалла. Шĕвĕрĕлчен ернĕ сысна çурин ÿт температури ÿсет, ÿсĕркелет, сĕлеке юхтарать, апат япăх çиет. Икĕ-виçĕ эрнерен чир паллисем улшăнаççĕ.

Çуллахи вăхăтра улма-çырла сĕткенĕпе тумтире вараласси пулатех. Уйрăмах ача-пăча çипуçне сĕткенпе «тĕрлеме» ăста. Ара кам ача чухне чиене пачах пĕрĕхтермесĕр çиме пултарнă?

Паллах, çĕнĕ япаланах сĕткенпе варалани чылайăшне пăшăрхантарать. Ахаль порошокпа та­салмасть-çке пата тĕлĕ.

Япалана юрăхсăррисен йышне кĕртсе урай мунчали тума ан васкăр. Хăшпĕр ансат меслетсемпех чылай вараланчăка тасатма май пур.

Атте-анне çурчĕ ялăн айлăмлă урамĕнче. Çĕнĕ çурт тăвас тесен унти шыв сийĕ мĕн тарăнăшĕнчине пĕлмелле теççĕ тата çурт лартма ирĕк илмелле, проектне хатĕрлемелле иккен, ăна ăçта параççĕ?

Виктор ГРАЧЕВ.

Элĕк районĕ.

Тăпрари шыв сийĕ мĕн тарăнăшĕнче пулни çурт-йĕр тăвас ĕçре пысăк пĕлтерĕшлĕ. Нÿхреп, çăл пусси, тĕпсакай чавма, çурт никĕсне яма шыв сийĕн тарăнăшне тĕрĕс палăртмалла.

Кашнинех пахчара çĕрулми çитĕнет. Ăна мĕнле çитĕнтермелли, пăхмалли пирки йăлтах пĕлетпĕр пек. Анчах опытлă агрономсемпе калаçнă майăн çак пахчаçимĕçе туса илессинче эпир пĕлмен вăрттăнлăхсем пайтах иккенне ăнланатăн.

Унччен, 20-30 çул каярах, çĕрулмине çу уйăхĕнчи Çĕнтерÿ уявĕсем тĕлнелле лартатчĕç. Халĕ вара ытларах çу уйăхĕн 1-мĕшĕнчи уяв кунĕсенче лартма тăрăшаççĕ. Çакăн лайăх енĕ — çĕрулми тăпрари нÿрĕкпе лайăхрах аталанса юлать. Япăхрах енĕ — вăл хăвăртрах пулса çитет, ăна иртерех пуçтарса илсе упрама хумалла. Вăрах выртакан улман вара хăйĕн кăлтăкĕсем пур.

Вăрман тусĕсем

Çĕнĕлĕхпе, хавхаланупа — черетлĕ вĕренÿ çулне!

Ир-ирех хĕвел тăрать, зарядкăна йыхăрать!

Маринăпа Юля

Ырă вăхăтсем

Тÿрленми суран

Юмахри пек сарă кун. Çакă сарă кун, вăрман, уй-хир уçлăхĕ, хаваслантарса та çĕклентерсе, каникулта савăнакан ачасен чун-чĕринче те çутă-çутă туйăм çуратать.

Шкулсем çĕнĕ вĕренÿ çулне хатĕр-и? Пурте хатĕр теме çук-ха, анчах чылайăшĕ юсав ĕçĕсене вĕçленĕ.

Комсомольски районĕнчи Çĕнĕ Мăрат шкулĕ те авăн уйăхĕн пĕрремĕшне чăтăмсăррăн кĕтет. Ачасене савăнтармалли тĕп хыпар — шкул çуртĕнче çĕнĕ туалетсем туни, унччен вĕсем шкул картишĕнче кăна пулнă.

— Чăн та ку ĕç вĕçленмен-ха, анчах ачасене шкула йышăниччен пĕтĕмпех хатĕр пулĕ, — ăнлантарчĕ шкул директорĕ Альберт Соломонович Борисов.

Иртнĕ эрнере ЧР ачасемпе çамрăксен вулавăшĕнче «Тетте» журналпа пĕрле «Ир-ирех хĕвел тăрать, зарядкăна йыхăрать» ятпа зарядка иртрĕ. Унта Шупашкарти 106-мĕш «Кораблик» ача садĕнчи аслă тата хатĕрленÿ ушкăнĕсем хутшăнчĕç.

Каç пуларахпа, хĕвел анас чухне, кăнтăртан кăваккăн-шуррăн курăнса катрамланнă çумăр пĕлĕчĕсем тухрĕç. Çакна пула Марина, тем пек шыва кĕрес килсен те, пĕве хĕррине кайма шухăшламарĕ. Вара çурт çумĕнчи сак çине пырса ларчĕ. Çумăр пĕлĕчĕсене сăнама тытăнчĕ. Акă, çиçĕм çиçрĕ. Майĕпен аслати кăлтăртатса иртрĕ.