Архив - 17 Июл, 2015 - Хыпар

Чăваш Ен Пуçлăхĕн тивĕçĕсене вăхăтлăх пурнăçлакан Михаил Игнатьев "Этническая Чувашия" туризмпа рекреаци кластерне тăвасси" инвестици проектне пурнăçа кĕртессипе çыхăннă ыйтусемпе канашлу ирттернĕ.

Атăл пуллисенчен ытларахăшĕ çуркунне ÿсентăран туни-çулçи çине вăлча сапать.

Шурсухалсем Сиккасси ялĕ таврашĕнчи вăрманта ĕлĕк пăши, хир сысни, мулкач, пакша, кашкăр, тилĕ кĕшĕлтетнĕ теççĕ.

Тăван çĕршывăн Аслă вăрçин çулĕсенче тукмак хÿресем хунани, сурăхсене тапăнни çинчен каласа параççĕ. Сывлăхĕ начаррипе е салтака кайма çул иртнипе Хĕрлĕ Çара илмен сунарçăсем вĕсене тытса пĕтереймен.

Сĕнтĕрвăрри районĕнчи Хуракасси ялĕнче 1950 çулсенче 300 ытла килччĕ, 1000 ытла çын пурăннă. Эпĕ çуралса ÿснĕ Тутаркасси /халĕ - Игнатьев/ урамĕнче 50 яхăн килти хуçалăхчĕ. Кашни çемьерех 5-6 ача çитĕннĕ.

Анатолий Юманăн халал-поэмине вуласа ларнă май сăнани-шухăшлани

"Пире, чăвашсене, мĕн çитмест?" тенĕ ыйтăва кашни чăвашах, тарăн шухăша кайса лармасăрах, хуравлама пултарĕччĕ: кÿршĕ-аршă, тус-юлташ, ĕçтеш-тантăш пултарнă ĕçĕн е пĕр-пĕр астăвăмăн пархатарне асăрхама васкамастпăр, е пачах "курмастпăр". Уншăн савăнас вырăнне кирек мĕнле япалара та /пыйтă шыранă пек/ çитменлĕх курма тăрăшатпăр. Ăçтан килет-ха çак туртăм?

Ăна пурте Укçине аппа теççĕ. Халăх йăли-йĕркине лайăх пĕлнĕшĕн хисеплеççĕ. Ача пăтти пĕçерсен, çамрăксем венчете тăрсан хăнана чĕнеççĕ, е çынна юлашки çула ăсатмалла-и /мĕн тăвăн, пурнăç йĕрки çапла/ - пурте унран сĕнÿ-канаш ыйтаççĕ.

Комсомольски районĕнчи Тукай ялĕн урамĕсем, уйрăмах Мăратпа Выçли, Питĕрти Нева проспектне аса илтереççĕ: вĕсем тÿрĕ, кашни сакăр çурта уйăракан пралуклă, тикĕс çул-йĕрлĕ, ирĕклĕ те сарлака. Пирĕн кил Мăрат енчен пырса кĕрсен пиллĕкмĕш çуртчĕ. Хамăр касра эпĕ вăрçă хыççăн çуралнă ачасенчен чи асли пулнă. Ман хыççăн çут тĕнчене Константиновсен Колипе Валерийĕ, Муллинсен Печчипе Толи, Прокопьевсен Валипе Валерийĕ, Медведевсен Алипе Славикĕ, хамăн йăмăкăмсем Нинапа Зина, тепĕр Медведевсен Нинипе Тамаркки килнĕ. Вĕтĕр-шакăр хушшинче чи пысăккин "статусне" илтсе эпĕ çак ушкăна ертсе çÿренĕ, чупнă-вылянă, урамри курăка тăпăлтарса çĕрĕк çăпата "кĕлтеленĕ", пÿрт умĕнчи тăпрана чавса "çурт-хуралтă" купаланă, итлемесен "малайсене" тÿпкесе те илнĕ.

Паянхи пурнăç çынна чĕре ăшши, кăмăл-сипет хаклăхĕсем çинчен шухăшлассинчен пистерсе пынăн туйăнать. Хальхи саманара пурте ăнăçлăх çинчен ĕмĕтленсе антăхаççĕ тейĕн. Харпăр хăйне лайăх пултăр - йĕри-тавра мĕнле сывлăш явăнни, ыттисем хăйсене еплерех туйни питех хумхантармасть. Çакă пирĕн ăрушăн пурнăç норми пулнине, шел те, куллен тенĕ пек тĕрлĕ ÿкерчĕксем ĕнентереççĕ.