Архив - Авг 2015

Кирилл Патриарх килни Чăваш Ен историне ылтăн саспаллисемпе çырăнчĕ

Халăх вĕрентĕвĕн асамлă мелĕсем

Хитре Тамар

Вăрçă хыççăнхи пĕремĕк

Медальсен шучĕ мар, пахалăхĕ пĕлтерĕшлĕ

Хăмăшлăхра

Харсăр чиперуксем

Çурла уйăхĕн пуçламăшĕ пирĕншĕн, республика çыннисемшĕн, Чăваш Ене Мускав тата Пĕтĕм Руç Патриархĕ Кирилл килнипе асра юлчĕ. Эпир тахçантанпах унпа тĕл пулма ĕмĕтленнĕ. Ăна чунран кĕтнĕ. Çакă Унăн Святейшестви çитес çĕре ĕненекенсем нихçанхинчен йышлă пухăннинченех палăрчĕ.

Пирĕншĕн тĕлĕнмелле çынсенчен пĕри – Геннадий Никандрович Волков, тĕнчипе паллă этнопедагог.

Ăсĕ çивĕч унăн, шухăшĕ тарăн. Геннадий Волковшăн анне – Турăпа пĕр тан. Ачан малашлăхĕ вăл хăйĕн амăшне еплерех хисеплесе ÿснинчен питех те нумай килет. Çавăнпа та эпир шкулта ачана амăшне хисеплесе ăна хăй пултарнă таран пулăшма, юратнине палăртса амăш чĕлхипе калаçма хистетпĕр.

Чăвашла пĕлмен чăвашсен пуç мими çутçанталăк хушнă пек аталанса пыраймасть. Анне чĕлхинче вара ăнлантарса пама май çук темле асамлă вăй пур. Çак вăй ачара пытарăнса тăракан хăвата вăратса çитĕнÿсем тума çул уçса пырать.

Канаш районĕнче пĕр пĕчĕк те илемлĕ ял пур - Аслăял. Маншăн унран пахи нимĕн те çук. Паллă ĕнтĕ - çуралнă кĕтесĕм вăл. Аван çынсем пурăнаççĕ кунта. Кашнин расна шăпа - хури, шурри, йÿççи, пылакки... Мĕн тăвăн-ха, пурнăç пĕр пек килмест-çке. Апла пулин те хамăр ялсене питĕ кăмăллатăп.

Манăн пĕрремĕш вĕрентекен Христина Терентьева 1929 çулхи нарăсăн 12-мĕшĕнче Çĕрпÿ районĕнчи Энĕшкассинче çуралнă. 1944 çулта çичĕ класс пĕтернĕ хыççăн Çĕрпÿри педагогика училищине вĕренме кĕнĕ. Кайран ăна Октябрьски районĕнчи Малти Пукаш ялне ĕçлеме янă.

Унтанпа 68 çул иртсе кайрĕ, анчах та эпĕ паянхи кунчченех вăл пире мĕнлерех кăмăлпа пĕрремĕш хут пĕрремĕш класа кĕтсе илнине астăватăп.

Спорт - пурнăçăн хĕрÿ те пысăк хăвăртлăхлă пайĕ. Ара, спортсменсем паян пĕр çĕршывра ăмăртаççĕ, ыран урăххине çитеççĕ. Ахальтен мар хăвăртрах, çÿллĕрех, вăйлăрах девизпа пурăнмаççĕ-тĕр. Шупашкарти "Олимпийский" стадионта çăмăл атлетикăн Раççей чемпионачĕ иртрĕ. Чи маттурисен ятне илтме тивĕçнисем часах, çурла уйăхĕн 22-30-мĕшĕсенче, Пекинра тĕнче чемпионатĕнче çĕршывăмăр чысне хÿтĕлĕç.

Мĕн ачаран утă çулса ÿснĕ эпир. Çава тыттарма хăраман атте-анне. Пĕр касри темиçе кил пуçтарăнса каяканччĕ вăрмана. Тĕттĕмленмесĕр таврăнма та шухăшламан. Вăрманта кăвайт чĕртсе апатне хуранпа пĕçерсе çинĕ. Лайăх çанталăк пулсан утта пĕр эрнере тирпейлесе кĕртекенччĕ. Кÿршĕ Алешăпа ăмăртса çулни те пулнă. Паллах, паккус вĕçне вăл çавах манран маларах тухатчĕ. Кайран ашшĕнчен çава туптама та вĕренчĕ. Кăнтăр вăхăтĕнче пурте каннă чухне пĕчченех шаккаса ларатчĕ.

Наина Ельцина - Раççей пĕрремĕш президенчĕн тăлăх арăмĕ Николай Сванидзе, журналист:

- Маншăн Наина Иосифовна - Раççейри пĕрремĕш леди. Яланлăхах. Унран лайăхраххине, маттуртараххине, пултаруллăраххине курмастăп. Вăл лайăх воспитани илнĕ, хăйне тыткалама пĕлет, çын умĕнче вăл нихăçан та Борис Николаевич умĕнче каçăрăлса тăман.

Яланах мăшăрĕ хыçĕнчеччĕ вăл - унăн мĕлки пек. Çав вăхăтрах Наина Иосифовна нихăçан та сăрă шăши пулман. Хĕрарăм упăшкипе яланах пĕр шухăшлă пулни паллă. Борис Николаевичшăн çирĕп тылччĕ вăл. Питĕ лăпкă, питĕ ăслă.