Вите ан пушантăр

ЧР Министрсен Кабинечĕн Председателĕн заместителĕ — ЧР Пуçлăхĕн Администрацийĕн ертÿçи Юрий Васильев раштавăн 23-мĕшĕнче Правительство çуртĕнче кил хуçалăхĕсенчен сĕт пухассипе, унăн пахалăхĕпе тата сутлăх хакĕпе çыхăннă ыйтусемпе канашлу ирттерчĕ.

Сутлăх сĕт хакĕ

Унта ЧР Министрсен Кабинечĕн Председателĕн заместителĕ — ял хуçалăх министрĕ Сергей Артамонов, район администрацийĕсен пуçлăхĕсем, кил хуçалăхĕсенчен сĕт пуçтаракан, ăна тирпейлекен предприятисен представителĕсем хутшăнчĕç. С.Артамонов пĕлтернĕ тăрăх — кăçалхи кăрлач-чÿк уйăхĕсенче республикăри мĕн пур хуçалăхсенче — 403,8 пин, çав шутра кил хуçалăхĕсенче 260,7 пин тонна /пĕтĕм калăпăшăн 64,6%/ сĕт суса илнĕ. 2017 çулхи кĕркунне-хĕлле çĕршывра, вăл шутра федерацин Атăлçи округĕнче унăн сутлăх хакĕ пĕлтĕрхи-виçĕм çулхинчен пĕчĕкрех. Райадминистрацисем Ял хуçалăх министерствине хыпарланă тăрăх — раштавăн 22-мĕшĕ тĕлне кашни литр сĕтшĕн кил хуçалăхĕсене вăтамран 18 тенкĕ те 90 пус — çулталăк каяллахинчен 3 тенкĕ /13,7%/ сахалрах — тÿленĕ. Продукци пухакансем иртнĕ эрнере республикипе хака — 60 пус, уйрăммăн илсен Красноармейски районĕнче — 2, Элĕк, Йĕпреç, Хĕрлĕ Чутай, Муркаш районĕсенче — 1-ер тенкĕ, Комсомольскипе Шăмăршă районĕсенче 50-шар пус чакарнă.

Раççей Ял хуçалăх министерствин

мониторингĕ Чăваш Енри ял хуçалăх

организацийĕсене кашни литр сĕте вă-

тамран 22 тенкĕ те 11 пуспа — çулталăк

каяллахинчен 14,7% йÿнĕрех хакпа —

йышăннине, федерацин Атăлçи округĕ-

нче ку 8-мĕш кăтарту пулнине палăр-

тнă. Самар, Ульяновск, Пенза, Орен-

бург облаçĕсенче, Мари Элта сутлăх

хак пирĕннинчен пĕчĕкрех.

— Ялта пурăнакансенчен пысăк

пайĕн ĕç вырăнĕ — кил хуçалăхĕ, — терĕ

Ю.Васильев. — Вăл çемьесене укçа са-

маях ĕçлесе илме май парать. Пĕрисем

темиçе ĕне, теприсем пĕрер усраççĕ,

ытлашши сĕте сутса тупăш тăваççĕ.

Продукци пуçтаракансем иртнĕ эрне-

ре уншăн сахалрах тÿлеме пуçлани ĕне

усракансене питĕ пăшăрхантарать. Кун

пекки нихăш çул та пулман.

Сутлăх хак раштав уйăхĕнчех чакни

республика Пуçлăхĕпе Министрсен Ка-

бинетне тивĕçлĕ утăмсем тума хисте-

нине палăртрĕ канашлăва ертсе пы-

ракан. Ăна çитес уйăхсенче 18 тенкĕ

те 90 пус шайĕнчен антармасăр тыт-

са тăма сĕнчĕ.

Ял хуçалăх министерствин «Агро-

Инновацисем» предприятийĕ пĕлтернĕ

тăрăх — раштавăн 21-мĕшĕ тĕлне ре-

спубликăри тирпейлекен предприяти-

сем 1-мĕш сортлă сивĕтнĕ сĕтĕн каш-

ни литрне 22 тенкĕ те 11 пуспа — çул-

талăк каяллахинчен 14,7% йÿнĕрех хак-

па — йышăннă. Уйрăммăн илсен иртнĕ

эрнере «Ядринмолоко», «Аккондмоло-

ко», «Молочное Дело — Ивня», «Вур-

нары Завод СОМ» обществăсем са-

халрах тÿлеме пуçланă. Ял хуçалăх

организацийĕсен ертÿçисем сăлтав-

не ăнланма пултараймаççĕ. Заводсем

кĕркунне-хĕлле сĕт ытларах ыйтнине,

уншăн лайăхрах тÿленине шута илсе

кăçалхи 11 уйăхра ăна 3,7% нумайрах

туса илсе савăнтарчĕç. С.Артамонов

ăна çĕршывра халех йÿнетнине чикĕ

леш енчен кăçал пĕлтĕрхинчен Раççее

типĕтнĕ сĕт — 15%, услам çу 22% ну-

майрах илсе килнипе ăнлантарчĕ.

Кашни килограмм типĕтнĕ сĕтĕн курт-

тăммăн сутмалли хакне — 130, услам

çăвăнне 260 тенкĕ таран чакарнă. Кун-

сăр пуçне кăçал çĕршывра типĕтнĕ

сĕтпе услам çăвăн интервенцине ирт-

термен, вĕсене Раççейĕн патшалăх ре-

зервне хывман. Кил хуçалăхĕсенчен

пуçтаракан сĕтĕн сутлăх хакне хальхи

вăхăтра 18-19 тенкĕ шайĕнче çеç тыт-

са тăни республика тулашĕнчи тир-

пейлекен предприятисем тупăш илес-

сишĕн хака ятарласа хăпартманнипе

те çыхăннă.

Нумай кил хуçалăхĕнче туса илекен

сĕт пахалăхĕ çав-çавах пĕчĕк. ЧР Пат-

шалăх ветеринари службин ял çынни-

сене лайăх продукци сутма пулăшмал-

ла. Вăл иртнĕ çулсенче сĕте тĕрĕсле-

се, паха продукци сутма вĕрент-

се хăйĕн тивĕçне аван пурнăçларĕ.

«Юлашки вăхăтра ĕçе вăйсăрлатрĕ.

Ăна çĕнĕрен йĕркелесе ямалла», —

терĕ Ю.Васильев. Сутлăх хака чакарнă

районсен администрацийĕсене крити-

клерĕ. «Ытлашши сĕте сутакан çемье-

сене кÿрентерме ан парăр. Хаксем-

пе куллен кăсăкланăр, вĕсене респу-

бликăн вăтам шайĕнче тытса тăрас-

сишĕн тăрăшăр», — терĕ. Çавăн пекех

вăл районсемпе ял тăрăхĕсен админи-

страцийĕсене, сĕт пахалăхĕшĕн ява-

плă ветеринари службине, тĕрĕслев-

надзор органне кил хуçалăхĕсенчен

пуçтаракан продукцин сутлăх хакне пĕр

шайра тытса тăрас тĕллевпе тивĕçлĕ

ĕçсем пурнăçлама хушрĕ. Малалла вулас...