100 çулччен пурăнма ĕмĕтленетчĕ

Пирĕн юратнă анне, Ольга Сергеевна Орлова /Любимова/, вăрçăпа ĕç ветеранĕ, Комсомольски районĕнчи Аслă Çĕрпÿел ялĕнче çуралса ÿснĕ. Вăрăм пурнăçĕнче хура-шурне самаях курнă, телейлĕ самантсем те пулнă.

1940 çулта Патăрьелĕнчи педагогика училищинчен вĕренсе тухнă вăл. Икĕ çул тăван тăрăхри Хирти Явăшри шкулта кĕçĕн класс ачисене вĕрентнĕ. Ĕçленĕ вăхăтрах ялти çамрăксемпе туслашнă, концерт-спектакль лартнă, балалайка ăста каланă, улахра алĕç тунă. Мĕн чухлĕ такмак, ташă кĕвви пĕлмен-ши вăл?

Шел, ырă пурнăç вăраха пыман. Каччăсемпе хĕрсен шухăш-ĕмĕтне вăрçă татнă. 1942 çулхи май уйăхĕн вĕçĕнче 7 учительницăран /пурте çамрăк хĕрсем пулнă/ пĕрне - аннене - повестка пырса панă. 7 çухрăмри тăван ялне çитнĕ анне, ял халăхĕ ирех салтак юрри юрласа хĕре вăрçа ăсатнă. Пикесенчен вăрçа каяканни урăх пулман. Ун умĕн пиччĕшне илсе кайнă. Шел, пиччĕшĕ çав çулах Ржев хули патĕнчи çапăçура йывăр аманса вилнĕ. Унăн виçĕ ачи тăлăха юлнă.

Районти çар комиссариатĕнчен 20 хĕртен 7-шне Шупашкара илсе кайнă. Унта анне авиасигнальщицăна вĕрентекен взвода лекнĕ. Вĕсене тепĕр уйăхран Мускава ăсатнă, унтан - Липецк облаçĕнчи Елец хулине. Çавăнта пуçланнă аннен вăрçă пурнăçĕ. Малалла вулас...