Архив - Тантăш

«Çурта лартнипе çурт лартаймăн», – тенĕ ĕлĕкех хисеплĕ шур сухалсем. Чăнах та, çурт-йĕр çавăрасси нихăçан та çăмăл ĕç шутланман. Хăтлă та илемлĕ пÿрт хуçи пуличчен самаях тар тăкмалла. Юрать-ха, халăхра пĕр-пĕр-не пулăшас йăла пур. Унсăрăн тата та тертлĕ килмелле. Телее, хăш-пĕр тăрăхра ниме йĕркине халĕ те пăрахăçламан. Ку, паллах, савăнтарать. Ырă тĕслĕхе ыттисем те тĕпе хурсассăн, паха йăлана каялла тавăрсассăн тем пекех аванччĕ... Хавхаланса, пĕр-пĕрне ăнланса ĕçлени йывăрлăхсене парăнтарма, тăрăшуллăрах пулма хистет-çке-ха. Кил илемĕ – килĕшÿ.

2015 çулхи çу уйăхĕн 27-мĕшĕнче вилĕмсĕр «Нарспи» авторĕ Константин Иванов çуралнăранпа 125 çул çитĕ. Константин Васильевич историе поэт пек кăна кĕрсе юлман. Вăл çавăн пекех – драматург, тăлмачă, прозаик, фольклорист, ÿнерçĕ тата чăваш литературин никĕс-левçисенчен пĕри. Унăн пултарулăхне чăвашсем кăна мар, ытти халăх çыннисем те пысăка хурса хакланă, хаклаççĕ, хаклĕç те.

Авăн уйăхĕн 9-мĕшĕнче тĕнчипе паллă синолог – Чăваш Енĕн чысĕ те мухтавĕ Никита Бичурин çуралнăранпа 237 çул çитрĕ. Кÿкеç поселокĕнчи «Н.Я. Бичурин тата хальхи самана» музей çак паллă куна асăнса «Бичурин вулавĕ-сем» ирттерчĕ. Вулав паллă ăсчахсене те, студентсене те, шкул ачисене те пĕрлештерет.

Гродно хулинчи историпе тавра пĕлÿ музейĕнче Лида Вашкевич сăн ÿкерчĕкĕ пур. Пионер галстукĕ те çавăнтах. Çар заданине кайнă чухне те хĕр ача унран уйрăлман.

Кантăк айĕнче – хура сумка. Партизансем патне çитерме Лида унта хĕç-пăшал, взрывчатка тата хутсем чиксе çÿренĕ.

Паянхи кун чупу – чĕре ĕçне ла-йăхлатакан чи ăнăçлă мелсенчен пĕри. Вăл юн пусăмне те йĕркелет. Ку ĕçре çанталăк хăратаймасть: хуть те хăçан тата кирек ăçта чупма юрать. Ытлашши хыпаланмалла мар çеç, вара чупни этемшĕн эмел пекех пулĕ.

Çĕнĕ вĕренÿ çулĕ пуçланчĕ. Хăшĕ-пĕри вара пĕрремĕш хут парта хушшине ларчĕ. Паллах, пурнăç йĕркине çапла ăнсăртран улăштарма çăмăл мар.

Миопи (куç çывăхрине кăна курни), гастрит, çурăм шăмми кукăрăлни. Малалла вара невроз чирĕ пуçланать, физкультурăпа тăхтавсенче ăнсăртран аманма пулать.

Акă çĕнĕ вĕренÿ çулĕ пуçланчĕ. Класри тусĕсемшĕн тата ырă кăмăллă вĕрентекенсемшĕн тунсăхланă ачасем каллех парта хушшине ларма хăнăхаççĕ. Хăшĕ-пĕриншĕн вара кăçал пĕрремĕш шăнкăрав янăрарĕ. Ĕнер кăна ача садне çул такăрлататчĕç çак шăпăрлансем. Сиссе те юлаймарăмăр, паян вĕсем – шкул ачисем.

(Вĕçĕ. Пуçламăшĕ 34-35-мĕш номерсенче.)

«Пичче, кайăр!»

... Çĕрле такам алăкран вăйлă шаккарĕ. Григорий вырăн çинчен сиксе тăчĕ те минтер айĕнчен пистолетне кăларчĕ.