Чун киленĕçĕ йăлăхтармасть. Çĕмĕрле районĕнчи Юманай ялĕнче пурăнакан Римма Сергеева 30 çула яхăн тĕрлет. Вăл çак ĕçе качча кайичченех хăнăхнă. Çемье çавăрсан вара тĕрĕпе пушшех кăсăкланнă. Ара, хунямăшĕ те тĕрĕ ăсти пулнă-çке.
Ака уйăхĕн 1-мĕшĕнче Раççейре çуркуннехи призыв пуçланчĕ. Генштаб планĕпе килĕшÿллĕн - кăçал çĕр-шыв умĕнчи тивĕçе 154 пин ытла çамрăк пурнăçлĕ.
Статьясен ярăмне малалла тăсма Комсомольски районĕнчи Нĕркеç ялне çитсе килтĕм. Унта Совет Союзĕн Геройĕ Георгий Чернов çуралнă.
Ĕлĕкрех, эпир ача чух, чăваш ялĕсенче хуçасăр килсем пулманпа пĕрех. Нумай ачаллă çемьесенче пурăнакансем кĕçĕн шăллĕне тĕп киле хăварса уйрăлса тухса çĕнĕрен хуçалăх çавăрнă. Тĕпрен илсен, тăван ялтах. Хуçалăх çавăрма вырăн илме хальхи пек йывăр пулман. Ял хуçалăхĕнче кашнине валлиех ĕçĕ тупăнсах пынă. Ан ÿркен кăна.
Иртнĕ çул пирĕн анкартинче вуçех те çĕр улми пулмарĕ, утă уйăхĕнчех аври хăмăрланса типсе ларчĕ. Паранки вара нимĕн чухлĕ те тухмарĕ. Пур пек çĕр улми те пĕтĕмпех шăтăк. Ăçтан тупăннă хытă хурт – пĕлместĕп. Тислĕк çуккипе тата горчица пирки питĕ лайăх удобрени тенипе умĕнхи çул çавна акса хăварнăччĕ, хĕле кĕриччен ăна çулмасăрах чĕре чавса варăнтартăмăр. Çуркунне ытти чухнехи пекех çĕр улми лартрăмăр. Горчицăна пула çапла хур куртăмăр-ши?
Хăш-пĕр журналта çине-çинех çĕр улми çеçкине татмаллине çыраççĕ. Анчах мĕншĕнне ăнлантармаççĕ.
Ака уйăхĕн 1-мĕшĕнчен социаллă пенсисем 17,1 процент ÿсеççĕ, федераци çăмăллăхĕсемпе усă куракансене уйăхсерен паракан тÿлевсем тата соцпакет хакĕ – 5 процент, ĕç пенсийĕсен страхлав пайĕ нарăс уйăхĕнчи ÿсĕмрен 1,7 процент пысăкланать. Çапла пĕлтерет Раççей Пенси фончĕн Чăваш Енри уйрăмĕ.
Чăваш Республикинче социаллă пенсин вăтам виçи 947 тенкĕ ÿссе 6522 тенке çитет, инвалид ачасен тата ачаранпах пĕрремĕш ушкăн инваличĕ шутланакансен – 1515 тенкĕ ÿссе 10376 тенке.
Пуян çынсем кăна усăллă апат-çимĕç çиме пултараççĕ. Пирĕн пеккисен вара мĕн тумалла?
Светлана Орлова.
Ыхрана çивĕтлесе хунă суханпа юнашар упратăп. Суханĕ чиперех тăрать-ха, анчах ыхра типсе пырать. Мĕн тумалла-ши?
Лайăххисене суйласа кĕленчене тултармалла, капрон хупăпа хупса сивĕтмĕше (холодильника) лартмалла. Типме пуçланисене те урăх кĕленчене тултарса çавăнтах лартăр. Çулла унпа настойка туса ÿсен-тăрана сиенлĕ хурт-кăпшанкăран хÿтĕлеме пултаратăр.
Çанталăк ăшăтсан, туратсем çинче пĕрремĕш папкасем курăнма пуçласан сад-пахчари йывăç-тĕ-ме, ун айĕнчи лаптăксене им-çампа сирпĕтмелле.
Йывăçсене извеç шĕвекĕпе пĕрĕхни. Çак им-çампа «шуратнă» йывăç-тĕм ахаль чухнехинчен 5-7 кун каярах çеçке çурать, çакă вĕсене çурхи тăм ÿкнĕ вăхăтра упрама пулăшать. Извеç сĕчĕ туратсене çÿхе сийпе хуплани вĕсем çинче хĕл каçакан сиенлĕ хурт-кăпшанкă личинкисенчен, куколкăсенчен, кăпшанкăсем хывакан çăмартасенчен хÿтĕлет.
Ирĕлчĕке хатĕрлеме ансат: тин çеç сÿнтернĕ 1-2 кг извеçе 10 литр шывра ирĕлтермелле.
СУРСКИЙ РУБЕЖСКИЙ
Чăвашла верси
Русская версия
