Архив - Хресчен сасси

ЧР ял хуçалăх министрне Сергей Павлова Красноармейскинче пурăнакансем çĕр улмине халалласа Чăваш Енре палăк лартма сĕннĕ. «Хаяр вăрçă тата ун хыççăнхи çулсенче çак пахча çимĕç чылай çынна вилĕмрен çăлнă», – тенĕ вĕсем. Паллах, министр тÿрех хурав парайман. Ку ыйтăва регионсен хушшинчи «Çĕр улми – 2014» куравра пăхса тухма палăртнă. Вăл кăçал нарăс уйăхĕн 20-21-мĕшĕсенче иртет.

Туратран хунав ĕрчетмешкĕн алоэ сĕткенĕ пулăшать тенине илтнĕ. Мĕнле майпа-ши?

Алина Карпова. Куславкка.

Ку чăн та çапла. Виçĕ çултан кая мар ÿснĕ алоэ çулçине касиччен пĕр эрне пач та шăвармалла мар. Кайран темиçе çулçине касмалла, хутпа чĕркесе 2 эрнелĕхе сивĕтмĕше (холодильника) хумалла. Çакăн хыççăн алоэ сĕткенне пăчăртаса кăлараççĕ те унта тымарлантармалли турат вĕçне чикеççĕ, 10-12 сехет тытнă хыççăн çĕр ăшне куçарса лартаççĕ.

Вăрăм çула тухиччен чиркĕве кĕрсе çурта çутать вăл. Чипер-йĕркеллĕ çаврăнса килесчĕ, хĕрĕме ура çине тăратасчĕ тесе кĕлтăвать. Кама шанăн ĕнтĕ? Икĕ çул каялла мăшăрне пытарчĕ. Хĕрĕ кăçал шкултан вĕренсе тухать. Малашне укçа тата ытларах кирлĕ пулĕ. Ирĕксĕрех инçе çула тухма тивет. Чĕлхе вĕçне вара ялан тенĕ пек çак сăмахсем килеççĕ:

Елчĕк район администрацийĕн ял хуçалăх пайĕн тĕп зоотехникĕпе Ирина Горшковăпа выльăх-чĕрлĕх отраслĕ пĕлтĕр мĕнле аталанни çинчен калаçатпăр. Çулталăк вĕçленнĕ, пĕтĕмлетÿ тума вăхăт-çке. Итлетĕп те тĕлĕнетĕп: ял хуçалăх предприятийĕсен кăтартăвĕсем ÿснĕ, темиçе инвестици проектне пурнăçа кĕртнĕ... Пурте аван. "Уксахлакан хуçалăхсем çук-им районта?" – тĕпчетĕп эпĕ. Кăсăкланма сăлтав пур: ара, хальччен хам ĕçлесе пурăннă тăрăхра чипер, йĕркеллĕ хуçалăхсен шучĕ иккĕ-виççĕрен иртместчĕ, ыттисем аран кăна "сывлатчĕç". "Экономика тĕлĕшĕнчен хавшакраххисем пур-ха.

Хыт кукар ертÿçĕ

Хăш-пĕр ертÿçĕ çынсене тÿлевсĕр ĕçлеттерсе тупăш илесшĕн.

Тăвай районĕнчи «Сельхозхими» пĕрлешÿ директорĕ Решит Галимзянов укçи пур çĕртех 14 ĕçчене икĕ уйăх пĕр пус та тÿлемен. Парăм 250 пин тенке çитнĕ. Унсăр пуçне ертÿçĕ пурлăх сутса тунă тупăша хăйĕн кĕсйине чикме те вăтанман.

Судра вăл хăйĕн айăпне йышăннă. Çапах та чавса çывăх пулсан та çыртаймăн халĕ. Пуçлăха условлă майпа 4 çуллăха ирĕкрен хăтарнă, 110 пин тенкĕлĕх штрафланă.

Полицие хирĕç тăнă

Раççей Федерацийĕн правительстви хăй тĕллĕн çÿрекен машинăсене тата ытти йышши çакнашкал техникăна юсавлăх тĕлĕшĕнчен тĕрĕслемелли çĕнĕ правилăсене «правила проведения технического осмотра» çирĕплетнĕ.

Техника шайне шута илсе

Иртнĕ çул республикăри çулсем çинче 2046 инкек пулнă, 253 çын вилнĕ. Çак шутран 135-ĕшĕн пурнăçĕ вырăнтах татăлнă, урăхла каласан, васкавлă медицина пулăшăвĕ килсе çитичченех. Ыттисем пульницасенче куç хупнă.

Ку кăтартусемпе ЧР Шалти ĕçсен министерствин хăрушсăрлăх инспекцийĕн управленийĕ пресс-конференцире паллаштарнă.

Çул çинчи инкексемшĕн ытларах чухне водительсем айăплă: хирĕç килекен автомашинăсен çулĕ çине кĕрсе каяççĕ, пăрăнкăçсенчен тĕрĕс мар иртеççĕ, хăвăртлăха ÿстереççĕ тата ытти те.

Ял çынни уттине те çулать, вуттине те çурать, Çурçĕр полюсне те çитсе килет. Унта виçĕ сехет çурă пулнă хушăра шур упасенех курма тÿр килмен Канаш районĕнчи Янкăлч ялĕнче пурăнакан Николай Егорович Николаева, анчах тĕлĕнмелле çул çÿрев çинчен вăл сехечĕ-сехечĕпе каласа пама хатĕр. Инçе çула тухнăранпа кăçалхи ака уйăхĕнче çичĕ çул çитсе пырать. Никама та манман, нимĕн те манăçман. Тепĕр тесен, епле манăн-ха паллă ентешĕ, Раççей паттăрĕ Николай Гаврилов, ĕмĕр асра юлмалла сума сунине? Çурçĕр полюсне çитни кăнтăрта канса килни мар.

Сочире Олимп вăййисем пуçланиччен шутлă кунсем юлчĕç. Иртнĕ эрнере Чăваш Енри волонтерсен пĕр ушкăнĕ тĕнче ăмăртăвĕн тĕп хулине тухса кайрĕ. Вĕсем - Мускав автомобильпе çул-йĕр институчĕн Шупашкарти филиалĕн студенчĕсем. 26 çамрăк Сочири вокзалсемпе аэропортсенче хăнасене кĕтсе илĕ, спортсменсене ăмăрту вырăнĕсене çитме пулăшĕ, транспорт юхăмне йĕркелĕ. Аслă шкул студенчĕсен тепĕр ушкăнĕ (50 волонтер) Паралимп вăййисене йĕркелеме пулăшĕ.

2013 çул пирĕн республикăри физкультурăпа спорт аталанăвĕн историне яланлăхах кĕрсе юлĕ. Раççей Федерацийĕн регионсен хушшинче пĕлтĕр ирттернĕ конкурсра Чăваш Ен пуçласа пĕрремĕш вырăна тухрĕ. Раштав уйăхĕн варринче РФ физкультурăпа спорт министрĕ В.Мутко «Раççей регионĕ» кубока тата ытти наградăна Чăваш Ен Пуçлăхне М.Игнатьева пачĕ.

Пĕлтерĕшлĕ çак çитĕнÿре республика ертÿçисен - Михаил Игнатьевпа ЧР Патшалăх Канашĕн Председателĕн Юрий Поповăн - тÿпи çав тери пысăк. Иккĕшĕ те вĕсем ачаранах спортпа туслă. Çитĕнекен ăрăва халĕ те ырă тĕслĕх кăтартаççĕ.