Архив - Хресчен сасси

Мĕн тери типтерлĕ, таса, лăпкă Елчĕк районĕнчи Мучар ялĕ. Çурчĕсем шукăль, айлăк-тайлăккисене асăрхамарăм. Ялпа юнашар асфальт çул иртет. Кил-çуртра çут çанталăк газĕ çунать. Шывĕ те пÿртрех. Çакăн хыççăн хама пĕчĕк те пĕтсе пыракан яла çул кăтартса яракансене ĕненес килмерĕ, анчах вĕсен сăмахĕ тÿрре тухрĕ.

Урă мар водитель айăпĕпе çул çинче питех те нумай инкек пулса иртет. Руль умне ÿсĕр ларакана темĕн пек хытараççĕ – правине туртса илеççĕ, штраф хураççĕ, темиçе талăка хупса та лартаççĕ, анчах вĕсемшĕн пур пĕрех ик айкки те тăвайкки темелле.

Çак уйăхăн 10-12-мĕшĕсенче республикăра "Урă мар водитель" рейд йĕркеленĕ. Тăтăшах иртет вăл, анчах ÿсĕрле е мухмăрла çула тухнă водительсен йышĕ чакма пĕлмест. Хальхинче виçĕ кунра полици ĕçченĕсем 122 çынна тытса чарнă, вĕсенчен 47-шĕ хăйсем урă маррине тухтăрсем патĕнче тĕрĕслеттерме килĕшмен.

Ялта ĕç çукки çинчен калаçатпăр час-часах. Комсомольски район сайтне кĕнĕ май ĕç вырăнĕсем пуррине асăрхарăм. Тĕрлĕ хуçалăхра выльăх тухтăрĕ, зоотехник, агроном, инженер, механизатор тата ытти специалист кирлĕ. Пурне те тара илнĕ хваттерпе тивĕçтереççĕ. Ĕç укçи тĕрлĕрен. Сăмахран, выльăх тухтăрĕн – 10000 тенкĕ, тĕп агрономăн – 11142, трактористăн – 10000, дояркăн – 8000, хуралçăн – 5500.

Тÿскелсем районти ытти çыншăн тĕслĕх шутланаççĕ. Пур енĕпе те маттур вĕсем: ĕçлес, юрлас-ташлас тĕлĕшпе те, спортра та малтисен ретĕнче. Пĕр-пĕринпе туслă пурăнни йывăрлăха çĕнтерме пулăшать. Акă чылай çул маларах çамрăксем субботниксем йĕркелесе спортзал, ташă площадкипе парк тунă, темиçе пĕве пĕвеленĕ. Унта пулăсем янă.

– "Хресчен сасси" хаçатра хамăр ял çыннисен сăнĕсене куртăм та çав тери хĕпĕртерĕм,– эпир ăçтан килнине пĕлсен калаçăва тÿрех çакăнтан пуçларĕ Шупашкар районĕнчи Атăльялта пурăнакан Лидия Фадеева.– Пирĕн тăрăхра маттур та ĕçчен чăвашсем пурăнаççĕ. Вĕсене хаçатра кăларса пархатарлă ĕç тăватăр.

Пахча çимĕçне курăк шывĕпе апатлантарни лайăх пулни çинчен çыратăр. Калăр-ха, тархасшăн, курăка каткана çу тăршшĕпех хушса пыма юрать-и? Шур утипе шĕпĕн курăкне яма юрать-и унта? Шĕвеке хупласан е хупламасан аван?

Лариса Макарова. Тăвай районĕ.

Çулла чылайăшĕ ачисене яла, аслашшĕ-асламăшĕ, кукашшĕ-кукамăшĕ патне ăсатать. Уçă сывлăшпа сывлаччăр, канччăр, шкула кайиччен вăй пухчăр теççĕ. Ялта улми-çырли те куç тулли-çке. Качака е ĕне сĕтне ĕçни, килти чăх çăмартине çисе пурăнни мĕне тăрать! Ял – ырлăх. Анчах хăшĕ-пĕриншĕн вăхăтлăх кану ирĕке тухнипе танах. Ашшĕ-амăшĕ инçетре, асламăшĕсем вара юратнă мăнукĕсене пуçран кăна шăлаççĕ.

Çуркунне тата çăвăн пĕрремĕш çурринче хĕрелекен çырлана вараламасăр органика хывмалла. Урăхла каласан 1-2 уйăхра пĕр хут 1 тăваткал çĕр пуçне 3-5 кг навус е компост тăкмалла. Утă уйăхĕн вĕçĕнчен вара – кĕлпе: 3-4 эрнере пĕр хут 1 тăваткал метра 200-300 г кĕл (пĕр тĕм пуçне 2 чей кашăкĕ).

Пĕтĕм Раççейри афганецсен тата çарта сусăрланнисен "Вăрçă инваличĕ" обществăлла организацин Чăваш Енри пĕрлĕхĕ Муркаш районĕнче черетлĕ культурăпа спорт мероприятийĕ ирттерчĕ. "Ветерансемпе инвалидсем – сывă пурнăç йĕркишĕн" ят панă ăна.

Алла çава тытнă Валентина Семенова Мучар ял (Елчĕк районĕ) урамĕпе васкать. "Кăнтăр апачĕ вăхăтĕнче те канасшăн мар сутуçă", – пуçра тÿрех вĕçсе илчĕ шухăш. Тинтерех кăна лавккара паллашнăччĕ унпа. "Çулма мар, çавана туптама парасшăн", – терĕ пире сăмах хушнă май.