Архив - 2014 - Хресчен сасси

Республикăра 100 çул е ытларах пурăнакан сахал. Вулакана вĕсенчен пĕринпе Куславкка районĕнчи Минкĕш ялĕнчи ырă кăмăллă та хастар Александра Соловьевăпа паллаштарасшăн. Вăл 7 çулта тăлăха юлнă. Ашшĕпе амăшĕ выçăпа вилнĕ.

Çулла качака туяннăччĕ. Çăвĕпех уйра кăкарăнчăкра пулнă, каçпа сарайне хупаттăм. Халĕ тăтăшах хупăнса тăрать, картишне уçăлма кăна кăларатăп. Çакна асăрхама пуçларăм: качака утнă чухне уксахлать, тăнă вăхăтра вара хăрах ури çине тĕревленесшĕн мар. Мĕн пулчĕ-ши качакапа?

Юлия Иванова. Çĕрпÿ районĕ.

Кавăна чылайăшĕ сап-сарă ăшлăхĕшĕн юратать. Анчах унăн тĕшши те питĕ усăллă.

Кавăн тĕшши - организм çăмăллăн йышăнакан белокпа, аргининпа, фолипе глютамин кислотисемпе пуян, унта холин, лютеин, кукурбитин, ниацин, Е витамин, тимĕр, фосфор, магни, пăхăр, марганец, кальци, селен пур. Цинк ăçта нумай тетĕр? Кавăнра! Вăл вара иммунитет тытăмĕпе хырăмлăхай парĕн ĕçне йĕркелеме, вăхăтсăр ватăласран хÿтĕленме кирлĕ.

Тухтăр вăл е ку эмеле çырса панă чухне ăна хăш вăхăтра тата мĕнпе ĕçмеллине палăртать. Анчах хăш-пĕр эмеле мĕнле ĕçмеллине инструкцире те палăртмаççĕ.

Антибиотиксемпе сипленнĕ хушăра сĕт, тăпăрчă, сыр, маринадланă, консервланă çимĕçсем çиме хушмаççĕ.

Сульфаниламидсем микробсене хирĕç кĕрешме пулăшаççĕ. Вĕсемпе усă курнă вăхăтра çуллă апат-çимĕçпе выльăх ăш-чиккинчен хатĕрленине çиме юрамасть. Сахăрпа çăкăр таврашĕ, йÿçĕкрех çырла, ешĕл çимĕç сахалрах çимелле. Унсăрăн пÿрере чул пухăнма пултарать.

Виç хĕрарăм пĕр пасар тенĕ. Коридор вĕçне пухăннă хĕрарăмсем хĕрсех тем пакăлтатнине кура вĕсем патне пытăм. Ак хайхи, тахçан, вунтăватă- вунпилĕк çул каялла, редакцире пĕрле ĕçленĕ хĕрарăм тăра парать. Пач та улшăнман: ыраш улăм пек саратнă çÿçне кăкăрĕ умне янă, тутине хĕп-хĕрлĕ писевпе сăрланă. Сăн-пичĕ çуталса-ялкăшса тăрать. Хулпуççи çине уртса янă кĕрен тĕслĕ сарлака пурçăн шарфĕ тата мĕнлерех хÿхĕм.

- Ай-уй, хăçантанпа курман сана, - ыттисенчен хăпса ман ума пырса тăчĕ хайхи. – Пĕлетĕн-и эпĕ халĕ камне?

Хулпуççине сиктернине кура малалла такăртаттарма тытăнчĕ.

Тÿсĕмлĕ çав ял çынни. Хăйĕн вăйĕпе çурт хăпартнă чухне мĕн чухлĕ тертленет пулĕ. Ăна туса пĕтерсен, пурăнма куçас тенĕ вăхăтра та, нуши хыçранах çÿрет. Ĕмĕтленнĕ çурта куçасси темех мар, анчах паянхи ăру çутăсăр пурăнма хăнăхман-çке.

Елчĕк районĕнчи Ленин ячĕллĕ хуçалăх хăй вăхăтĕнче миллионер колхозсен йышне кĕнĕ. Унăн ячĕ таврара кĕрлесе çеç тăнă. Анчах пасар реформисен тапхăрĕнче хуçалăх вăй-халĕ самаях хавшанă. Пилĕк çул каялла ăна Валерий Падуев ертсе пыма тытăннă. Йывăр лав вырăнтан тапраннă ĕнтĕ.