Архив - 6 Ноя, 2014 - Хыпар

Мĕнле пурăнаççĕ пирĕн кÿршĕсем?      «Çул тата газ пур, апла тăк пĕтместпĕр-ха», - теççĕ Куславкка районĕнчи Çÿлти Улмалуй ялĕнче кун кунлакансем. Чăн та, «тĕнче шăтăкĕнче» ларакан тата хăйĕн йышĕпе сăнне çухатса пыракан ялсемшĕн асфальт çул тата кăвак çулăм пурри питĕ пĕлтерĕшлĕ.

Ачисем ашшĕ-амăшĕ çине алă çĕклесси пулкалать, вĕсене ниепле те тÿрре кăларма çук, анчах Канаш районĕнче пулнă преступлени - чăннипех ытла та киревсĕр, тискер.

Следстви комитечĕн вырăнти пайĕ 54 çулти арçын тĕлĕшпе пуçарнă уголовлă ĕçе тĕпчесе пĕтернĕ ĕнтĕ. Ăна Уголовлă кодексăн темиçе статйипе айăплаççĕ - çынна вĕлерессипе хăратнинчен пуçласа мăшкăл кăтартни таранах. Мăшкăл тÿснĕ хĕрарăм вара - преступникăн... амăшĕ.

Утмăл çул пĕрле вĕсем, упăшкипе арăмĕ. Йÿç Шăхаль ялĕнче, Хулакасси тăкăрлăкĕнчи тăваттăмĕш çуртра, тĕпленнĕ Носковсем. "Мĕншĕн Хулакасси-ха? Урамĕ çеремлĕ, апла тăк ятне çут çанталăкпа та çыхăнтарма май килнĕ вĕт.

Професси ăсталăхне палăртакан тĕрлĕ конкурс республикăра чылай иртет. Вĕренÿ тытăмĕнче ĕçлекенсем "Çулталăк вĕрентекенĕ", "Çулталăк воспитателĕ", "Чи лайăх класс ертÿçи", "Чи лайăх соцпедагог" ятсене илессишĕн йĕркелекен ăмăртусене хăнăхса çитнĕ ĕнтĕ. Çак конкурссен списокĕ кăçал тепĕр тĕрлипе - "Эпир юнашар! Эпир пĕрле!" ятлипе - пуянланчĕ.

Чӳк уйăхĕнче уйăх циклĕн пуçламăшĕ ӳсекен Уăйхăн иккĕмĕш тăхрине лекет. Сирĕн ку тапхăра пĕлӳ те, вăй-хал та çителĕклех пухăннă темелле. Çапах та Уйăх тулнă кун - чӳкĕн 7-мĕшĕнче - асăрхануллăрах пулăр. Çак вăхăтра васканипе тата тимсĕрлĕхе пула аманасси те, пăсăлнă апатпа наркăмăшланасси те часах, сывлăх япăхланма пултарать.

Юлашки çулсенче «шкул гастричĕ» текен терминпа усă курма пуçларĕç. Ку ахальтен мар: статистика тăрăх чирленĕ ачасенчен кашни вуннăмĕшĕ гастритпа, дуоденитпа, апат ирĕлтеркен тытăмăн ытти чирĕпе аптрать. Ачине çак чирсенчен хÿтĕлес тесен ашшĕ-амăшĕн мĕн пĕлмелле-ха? Диетологсем çапла сĕнеççĕ.

Тĕпренчĕкĕр итлемесĕр, ашкăнса тарăхтарсах çитерет-и? Психологсем ашшĕ-амăшне ачисен чи лайăх енĕсене аталантарма пулăшас тĕлĕшпе çакăн пек сĕнÿсем параççĕ.

Ылтăн хулăпа /золотарник обыкновенный, золотая розга/ халăх медицининче шăк хăмпи шыçсан /цистит/, пӳре чикенĕ аптратсан, пӳрере чул, хăйăр, шăкра белок пулсан сипленеççĕ.

Унăн препарачĕсем шăк хăвалакан, шыççа хирĕçле, лăплантаракан витĕмпе палăрса тăраççĕ. Курăкĕпе ӳт тăртансан, шыв чирĕ пулсан, холецистит, гепатит, пиелонефрит, ӳпке туберкулезĕ, бронх астми аптратсан, ылмашăну ĕçĕсем пăсăлсан усă кураççĕ.