Архив - Сен 2014 - Хресчен сасси

Çĕр улмине тĕрлĕ хурт-кăпшанкă сиен кÿресрен мĕнле сыхланмалла-ши?

В. Сомова, Элĕк районĕ.

Кил хуçалăхĕнче йывăçран тунă хуралтăсем пур. Вăхăт иртнĕçемĕн вĕсем юрăхсăра тухаççĕ. Вĕсене вăрах упрама пулать-ши?

Екатерина Семенова, Пăрачкав районĕ.

Йывăç çурта çĕресрен хÿтĕлес тесен тимлĕ пулмалла:

Чăваш Енре çĕр лаптăкне тивĕçекен нумай ачаллă çемьесен шучĕ ÿссех пырать.

Çĕр-шывра çакнашкал çемьесем йышланни обществăра экономика тата политика ыйтăвĕсем çирĕпленнине, патшалăх амăшĕпе ачисене социаллă пулăшупа ти-вĕçтернине пĕлтерет.

ЧР Сывлăх сыхлавĕпе социаллă аталану министерстви пĕлтернĕ тăрăх – кă-çалхи авăн уйăхĕн 1-мĕшĕ тĕлне республикăра нумай ачаллă 9672 çемье пурăнать. Йышлă çемьесене пулăшас тĕллевпе Чăваш Енре, Раççей Федерацийĕн субъекчĕсенчен чи малтан, çĕр участокĕсем уйăрса пама ятарлă саккун йышăннă.

Пахча çимĕçпе улма-çырла чи сиплĕ апат-çимĕç шутланаççĕ. Пахча çимĕç шывак апат. Унта типĕ, вăй паракан япаласем пурĕ те 5-20 процент анчах пухăнаççĕ. Анчах та вĕсен шутĕнче этем организмне питĕ кирлĕ, ытти апат-çимĕçре çук япаласем пур. Çавăнпа та ăсчахсем çынна кашни кун 400-500 г пахча çимĕç çиме сĕнеççĕ.

"Черетре 20 çул тăтăмăр..."

Чăваш Ен Пуçлăхĕн аллинчен хваттер уççи илни – пысăк чыс. Черетре 15-20 çул тăнă çыншăн ĕмĕр асра юлмалли самант. Канашри чукун çул узелĕнче тепловоз машинисчĕ пулса ĕçлекен Николай Яковлев савăнăçне пытармарĕ:

Валентинăпа Николай Спиридоновсем хулара чылай çул пурăнса ывăлпа хĕр пăхса ÿстернĕ. Халь чун тĕпренчĕкĕсем хăйсем çемьеллĕ, ача-пăчаллă. Шупашкарти пир-авăр комбинатĕнче ĕçленĕ Валя çапла каласа парать:

Пĕр вăхăт вăл тăван ял хуçалăх предприятийĕнче бригадирта ĕçлерĕ. Тăрăшатчĕ, çамрăккине кура-ши шухăччĕ. Ун хыççăн хулана тухса кайрĕ. Бизнес илĕртрĕ пулас та пуçĕпех суту-илÿ ĕçне путрĕ. Çĕрне-кунне пĕлмесĕр автомашинипе тавар турттарчĕ, пĕр пасартан юлмарĕ. Укçи-тенкипе хăйĕн ĕçне йĕркелерĕ, йывăç касса хăма çурма тытăнчĕ. Строительство материалне туянакансем йышлăран ĕç аван кайрĕ. Лавккасем тытма пуçларĕ.

Тоня инкене (ялта çапла чĕнеççĕ) – Евдокия Игнатьевна Васильевăна – Вăтакас Татмăшра (Канаш районĕ) нумайăшĕ пĕлет, паллать. Чи малтанах ăста пахчаçă пулнипе. Арпуспа дыньăна ялта пуринчен малтан çитĕнтерме тытăннă. Унсăр пуçне вăл кунсерен тенĕн клуб пĕви патне çул такăрлать. Унта вăлтапа ларма кăмăллать тивĕçлĕ канăва тухнă хĕрарăм.

Лара-тăра пĕлменскерпе тĕл пулса калаçма тÿр килмерĕ. Пулăран таврăннă хыççăн, ахăртнех, кăшт каннă та вăрмана кăмпана тухса вĕçтернĕ. Çапла пĕлтерчĕ хĕрĕ.

Çурла уйăхĕн 25-мĕшĕнче Комсомольски районĕнче трактор транспорт йышлă чупакан çулпа пынă. Прицепĕ çинче - михĕсем. Сасартăк тракторăн прицепа çаклатмалли хатĕрĕ вĕçерĕнсе кайнă. Тулли прицеп тÿрех чарăнайман, транспорт хирĕç килекен çул çине ярăнса тухнă, çăмăл автомашинăпа çапăннă. Суранланнă водителе пульницана ăсатма тивнĕ.