Анатолий Дмитриевич ЕФИМОВ /ХМЫТ/ – Чăваш Республикин тава тивĕçлĕ учителĕ, çыравçă. Вăл Тутар Республикинчи Аксу районĕнчи Таркăн ялĕнче çуралса ÿснĕ. Унăн пĕрремĕш литература хайлавĕ 1990 çулта «Тăван Атăл» журналта пичетленнĕ. Халĕ Анатолий ХМЫТ ултă кĕнеке авторĕ, вĕсенчен тăваттăшне Афганистанри вăрçа халалланă: «Вилĕмсĕр кăйкăр юрри», «Ан тăк куççуль, аннеçĕм», «Сар Иван» тата «Леш тĕнчерен…» роман дилоги.
Аван-и, аякри
паланăмçăм-тăванăм,
Пырса курас килет —
анчах эс пит инçе...
Туяп:
сана юр кĕрчĕ ăшшăн ыталанă,
Тÿлеккĕн тĕлĕретĕн эс
Самар тăрăхĕнче.
Хуçу, мĕн пĕчĕкрен
пăхса ÿстерекенĕ,
Каларĕ сан çырлун
кĕрнекĕ-техĕмĕ çинчен,
Пылпа çисен
ай-ай сипетлĕ-мĕн сĕткенĕ,
Кукăль тусан та
шутсăр тутлăхлă иккен.
Тата чÿлмекпеле
кăмакана лартсассăн,
Сана кăвар хевти
вĕр-витĕрех çапсан,
Паланăм, сан пĕлесчĕ,
виçĕ кашăк тутансассăн —
Этем хăйне туять ăш пиллĕн
Вăхăт сисĕнмесĕр иртет. Кăçалхи утă уйăхĕнче "Шуратăл" литпĕрлешÿ 30 çул тултарать. Çак хушăра хамăр утса тухнă çула çаврăнса пăхатăп та, алă усса лар-манни савăнтарать. 30 çул хушшинче "Шуратăл" хастарĕсем хăйсен шучĕпе 100 ытла чăвашла, вырăсла кĕнеке кăларма мехел çитерчĕç. Вĕсене "самиздат" тесе калаймăн, мĕншĕн тесен пурне те ятлă-сумлă çыравçăсем редакциленĕ.
Шалтлатса, шăкăлтăк! туса хупăнчĕ хыçра масар алăкĕ. Иртнипе хальхине икке пайласа пысăк пăнчă лартрĕ тейĕн. Масар çинчен тухсан каялла çаврăнса пăхма юрамасть, тени пуçрах-ха Маринăн. Анчах куççуль юхтарса курми пулнă куçĕ умĕнчен кайма, тăнлавĕсем хĕссе ыратакан пуçĕнчен тухма пĕлмерĕ ку ÿкерчĕк.
Анатолий Федорович Ермилов-Юман чăваш тĕнчинче кăна мар, пĕтĕм анлă Раççейĕпех чи аслă та чи пысăк стажлă поэтсен шутĕнче. Вăл 85 çул тултарчĕ. Унăн пĕрремĕш сăвви пичетре 1947 çултах тухнă, ун чухне авторĕ 15 çулта пулнă.
– Итле-ха, итле, ырă çыннăм! – чĕнчĕ такам хыçра.
«Мана чĕнеççĕ-ши?» – терĕм те çаврăнса пăхрăм. Шăтарасла ман çине çÿллĕ арçын пăхать. Тумтирĕ лÿчĕркеннĕ, куçĕ-пуçĕ те яках мар, сухалĕ тăрлавсăр ÿссе кайнă, çÿçне кастарма васкамасть курăнать. Хĕрĕнкĕ мар хăй, тăп-тăр урах. Чăнласах мана чĕнет иккен.
– Кала-ха, тархасшăн, хăш пÿлĕмре ларать-ши çакăнта Камиль?
– Камиль? – тĕлĕнтĕм эпĕ. – Пĕлместĕп, пирĕн организацире çуккă ун пек ятлă çын...
Халăх Комиссарĕсен Совечĕ 1918 çулхи пуш уйăхĕнче, 100 çул каялла, Германин, Австри-Венгрин, Болгарин, Осман империйĕн, ытти патшалăхăн союзĕпе Брест-Литовскра контрибуциллĕ, сепаратлă килĕшÿ çирĕплетнĕ. Çапла Раççей 1914-1918 çулсенче пынă Пĕрремĕш тĕнче вăрçинчен тухнă.
СУРСКИЙ РУБЕЖСКИЙ
Чăвашла верси
Русская версия
