Архив - Чăваш хĕрарăмĕ

«Телекуравра пĕрремĕш хут тĕл пулсанах юратса пăрахрăм Валентинăна. Мана ташлама чĕннĕччĕ, вăл кăларăм ертсе пыратчĕ. Ăна курсан, чăнах, çăвар карăлсах кайрĕ. Йăрăс кĕлеткеллĕскерне куç илми сăнарăм. Çапах ун чухне пырса калаçма хăюлăх çитмерĕ. Хам майлă çавăриччен кайран та çаврăнса пăхсах ăсататтăм. 1980 çулта çемье çавăртăмăр. Пĕр-пĕрне юратман мăшăр пĕрле пурăнаймасть. Уйрăлас шухăш нихăçан та çуралман.

2013 çулхи чÿк уйăхĕнче «Ĕç хĕрарăмĕ» журнал тухма пуçланăранпа 85 çул çитрĕ. Унăн пĕрремĕш номерĕ Шупашкар хулинче 2000 экземплярпа кун çути курнă.

Вăл чăваш хĕрарăмне тĕрĕс çул çине тухма пулăшакан, ыррипе усаллине уйăрма вĕрентекен, партипе правительство йышăнăвĕсене тĕплĕ çутатса пыракан журнал пулнă. Çак кăларăм уйăхра пĕрре пичетленнĕ.

Юлашки вăхăтра ялсенче те ача-пăча валли вăйă лапамĕсем йĕркелеме пуçларĕç. Ял тăрăхĕсен пуçлăхĕсем заводра хатĕрленĕ тимĕр ярăнчăксене туянса вырнаçтарнăран вĕсем пĕр-пĕринчен питех уйрăлмаççĕ. Вăрмар районĕнчи Шăхаль салинче тĕп урампа утнă чухне тăкăрлăкри хăйне евĕр тăвайкки куçа илĕртнĕрен çав кил хуçипе паллашмасăр чун чăтмарĕ.

Кирек хăш самантра сцена çине тухма хатĕр вăл: çи-пуçĕ çыпăçуллă, пушмакĕ йăлтăртатать. Куçсăр çын çапла тирпейлĕ çÿренине пурте тÿрех асăрхаççĕ. Çакăншăн, паллах, мăшăрне тав тăвать Александр Краснов. Вĕсем иккĕшĕ 26 çул пĕрле пурăнаççĕ. Александр Александровичпа Валентина Николаевнăн хĕрĕ Елена та хăйĕн çулне тупнă. Çемье те çавăрнă.

Мăшăрпа пĕрле апат та тутлăрах

К.В.Иванов ячĕллĕ Чăваш патшалăх академи театрĕ Арсений Тарасов пьесисем тăрăх тăваттăмĕш спектакль сцена çине кăларчĕ. «СССР халăх артисчĕпе Валерий Яковлев режиссерпа пĕр-пĕрне ăнланса ĕçлетпĕр. Вăл манăн шалти тĕнчене никамран лайăх туять. Эпĕ вара ăна мĕнле пьеса кирлине пĕлетĕп», - çирĕплетет Арсений Алексеевич. «Мунча кунĕ» ĕç те ăнăçлă пулса тухнă.

Ĕнер Шупашкарти ача-пăча пултарулăх керменĕнче «Çулталăк çемйи-2013» республика конкурсĕн çĕнтерÿçисене чысларĕç. Кăçал ăмăртăва пурĕ 157 çемье хутшăннă, 28-ăн финала тухнă. Чи лайăххисене хавхалантарасси пирĕн республикăра 2004 çултанпа йăлана кĕнĕ. Конкурса 10 çултан кая мар пĕрле пурăнакан, икĕ е ытларах ывăл-хĕр ÿстерекен, обществăра хисеп çĕнсе илнĕ, сывă пурнăç йĕркине пăхăнакан мăшăрсем хутшăнаççĕ.

Чăваш сăмахĕн ăстисем хăйсен пĕрлешĕвне йĕркеленĕренпе кăçал 90 çул çитрĕ. Йывăр тапхăрта - выçлăх, пăлхану, аркану, граждан вăрçи пынă вăхăтра - пĕр чăмăра пуçтарăннă çыравçăсем. Малтанах çак пĕрлĕхре писательсемпе пĕрлех журналистсем те шутланнă. Пурте вĕсем чăваша тĕнче умне кăларас тĕллевпе çанă тавăрса ĕçленĕ. 1934 çулта, Писательсен союзне çĕр-шыв шайĕнче йĕркеленине кура, чăвашсем те ун йышне кĕнĕ.

Шупашкар районĕнчи Кăрмăшсем Амăшĕн уявне «Чăваш хĕрарăмĕ» хаçатпа пĕрле уявлассине йăлана кĕртрĕç. Уйран уй - ана, ялтан яла тус пурри паха теççĕ. Кăшавăш тăрăхĕпе редакци хушшинче уйрăмах çирĕп çыхăну йĕркеленнинче вырăнти хастар корреспондентсен тÿпи те пурах-тăр: кунта пурăнакан Регина Чернова пĕр вăхăт «Хыпар» Издательство çурчĕн коллективĕнче ĕçлерĕ.

РФ Президенчĕ çумĕнче ачасен правине хÿтĕлекен уполномоченнăй штатне йĕркелеме йышăннă хыççăн мĕн пур регионта вăя кĕчĕ вăл. Пирĕн республикăра çĕнĕ тытăм 2012 çулхи юпа уйăхĕнче ЧР Патшалăх канашĕ йышăннă саккунпа килĕшÿллĕн ĕçлеме пуçларĕ. Раштав уйăхĕнчен ăна Вячеслав Рафинов ертсе пырать.

- Çĕнĕ орган туса хунин сăлтавĕ мĕнре-ши?

Çĕр-шыври демографи лару-тăрăвне лайăхлатас тĕллевпе правительство XXI ĕмĕрте чылай ырă йышăну турĕ, 2007 çултан иккĕмĕш ача çуратакансем /усрава илекенсем/ амăшĕн капиталĕпе усă курса пурăнмалли кĕтеслĕ пулчĕç, виççĕмĕш шăпăрланшăн çĕрпе тивĕçтерни те - витĕмлĕ пулăшу. Çапах паян чылайăшĕ ачаран мар, машинăран, хваттертен пуян... Телее, хăйсен тарĕпе пухнă ырлăхра йывăрлăхсенчен хăрамасăрах йыш хушакан мăшăрсем те пур. Муркаш районĕнчи Çĕнĕ Ваçкассинче тĕпленнĕ Семеновсем те - пуçа усман аптраман таврашсемех.

Мĕншĕн пит хĕрелет?