Комментировать

Чăваш Енре хăйсене хăтлă туяççĕ

Донецк, Луганск… Çак хула ячĕсене куллен илтетпĕр, унти хыпарсемпе паллашсах тăратпăр, çивĕч лару-тăрăвĕ пирки пĕлетпĕр. Çавăнпах унта пурăнакан мирлĕ халăх хӳтлĕх шыраса Раççейĕн тĕрлĕ кĕтесне куçса килет. Иртнĕ эрнере Муркаш районĕнче командировкăра пулнă май Ильяпа Мила Бургелăсемпе паллашма тӳр килчĕ. Вĕсем — Донецк халăх республикинчен.

Çемье Горловка хули çумĕнчи Кочегарка поселокĕнче пурăннă. Амăшĕ Ирина Юрьевна шкулта психологра тăрăшнă, ашшĕ Роман Андреевич Камчатка тăрăхне ĕçлеме çӳренĕ. Милăпа Илья хăйсен çывăхĕнчи шкулта вĕреннĕ. Нарăс уйăхĕнче çĕршыври лару-тăру çивĕчленнĕрен çемьен Чăваш Ене куçса килме тивнĕ. Тĕрĕссипе, Милăпа ашшĕ кунта кăçалхи кăрлач уйăхĕнченех пурăнаççĕ. Хĕрачана мĕн пĕчĕкренех артрит чирĕ аптăратать. Çавăнпа унăн час-часах сипленме тивет. Çĕнĕ çул пуçлансан ăна Шупашкарти ача-пăча реабилитаци центрне килме путевка панă. Уйăх иртсен кунта унăн амăшĕпе шăллĕ те çитнĕ.

Нӳхрепре те пурăннă

— 2014 çулччен пирĕн патра йĕркеллĕччĕ. Эпĕ ун чухне пĕчĕкрехчĕ, çапах хирĕç тăру пуçланнине лайăх астăватăп. Урама тухма та хăрушăччĕ. Ун чухне кам мĕнле асăрханатчĕ. Çынсем нӳхрепе пурăнма анатчĕç. Пирĕн çурт пысăках марччĕ, икĕ пӳлĕмлĕччĕ. Эпир те шикленнипе пĕр вăхăт нӳхрепре пурăнтăмăр. Каçхине шăплансан хушăран атте урама тухкаласа кĕретчĕ. Нӳхреп пысăках марччĕ, анчах пире, тăватă çынна, вырăнĕ çителĕклĕччĕ. Сывлăшĕ нӳрĕччĕ, сивĕччĕ. Чăтаттăмăр, каçхине унтах çывăраттăмăр. Пирĕн Горловка хули çав тери илемлĕччĕ, унта уçăлса çӳреме юрататтăмăр. Халĕ вăл, шел те, аса илӳсенче кăна. Тунсăхлатпăр, хурланатпăр, — хăрушă вăхăта куçĕ умне кăларчĕ Мила.

— Шкулта час-часах эвакуаци ирттеретчĕç. Хамăра йывăр лару-тăрура еплерех тытмаллине, мĕн тумаллине вĕрентетчĕç. Пĕррехинче урокра лараттăмăр. Кĕтмен çĕртен сулахай енчи чӳречерен темĕн ӳксе çурăлни хыттăнах илтĕнчĕ. Хăрарăмăр. Çакă пирĕнтен инçех те марччĕ. Эпир ку тăрăхран тухса кайнă чухне те поселок çывăхĕнче кĕрлекен хăрушă хĕç-пăшал сасси, темĕн кисренни пурччĕ, — терĕ Милăн шăллĕ Илья.

Кочегарка поселокĕнче çынсем паянхи кун та пурăнаççĕ. Çав шутра Бургелăсен тăванĕсем те. Вĕсемпе кашни кун çыхăнаççĕ, вырăнти лару-тăру пирки ыйтса пĕлеççĕ. Акă, сăмахран, Милăн чи çывăх юлташĕ кӳршĕ çуртра пурăнать. Документсемпе йывăрлăхсем пулнăран эвакуациленме май килмен, çавăнпа унтах юлнă. Çак хăрушă тапхăрта ниçта та каяйманнипе вĕсем ваннăйра пытаннине пĕлтерчĕ Мила. <...>

Татьяна ИШМУРАТОВА.

♦   ♦   ♦

«Россия - Родина святая»

В Чебоксарах завершил работу XIII Межрегиональный музыкальный духовно-нравственный форум «Россия – Родина святая». В этом году он проводился в рамках мероприятий, посвященных 1160-летию зарождения Российской государственности.

Более месяца в учебных заведениях города Чебоксары проходили тематические встречи, которые приобщали участников форума к истории Отечества, рассказывали о героическом прошлом и его святынях. Очень близки для многих участников стали темы конкурсных работ: сочинений-эссе «Герои рода моего», электронных презентаций «Малая родина большой России», чтецов литературных произведений «Горжусь тобой, моя Россия!». Кульминацией масштабного патриотического мероприятия стал Гала-концерт «Россия – Родина святая», который прошел в Национальной библиотеке. Перед ее началом всех участников и гостей ожидал мастер-класс колокольного звона, который провел руководитель Чебоксарской школы колокольного звона Илья Михайлов. Любители народного творчества смогли поучаствовать в мастер-классе по изготовлению самодельных тряпичных кукол, который провели умельцы из Чебоксарской детской художественной школы искусств и тем самым давали возможность участникам форума прикоснуться к наследию наших предков. <...>

Елена АНАНЬЕВА.

Чебоксарская детская музыкальная школа имени В.П. Воробьева.

♦   ♦   ♦

Чувашская вышивка

Под началом педагога Галины Артемьевой в Доме детского творчества Красночетайского района уже несколько лет подряд возрождается чувашская вышивка. На занятиях педагог с любовью учит ребят национальному искусству. Она рассказывает им, в чем сложность и загадка чувашской вышивки. В ходе работы обучающиеся используют холст, иголки, нитки и с огромным интересом, воодушевлением вышивают удивительные узоры на прямоугольных, квадратных рамках. Основной цвет ниток, который они используют в своих изделиях – красный. Это цвет жизни. Остальными же дополняют только мелкие детали вышивки.

Национальный орнамент – сложная область чувашского изобразительного искусства. В целях изучения истории его возникновения, изучения культуры и истории чувашского народа, развития лучших традиций, совершенствования знаний, навыков, Галина Артемьева сама проводит мастер-классы, на которых делится опытом работы, и перенимает навыки других мастеров на республиканских семинарах-практикумах. Под ее наставничеством обучающиеся из года в год возрождают, сохраняют и развивают традиционную чувашскую вышивку и занимают призовые места как в районных, так и в республиканских, всероссийских, международных мероприятиях. В текущем учебном году в IV республиканском детском конкурсе чувашской традиционной вышивки «В краю ста тысяч вышивок» Татьяна Ильина и Анна Акимова стали участниками заключительного этапа мероприятия. Во Всероссийском конкурсе детского рисунка, посвященного празднованию Нового года «Ем конфеты, мандарины и рисую я картины» Дарья Кудряшова и Василиса Федорова удостоились дипломов. Во Всероссийском конкурсе детского рисунка «Я рисую белоснежную Зиму» Татьяна Ильина стала дипломантом. Республиканский конкурс «Мороз и солнце, день чудесный!» принес победу Василисе Федоровой. Во Всероссийском конкурсе «Я рисую белоснежную Зиму» отличилась Анастасия Катюкова, а во Всероссийском конкурсе «Мамина нежность» – Татьяна Ильина, в фото-акции «Многоцветие чувашской вышивки», во Всероссийском конкурсе экологических рисунков «Пернатые братцы!» – Татьяна Ильина, во Всероссийском конкурсе «Народная культура для школьников» – Максим Ильин. <...>

Валентина КОРАКОВА, директор Дома детского творчества Красночетайского района.

♦   ♦   ♦ 

Хăнара - Александр Мефодьев

Пирĕн шкулта çыравçăсемпе, поэтсемпе час-часах тĕлпулусем иртеççĕ. Вĕсемпе куçа-куçăн калаçни ачасемшĕн интереслĕ те усăллă. Тăххăрмĕш класра ăс пухакансем патне хальхинче Александр Мефодьев писатель килме кăмăл турĕ.

Тĕлпулура вĕренекенсене хăйĕн ачалăхĕпе паллаштарчĕ, ĕçĕ-хĕлĕ тата пултарулăх çулĕ пирки каласа кăтартрĕ. Каярах хăй çырнă сăввисене те вуларĕ. Вĕсенче вăл ырă çыннăн ĕçĕ-хĕлне, ĕмĕт-шухăшне, чĕререн шăранса тухакан юрату туйăмне кăтартса парать, тĕлĕнмелле хавхалану, çунатлă çĕкленӳ çуратать.

Тĕлпулу ăшă та чĕрĕ, хăйне евĕр иртрĕ. Александр Иванович ачасемпе çийĕнчех пĕр чĕлхе тупрĕ. Ыйту хыççăн ыйту… <...>

Людмила АГАФОНОВА, чăваш чĕлхи вĕрентекенĕ.
Шупашкар, 24-мĕш шкул.

Материалсемпе туллин паллашас тесен...

www.hypar.ru