Петӗр Хусанкай (1907-1970)

Петр Петрович Хусанкай 1907 ҫулхи январӗн 22-мӗшӗнче хальхи Тутарстанри Элкел районӗнчи Сиктӗрме ялӗнче /хальхи вӑхӑтра Сиктӗрме-Хусанкай/ ҫуралнӑ. Ялти шкултан вӗренсе тухсан, Петӗр Хусанти чӑваш педтехникумне вӗренме кӗнӗ. 1924 ҫ. унӑн «Ирӗк тимӗрҫӗ» сӑвви пичетленсе тухнӑ. 1925 ҫ. Хусанкай Шупашкара пурӑнма куҫнӑ. Малтан тӗрлӗ учрежденисенче, каярах «Сунтал» журнал редакцийӗнче ӗҫленӗ. Унтан вӑл Совет ҫӗршывӗн кӑнтӑрти пайӗ тӑрӑх курса ҫӳреме тухса кайнӑ: Туркмение,Узбекистана, Азербайджана. Грузие ҫитсе килнӗ.

1927 ҫ. П.Хусанкай Хусанти Тухӑҫ халӑхӗсен педагогика институтне вӗренме кӗнӗ. 1928 ҫ. Шупашкарта ҫамрӑк поэтӑн «Уяртсан» ятлӑ пӗрремӗш кӗнеки кун ҫути курнӑ.

1937 ҫулта Петӗр Хусанкая, халӑх тӑшманӗ вырӑнне хурса, арестлеҫҫӗ. 18 уйӑх асаплантарнӑ хыҫҫӑн ӑнаĔ ним айӑпсӑрскере, суд тӳрре кӑларать, ырӑ ятне тавӑрса парать.

1942–1944 ҫҫ. поэт Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑр-ҫинче пулнӑ. 1944 ҫулта Польшӑна тӑшмансенчен хӑтарассишӗн пынӑ хаяр ҫапӑҫура аманнӑ. Госпитальсенче чылай хушӑ сывалнӑ хыҫҫӑн, 1945 ҫулта вӑл килне таврӑннӑ. Петр Петровича «Чӑваш АССРӗн халӑх поэчӗ» хисеплӗ ят панӑ /1950 ҫ./, нумай орденпа тата медальпе чысланӑ. Тӗрлӗ ҫулсенче вӑл РСФСР тата Чӑваш АССРӗн халӑх депутачӗ пулнӑ, пӗр хушӑ Чӑваш ҫыравҫисен пӗрлӗхне ертсе пынӑ. П.Хусанкай – Чӑваш комсомолӗн ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ премийӗн малтанхи лауреачӗсенчен пӗри.

Петр Петрович 1970 ҫулхи мартӑн 4-мӗшӗнче вилнӗ.

Петӗр Хусанкай – чӑваш халӑхӗн аслӑ поэчӗ тата ҫутта кӑлараканӗ. Вӑл пӗтӗм пурнӑҫне тӑван халӑхне халалланӑ. Унӑн вилӗмсӗр «Эпир пулнӑ, пур, пулатпӑр!» сӑвви – чӑваш халӑхӗн пуласлӑхӗшӗн кӗрешекенсен хӑватлӑ манифесчӗ.